کتاب وصیت
احکام وصیت
احکام وصی
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1369

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

احکام وصی

احکام وصی

[سؤال 8758]‏ ‏ ‏ 4811‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر کسی دو نفر را با هم وصی خود قرار داده باشد و در زمان حیات موصی یک‏‎ ‎‏نفر از آن ها فوت کرده باشد و موصی هم عالم به فوت بوده و وصیت جدیدی ننموده‏‎ ‎‏باشد، آیا وصی حیّ، وصی است مستقل، یا وصی نمی باشد.‏

بسمه تعالی، در صورتی که توجه به وصیت داشته است و تغییر نداده است وصی حیّ مستقل است.

[سؤال 8759]‏ ‏ ‏ 4812‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏از دفتر حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، در مورد مسأله ذیل استفتا می نماید.‏

‏موصی برای ادارۀ اموال و سرپرستی اولاد خود، یک وصی منصوب می نماید و در‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 466

‏وصیت نامه نیز به او اذن می دهد که پس از فوتش، برای سرپرستی اولاد و ادارۀ ماترک،‏‎ ‎‏وصی تعیین نماید. آیا شرعاً وصیِّ منصوب از طرف موصی (متوفی)، حق تعیین وصی‏‎ ‎‏برای ادارۀ اموال و سرپرستی اولاد متوفی را دارد یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، وصی نمی تواند در کار وصیت، دیگری را وصی خود قرار دهد.

[سؤال 8760]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6039

‏5. پدری وصیت نموده و یکی از فرزندانش را وصی خود قرار داده و مقداری پول‏‎ ‎‏جهت مخارج حج تعیین کرده و با آن که پدر مستطیع بوده، پول را در اختیار وصی قرار‏‎ ‎‏داده و وصی از رفتن حج امتناع نموده و می گوید: جهت نماز و روزه، پول به مصرف‏‎ ‎‏رسیده است. تکلیف الباقی وارث ها در این امر چه خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، بر عهده وصی است که حج را انجام دهد.

[سؤال 8761]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1284

‏5. زیدی وصی میتی است که ورثه او حاضر به پرداخت مال الوصایة نمی شوند‏‎ ‎‏مگر به شکایت و رجوع به مأمورین دولت، آیا وظیفه وصی شکایت نمودن است یا‏‎ ‎‏حال که ورثه حاضر نمی شوند بر وصی بأسی نیست؟‏

بسمه تعالی، واجب است وصی به انجام وصیت اقدام کند و در صورت ممانعت ورثه می تواند به محاکم مراجعه کند. 

[سؤال 8762]‏ ‏ ‏ 4813‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1362 ‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته ‏

‏محترماً به عرض مبارک می رساند: پدر این جانب در سال 1352 خورشیدی فوت‏‎ ‎‏نموده است. طبق وصیت نامه عادی بنده را وصی شرعی خود نموده است. پدرم در‏‎ ‎‏وصیت نامه، سی سال نماز و سه ماه روزه، خواسته است که برای او بدهیم. بنده‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 467

‏خواستم طبق وصیت پدرم عمل کنم که وراث پدرم حاضر نشدند که سی سال نماز و‏‎ ‎‏سه ماه روزه برای پدرم بدهم. وصیت نامه هم فعلاً مفقود شده است و در دسترس‏‎ ‎‏نیست. بعد از پیروزی انقلاب، سایر وراث پدرم از بنده جدا شده و سهم الارث‏‎ ‎‏خودشان را گرفته اند. بنده هم امکان این که به تنهایی روزه و نماز استیجاری بدهم‏‎ ‎‏ندارم؛ زیرا کارگر و مستضعف می باشم. بنده تقاضا دارم که تکلیف بنده را طبق قانون‏‎ ‎‏شرع روشن بفرمایید که بنده همان طور عمل کنم. منتظر جواب هستم. ‏

بسمه تعالی، ورثه باید به وصیت عمل کنند و در غیر این صورت، حق تصرف در ترکه ندارند و بر وصی لازم است در صورت امکان، ورثه را وادار به عمل به وصیت نماید و اگر ممکن نیست معذور است.

[سؤال 8763]‏ ‏ ‏ 4814‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏1. آیا وصی بدون اذن ناظر، خودسرانه می تواند ناظر دیگری بر وصیت اضافه کند‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

بسمه تعالی، نمی تواند.

[سؤال 8764]

‏2. هرگاه وصیّ مطلق فوت نمود، آیا امر آن ارجاع به حاکم شرع است یا که عنوان‏‎ ‎‏ارث را داشته است و به وراث وصی به ارث می رسد؟‏

بسمه تعالی، در فرض نبودن وصیّ دیگر، ولو مترتّباً، امر آن مربوط به حاکم شرع است.

‏3. در صورتی که وصیّ نتواند ناظر دیگری به وصیت اضافه کند و اضافه کرد و با چنین عمل خساراتی‏‎ ‎‏به موقوفه وارد شد؛ آیا وصی ضامن است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، امر وقف با متولّی شرعی آن است و چنانچه تعدّی یا تفریطی در رسیدگی به آن نکرده باشد خسارت را ضامن نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 468

[سؤال 8765]‏ ‏ ‏ 4815‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 1 / 1361‏

‏پیشگاه مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی،‏‎ ‎‏مدّ  ظله العالی، با تقدیم عرض سلام‏

‏پدر پدرم در زمان حیات خودش دو فرزند داشته: یکی پدرم و دیگری عمه ام؛ و‏‎ ‎‏در وصیت نامه اش، پدرم را وصی خود قرار می دهد تا وصیت نامه اش را اجرا نماید و‏‎ ‎‏وصی خود را پس از فوت پدرم تعیین نمی نماید؛ پدرم پس از مدتی فوت می نماید،‏‎ ‎‏بدون این که وصیت کند و وصی برای خود قرار دهد؛‏

‏از آن بزرگوار استدعا دارم اعلام فرمایند: از نظر شرع مقدس اسلام چه کسی هم‏‎ ‎‏اکنون وصی پدر بزرگم می باشد و بایستی وصیت پدر بزرگم را اجرا نماید؟ من که‏‎ ‎‏فرزند بزرگ پدرم هستم و یا عمه ام که هم اکنون زنده و در قید حیات می باشد و یا‏‎ ‎‏شخص ثالثی که آن حضرت تعیین می فرمایند؟ و چه کسی وصی پدرم می باشد؟‏

‏طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی‏‎ ‎‏خمینی را نگهدار‏

بسمه تعالی، وصی ایشان حاکم شرع است، یا کسی که او را حاکم شرع تعیین کند.

[سؤال 8766]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4274

‏3. شخصی است که وصیت کرده یک قطعۀ باغ برای خودم باشد و ثمن او به‏‎ ‎‏مصرف نماز و روزه ام رسانده شود و تولیت این کار را بر عهدۀ یک نفر از روحانیون‏‎ ‎‏می گذارد و بعد از وفات شخص موصی، شخص متولّی آن باغ را به فروش می رساند و‏‎ ‎‏مشتری خریداری می کند که در سه قسط بپردازد، در طول سه سال و بعد از خرید،‏‎ ‎‏یک قسط به شخص متولّی می پردازد ولی در حال حاضر متولّی ـ که آقای روحانی‏‎ ‎‏باشد ـ وفات کرده است و شخص خریدار دو قسط بدهکار است و الآن متحیّر است‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 469

‏به چه کسی تحویل دهد و در ضمن مشروط به این است که هر کس این پول را تحویل‏‎ ‎‏گرفت باید قبالۀ شخص خریدار را امضا و تأیید کند؛ آیا تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، باید کسی برای این کار از طرف حاکم شرع (مجتهد جامع شرایط) تعیین شود.

[سؤال 8767]‏ ‏ ‏ 4816‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 9 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏احتراماً؛ به استحضار می رساند: شخصی مطابق وصیت نامۀ مورخ شهر ذی قعدة‏‎ ‎‏الحرام 1342 هجری قمری، پنج جریب مشاع در پانزده جریب زمین مزروعی در‏‎ ‎‏محدودۀ شهرستان بروجرد را ثلث موقت قرار داده که منافع آن به مدت سی سال به‏‎ ‎‏مصارف روضه خوانی، اطعام، صوم و صلاة، ختم قرآن، نیابت مشاهد مشرفه برسد و‏‎ ‎‏پس از انقضای مدت، پنج جریب زمین موصوف را فروخته، به مصرف تعمیر و بنای‏‎ ‎‏مسجد و پل و سرداب نمایند؛ در طول این مدت، وصی موصی نیز فوت و ادارۀ محل‏‎ ‎‏ثلث، در اختیار ادارۀ اوقاف بوده؛ پس از انقضای مدت ثلث تا کنون ـ در اثر طرح دعوا‏‎ ‎‏با کشاورزان مربوط در دادگستری که هنوز به نتیجه نرسیده ـ عوایدی هم حاصل‏‎ ‎‏نگردیده و منظور نظر موصی همچنان مسکوتٌ عنه باقیمانده؛ مستدعی است از نظر‏‎ ‎‏ابقا و یا فروش محل ثلث، این اداره را امر به هدایت فرمایند تا اقدام گردد.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، باید با نظر حاکم شرع به وصیت عمل شود.

[سؤال 8768]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2388

‏5. وصیت نامه ای که عمل نشده، و وصی فوت شده است آیا بر ورثۀ وصی تکلیفی‏‎ ‎‏هست؟‏

بسمه تعالی، بر ورثۀ وصی تکلیفی نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 470

[سؤال 8769]‏ ‏ ‏ 4817‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 2 / 1362‏

‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی و ولی فقیه، امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏آیا وصی می تواند به علت کهولت و طولانی بودن مدت اجرای وصیت نامه و‏‎ ‎‏این که ممکن است در اثر ناتوانی، مورد وصیت به طور کامل انجام نگیرد، برای‏‎ ‎‏جلوگیری از اتلاف مال میت، از سِمت خود استعفا نماید؟‏

بسمه تعالی، نمی تواند کناره گیری کند؛ ولی می تواند کمک بگیرد.

[سؤال 8770]‏ ‏ ‏ 4818‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏به عرض مبارک می رساند این جانب که وصی اثلاث مرحومان پدر و پدربزرگ‏‎ ‎‏خود هستم و چندی قبل به موجب ورقۀ استفتایی که از محضر مبارک سؤال شد که آیا‏‎ ‎‏ثلث و وقف و عهد و نذر این ها در یک صورت هستند؟ به موجب دست خط مبارک‏‎ ‎‏که مرقوم فرموده بودید: «ثلث جزو وقف نیست و کسی حق دخالت ندارد، مگر‏‎ ‎‏وصی  او». ‏

‏لذا به ادارۀ اوقاف همدان رجوع و به ایشان دست خط مبارک را ارائه دادم و به‏‎ ‎‏آن ها سواد وصیت نامه را هم دادم، که آن ها به ادارۀ اوقاف تهران فرستادند. در جواب‏‎ ‎‏طبق گزارش می گویند: دخالت اوقاف را هیأت امنا تصدیق کرده اند که امر در ثلث‏‎ ‎‏دخالت نمی باشد؛ لذا تکلیف این جانب را که به سن 84 سالگی رسیدم و از کار افتاده ام‏‎ ‎‏و به هر کس این وصایت را می خواهم بدهم؛ هیچ کس به واسطه دخالت اوقاف قبول‏‎ ‎‏نمی کند. مرحمت فرموده تکلیف این جانب را معین نمایید و مرقوم دارید. ‏

بسمه تعالی، شما وصایت را نمی توانید واگذار بکنید و می توانید برای خودتان کمک بگیرید. 


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 471

[سؤال 8771]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4800

‏3. آیا می توانم به شخص دیگری واگذار کنم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد، مگر این که وصیت کرده باشد که خود شما بخوانید و شما قبول کرده باشید.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 472