نابودی جنگل های بارانی آمازون
آمارها حاکی از شتاب فزاینده نابودی جنگل های بارانی آمازون است . یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل های این منطقه ، رشد و توسعه کشاورزی ، به خصوص کشت سویا گزارش شده است .
برزیل که دو سوم خاکش را از این جنگلها در بر می گیرند ، طبق قوانین روی کاغذ برای حفظ این منابع طبیعی اهمیتی بسیار قایل است . اما آمار سالیانه دولت برزیل درباره تخریب جنگل های آمازون ، روند روبه رشد نابودی جنگلها را تآیید می کند و ن شان می دهد جنگل زدایی با وجود همه کوششها همچنان به رشد خود ادامه می دهد .
وضعیت جنگل های آمازون درکشور های همسایه برزیل هم چندان جالب توجه نیست . اکوادور نیز در 30 سال گذشته حدود نیمی از جنگلهایش رابه دلیل قطع غیرقانونی درختان از دست داده و بدتر از همه اینکه جنگل های استوایی در سایر مناطق دنیا از جمله آفریقا با شتاب بیشتری رو به نابودی هستند .
با وجود این که گفت وگو های بسیاری بین سران کشورها و طرفداران محیط زیست مبنی بر لزوم حفظ و نگهداری از این جنگلها صورت می گیرد اما بزرگ ترین منابع متنوع زیست محیطی و تآمین کننده های اصلی اکسیژن مصرفی ما ، همچنان به طرز خطرناکی در حال نابودی هستند .
جنگل زدایی در برزیل با رونق اقتصادی رابطه مستقیمی دارد . شواهد نیز گویای این نکته هستند که جنگل زدایی نشانه رونق اقتصادی است . به تازگی رشد اقتصادی در برزیل به حدود 5 درصد رسیده است .
بسیاری از درختان جنگل به صورت غیرقانونی قطع شده ، به خریدان محلی و به خصوص صاحبان صنایع چوب و کاغذ در ایالت های جنوبی فروخته می شود و از طرف دیگر رشد سریع کشاورزی و مزرعه داری ، این جنگلها را همواره تهدید می کند . در سال های اخیر حدود نیمی از جنگل زدایی در استان ماتوگراسو در حاشیه جنوبی برزیل بوده که زمین های حاصل از جنگل زدایی به کشت سویا اختصاص داده شده است و برزیل از راه کشت این گیاه درآمدی معادل 10 میلیارد دلار از صادرات داشته است که این رقم از درآمد صادرات قهوه و شکر که سنتی ترین صادرات کشور برزیل است ، بیشتر بوده است . فرماندار این ایالت به « سلطان سویا » معروف است و مالک بزرگترین مزارع سویا در تمام دنیاست .
طرفداران محیط زیست نگران هستند محصولات اصلاح ژنیتیکی شده (مانند سویا) . گونه های بومی را نابود کند ، در زنجیره غذایی اختلال به وجود آورد و امکان ورود این محصولات به مناطق جدید مانند جنگل های پاکسازی شده آمازون را فراهم سازد .
به هر صورت وجود باریکه بزرگی از زمین های سابق جنگلی در امتداد راه های قبلی که اکنون به صورت خشک و غیرقابل استفاده مانده ، بیانگر این نکته است که بسیاری از این مناطق فاقد خاک خوب و آب و هوای مساعد برای کشاورزی است . دولتها در چند سال اخیر نیز قدمهایی برای مبارزه با نابودکنندگان جنگلها برداشته اند . علاوه بر قوانین سخت حفاظتی برای حفظ جنگلها ، در حال حاضر پروژه های بسیاری برای احیای این جنگلها در دست اجرا است این پروژه ها معمولاً با همکاری آژانس های چند ملیتی صورت می گیرد و هدف اصلی آنها توسعه و حفظ جنگلها اکوتوریسم و آموزش و کمک به ساکنان مناطق جنگلی برای استفاده صحیح از این مناطق است .
امیدواری برای حفظ جنگل های برزیل شاید در گروی رشد اقتصادی بالای برزیل باشد . پیشرفت مداوم اقتصادی و سیاسی این کشور ، راه را به سوی توسعه باز کرده است و در عین حال آگاهی اقشار متوسط این کشور درباره محیط زیست بالاتر رفته است . این آگاهی در کشور های ثروتمندتر ، دولتها را وامی دارد که قدم های با ثبات و محکمی برای حفظ منابع طبیعی بردارند .
در سراسر دنیا ، کار های ارزشمندی برای ارتقای سطح آگاهی عمومی درباره نقش حیاتی جنگلها (از تصفیه آب و جلوگیری از سیل گرفته تا تهیه اکسیژن و میوه و هوای تازه) صورت گرفته است ، در دراز مدت چنین حرکتهایی باید برای جنگل های آمازون صورت بگیرد اما آن زمان کی فرا می رسد خدا می داند .
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 91صفحه 20