اهداف قرآن
اهداف قرآن از نگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) هدف از قرآن را همان مقصود و مراد اصلی خداوند از انزال این کتاب الهی می داند و بر این باور است که قرآن، کتاب معرفت، اخلاق و دعوت به سعادت و کمال است و هر مفسری که از این امر غفلت کرده باشد، از مقصود قرآن غفلت ورزیده است؛ چنان که معنای تفسیر نیز شرح مقاصد کلام الهی است و مفسر وقتی مقصد از نزول را بفهماند، مفسر است.(۱) امام خمینی برای به دست آوردن اهداف قرآن از دو شیوه برون متنی و درون متنی استفاده کرده و معتقد است گذشته از جهات عقلی و برهانی که مقصد از تنزل را می فهماند، باید مقصود و هدف قرآن را از خود کتاب و قرآن برگرفت؛ زیرا مصنف کتاب، مقصد خود را بهتر می داند.(۲)
امام خمینی برای قرآن کریم اهدافی برشمرده؛ از جمله: ۱- دعوت به توحید: به اعتقاد امام خمینی اهداف اصلی قرآن نشر توحید و معارف الهی است. ۲- هدایت و پند گرفتن: یکی از اهداف قرآن، هدایت مردم و پناه گرفتن آنها است. ۳- انسان سازی: از جمله مقاصد قرآن نجات انسان ها از تعلق به دنیا و دنیا طلبی و رساندن آنها از نقص و ضعف به اوج کمال انسانیت است که از راه تصفیه و تزکیه نفوس از ناپاکی های عالم طبیعت و شفای بیماری های قلبی به دست می آید.(۳) همچنین امام هدف و مقصد قرآن را تربیت انسان و رساندن او به کمال سعادت که همان حقیقت قلب سلیم است می داند.(۴) امام خمینی بر این باور است وقتی انسان در این مقاصد قرآن تامل می کند، حقایق و معارفی تازه از آنها درمی یابد و می فهمد مقصود اصلی قرآن، شفای بیماری های روحی است؛ اگرچه شفای بیماری های جسمانی نیز با آن حاصل می شود.(۵) ۴- احوال معاد: هدف دیگر قرآن پرداختن به احوال معاد و براهین آن، کیفیت عقاب و ثواب و تفاصیل بهشت و جهنم است.(۶) ۵- اجرای عدالت اجتماعی: در نگاه امام خمینی، یکی از مقاصد قرآن کریم و بعثت انبیای الهی (ع)، رفع ظلم و برقراری عدالت در عرصه اجتماع به منظور اداره امور زندگی بشر است. امام خمینی لزوم مبارزه با اهل ظلم و ستمگران و کسانی را که در دین تصرف می کنند، از جمله اموری می داند که قرآن با جدیت به دنبال آن است. امام خمینی قرآن را همانند سفره گسترده الهی برای تمامی بشر می داند که هر کس به فراخور ظرفیتش از آن بهره مند می شود.(۷)
(۱) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۹۳-۱۹۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. غفلت از
(۲) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۹۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. مقصد خود
(۳) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲اعلای توحید؛ خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۴ و ۱۹۱-۱۹۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. کتاب هدایت، صحیفه الهیه
(۴) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۶ و ۲۰۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. ترتیب آنها، قلب سلیم
(۵) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۲۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. شفاء امراض
(۶) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۹-۱۹۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸. احوال کفار
(۷) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۲، ص۴۵۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*