مجله نوجوان 86 صفحه 17

حمید قاسم زادگان خط نستعلیق خط نستعلیق یکی از خطهایی است که در نوشتن متن های فارسی و اردو و گاه عربی به کار می رود . این خط بیشتر در ایران رواج دارد و خوشنویان ایرانی بیشتر با این خط به هنرنمایی می پردازند . تاریخچه در اواخر سده هشتم و اوایل سده نهم هجری یعنی در عهد تیموریان از در آمیختن دو خط نسخ و تعلیق ، خوشنویسی جدیدی برای خط فارسی در ایران به وجود آمد که نسخ تعلیق نامیده شد و بعدها به نام نستعلیق شهرت یافت . خط نستعلیق دومین خط خاص ایرانیان است این خط فاقد علایم زیر و زیر و پیش است و با توجه به ظرافت ها و گردش های لطیفی که در حرکتها و شکل حروف دارد کم کم جایگاه خود را در خوشنویسی جهان باز کرده تاست . این برخی آن را عروس خطوط اسلامی می نامند . ابداع خط نستعلیق را به هنرمندی به نام میرعلی تبریزی نسبت داده اند وی در اوایل قرن نهم هجری می زیسته است . نقش میر علی تبریزی در تدوین نستعلیق آن چنان مهم و اساسی بوده که استادان بعدی از وی به عنوان ابداع کننده ی این خط نام برده اند . از دیگر کسانی که در تکامل خط نستعلیق نقش داشته اند می توان از سلطان علی مشهدی» و میر علی هروی نام برد . اما هنرمندی که نستعلیق را به اوج تکامل و زیبایی رساند . «عماد الحسنی قزوینی» معروف به «میرعماد» بود که در قرن یازدهم و در دوره ی صفویه زندگی می کرد . میر عماد با ابتکار و خلاقیت خود و مهارت بالایی که در نستعلیق به دست آورد دارای سبک و مکتبی شد که هنرمندان خوشنویس سالیان بسیار پس از او از سبک وی پیروی کردند . در قرن سیزدهم ، سبک و شیوه ی جدیدی در نستعلیق به وجود آمد . این کار به وسیله ی هنرمندی به نام محمدرضا کلهر صورت گرفت . در زمان کلهر صنعت چاپ به روش چاپ سنگی به ایران آورده شد . ظریف بودن حروف ، مانعی برای چاپ سنگی نستعلیق بود و همین امر سبب شد که کلهر با تغییراتی در سبک و روش میرعماد ، شیوه ی تاز های را برای نستعلیق به وجود آورد که متناسب با برای صنعت چاپ باشد . کم کم نوعی از خط نستعلیق ، معروف به شکسته نیز در ایران رایج شد که خوشنویسان ، در این عرصه نیز آثاری پدید آورده اند . در دهه های اخیر ، هنرمندانی خط نستعلیق را با روش های نقاشی ترکیب کرده اند و نوعی زمینه ی هنری را به نام نقاشی خط به وجود آورده اند .