رژیم شاه سخت کوشش می کرد اختلافات روحانیت با رژیم را تمام شده، جلوه دهد و چنان بنمایاند که روحانیت با دولت تفاهم کرده و بر گذشته خط بطلان کشیده است.
حضرت امام خمینی (س) در جمع کثیری از مردم قم در روز ۱۷ فروردین ۱۳۵۸ بیان داشتند: ما اگر این وحدت کلمه و این خاصیت که عبارت از اسلامیت است که در آن همه چیز هست، اگر این را ما حفظش بکنیم، تا آخر با پیروزی هستیم و اگر- خدای نخواسته- یا این ها اخلال بکنند و ما شل بیاییم و جلویشان را نگیریم و ملت جلویشان را نگیرد، و یا خودمان خیال کنیم که پیروز هستیم و به سستی گرایش پیدا بکنیم.
عقربۀ ساعت، تقریباً ده شب یکشنبه ۱۶ فروردین ماه ۴۳ را اعلام می کرد که ماشین شورلت سیاهرنگی که به وسیلۀ چند ماشین دیگر اسکورت می شد، سر کوچۀ امام مقابل بیمارستان فاطمیه توقف کرد و امام از آن پیاده شد
بنیانگذار جمهوری اسلامی در پیامی رادیو تلویزیونی خطاب به ملت ایران در روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۷ با تاکید بر لزوم تحولات ریشه ای در جمهوری اسلامی از عموم ملت خواستند که خود را نیز متحول کنند.
از همان ساعت اول شروع حرکت مردم نیروهای شهربانی از مقابل مردم گریختند و به داخل کلانتریها پناه بردند. غیر از وحشت حاکم بر این نیروها امکان محاصره شدن تعدادی از کلانتریها توسط مردم، بازگشت نیروهای شهربانی را به مقرهای خود تشدید کرد
یاسر عرفات، روز یکشنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۵۷ در یک مصاحبۀ رادیو تلویزیونی شرکت کرد و خطاب به امام خمینی و مردم ایران گفت: «آیا هیچ کس می تواند باور کند که ما حالا در ایران هستیم؟ آیا کسی این حرف را باور می کند که انقلاب فلسطین، حالا در ایران است؟ اما حالا هم می توانند باور کنند که روزگاری نو، آغاز شده است».
با پیام های امام خمینی، اعتصابات پایان یافت و مردم در سراسر کشور با شادابی و روحیه ای افزون آماده بازسازی کشور می شدند.
با توجه به آخرین وضعیت خصوصی یگان ها که فرماندهان نیرو تشریح کردند به عللی که همه می دانیم، ارتش در موقعیت خاصی قرار گرفته است که نیروها قادر به انجام عملی نمی باشند. از طرف دیگر اعلیحضرت تشریف برده اند و بنا به اظهار نخست وزیر مراجعت نمی کنند ... ماه هاست که امور کشور تعطیل است. آیت الله خمینی خواهان جمهوری است. تمام ملت ایران هم عملاً در این مدت نشان داده اند که پشتیبان ایشان و خواستار جمهوری اسلامی هستند. آقای بختیار هم با توجه به اظهاراتش در مجلسین و حتی اظهارات دیروز در مجلس سنا و همچنین در مصاحبه هایش می خواهد جمهوری اعلان کند، ولی طرفداری در بین مردم ندارد. آنچه به نظر می رسد اختلاف در این است که اعلام جمهوری در کشور به وسیله کی و چگونه صورت بگیرد... پیشنهاد من این است که در این مناقشه سیاسی هم ارتش خود را کنار کشیده و مداخله ننماید...
[پس از اظهار نظر و بحث چند نفر از فرماندهان، سپهبد حاتم اظهار نمود تیمساران به قدر کافی اظهار نظر کردند، اگر ریاست ستاد اجازه می دهید رأی گرفته شود...رأی گرفته شد و "بی طرفی ارتش" رأی بیشتری آورد. سرانجام پس از دو ساعت و نیم مذاکره "بی طرفی ارتش" به اتفاق آرا مورد تصویب فرماندهان و روسای ادارات و سازمان های نظامی قرار گرفت. سپهبد حاتم صورت جلسه شورای فرماندهان را پس از امضای کلیه شرکت کنندگان به ارتشبد قره باغی داد. ساعت در حدود یک بعد از ظ
آقای بازرگان در دانشگاه تهران، برنامه دولت خود را در اجتماع فوق العاده زیاد طبقات مختلف ارائه نمود که مورد تایید مردم قرار گرفت و وعده داد که به زودی، اعضای دولت را معرفی خواهد نمود. تمام این مراسم عیناً مانند برنامه رسمی دولت از رادیو و تلویزیون پخش می گردید و پرسنل نیروی مسلح، به خصوص مامورین فرمانداری نظامی را که در خیابان های شهرهای کشور، بلاتکلیف بودند تحت تاثیر قرار می داد.
(از مهاجرت امام خمینی به پاریس تا پیروزی؛ علی اکبر علی اکبری بایگی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴، ص ۲۰۵)