مجله نوجوان 45 صفحه 17

جغرافیای طبیعی افغانستان سلسله جبال هندوکش ستون فقرات افغانستان است که از شمال غرب تا جنوب غرب ادامه دارد و در فاصله ششصد کیلومتر ادامه دارد. کوههای سلیمان از شمال به جنوب امتداد یافته اند و در شرق کشور واقع شده اند. "بابا" از دیگر رشته کوههای این کشور است که از شرق به غرب می رود و ارتفاع قله های آن تا پنج هزار متر هم می رسد. افغانستان از لحاظ جغرافیایی، صحرایی - کوهستانی است. که دره های حاصل خیز تک افتاده در آن واقع شده است و رودهای حاصل خیز تک افتاده در ان واقع شده است و رودهای خروشانی مانند هریر رود و هیرمند در این دره ها جریان دارند. افغانستان در شرق فلات ایران قرار گرفته و به کوهپایه های سلسله جبال هیمالیا محدود می شود که ارتفاع آن در باریکه ای که تاجیکستان را از پاکستان جدا می کند و به چین ختم می شود 7470 متر است. در شمال سلسله جبال هندوکش جلگه هایی واقع شده که افغانستان را از پاکستان جدا می کند و هزاران مایل در آسیای مرکزی و استپهای روسیه گسترده است و به قطب شمال می رسد. در جنوب هندوکش بیابان وسیع و بادخیزی وجود دارد که به اقیانوس هند ختم می شود. هوای افغانستان خشک و بری است و در بعضی نقاط دمای شب و روز متفاوت است و در ارتفاعات این کشور دمای هوا در ماههای آذر و دی به 15 تا 25 درجه سانتیگراد زیر صفر می رسد. همچنین در نقاط صحرایی و جنوبی کشور دمای هوا در تابستان به 38 تا 45 درجه سانتیگراد بالای صفر می رسد. افغانستان ازنظر آب و هوا تحت فشار دو جبهه همیشگی است. سرمای بی حد و حصر از روسیه و گرما از اقیانوس هند. ارتفاعات بیش از چهارهزار متر همیشه برف دارند و غیرقابل سکونت هستند. کابل که پایتخت افغانستان است بین کوههای یک هزار متری واقع شده و دمای هوای آن در زمستان تا بیست درجه سانتیگراد زیر صفر می رود. مناطق کم ارتفاع، تابستانی بسیار گرم و سوزان دارد، مانند ولایت هیلمند که دشتهای وسیعی آن را فرا گرفته است. همسایه های افغانستان این کشور در گذشته (قرن نهم و دهم میلادی ) با ممالک همجوارف کشور واحدی را تشکیل می دادند. اما انحطاط دولتهای سابق باعث تجزیه و از هم گسیختگی افغانستان دولتهای سابق باعث تجزیه و از هم گسیختگی افغانستان شد. مخصوصا در زمان محمدشاه ابدالی که از جبهه شرق و جنوب قیچی شد و در همین دوره ولایت خراسان در شمال غربی افغانستان به دست حکومت قاجاری ایران افتاد. این کشور از شمال با کشورهای ازبکستان و ترکمنستان، از شمال شرق با تاجیکستان و جمهوری خلق چین، از شرق و جنوب شرق با پاکستان و از غرب با ایران همسایه است. معادن افغانستان کمتر کشوری امروزه یاف می شود که معادن سرشار و طبیعی و بکری داشته باشد. افغانستان دارای معادن بی نظیر طلا و زغال سنگ در بدخشان و قندهار، نقره و مس در پنجشیر، آهن در بامیان، نفت در سر پل، معادن سرشار و غنی گاز آسیای مرکزی در هرات و زمرد و لاجورد در تخار است. اما متاسفانه این معادن استخراج نشده و تنها مقدار کمی از آنها با ابزار آلات ابتدایی کشف و استخراج شده اند. جنگ شاید مهمترین عامل ضعف کنونی اقتصاد افغانستان باشد.