مجله کودک 102 صفحه 30

سفر دوست بفرمایید کمی استراحت کنید! به مناسبت روز جهانی جهانگردی «شاردن» جهانگرد معروف، صدها سال پیش هنگامی که از شهرهای کشورمان بازدید کرد، نوشته است:«در شهرهای ایران بیش از هر چیز، کاروانسراها نظر مرا به خود جلب کرد.» با این توصیف معلوم میشود که سفر و ایرانگردی از دیرباز در ایران سابقه داشته است. حتی از زمان هخامنشیان، در کشورمان محلهای پذیرایی مسافران و تاجران به مقدار زیاد وجود داشته است. تنها در اصفهان حدود 1800 کاروانسرا شمارش شده است. این محلهای پذیرایی مسافر، با توجه به روحیه مهماننوازی ایرانیان عجیب نیست. کاروانسراها، محلهای امنی بودند که در سر راه کاروانهای بازرگانی جهت استراحت و اقامت چند روزه درست شده بودند. ساختمان این بناها به صورتی بود که کمترین احتمال دزدی از خارج را داشت. مثلاً دیوارهای دور تا دور کاروانسرا بدون سوراخ بود. و یا داخل آن راهروهایی درست کرده بودند که اگر حیوانی خواست فرار کند، بزودی خود را به در خروجی کاروانسرا نرساند. دور تا دور حیاط اصلی کاروانسر، اتاقهایی برای استراحت وجود داشت. این اتاقها گاهی بیرونی و اندرونی هم داشتند، که در اندرونی وسایل پخت و پز مهیّا بود. برای مهمانان مخصوص و بلندمرتبه، اتاقهایی در طبقه بالای کاروانسرا ساخته شده بود که مجلّلتر و راحتتر از بقیه اتاقها بودند. بعدها کاروانسراها جنبه نظامی هم پیدا کردند و به «رباط» معروف شدند. در 4 گوشه رباط یا در دو سر ورودی آن، برجکهایی برای افراد مسلح ساخته شده بود.