مسائل مستحدثه
بیمـه
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1369

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

بیمـه

بیمـه

[سؤال 11594]‏ ‏ ‏ 6659‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دامت برکاته‏

‏آیا حق بیمه از نظر شرعی در تعمیرگاه های کوچک که دارای دو یا سه کارآموز‏‎ ‎‏می باشد. بیمه نمودن آن ها بدون قرارداد طرفین و تعیین مدت و مبلغ با استاد کار‏‎ ‎‏یک طرفه اجباری صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، صحت عقد بیمه منوط به تعیین مدت و حق بیمه و نوع بیمه با توافق طرفین است و اگر در ضمن عقد لازم شرط نشده که استادکار کارگر را بیمه کند اجبار او صحیح نیست. 

[سؤال 11595]‏ ‏ ‏ 6660‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 7 / 1361‏

‏با درود فراوان به روان پاک شهیدان اسلام و سلام به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی‏‎ ‎‏محضر مبارک دفتر امام خمینی مستقر در جماران، پس از عرض سلام و تشکر و‏‎ ‎‏قدردانی از زحمات بی دریغ برادران، محترماً به عرض می رساند:‏

‏این جانب 27 ساله هستم. مدت دوازده سال است که در بازار تهران در شرکتی ـ که‏‎ ‎‏متعلق به عمویم و شخص دیگری می باشد ـ مشغول به کار می باشم. از بدو ورود به‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 173

‏شرکت، به مدت چهار سال صاحبان شرکت فوق اعلام می کردند: کارگرانی که ادعای‏‎ ‎‏بیم‏‏ۀ‏‏ خدمات درمانی بنمایند، به درد شرکت ما نمی خورند و ما نیز‏‎ ‎‏در آن موقع در سنی‏‎ ‎‏نبودیم که از قوانین سر در بیاوریم. پس از چهار سال هم، در برابر درخواست بیمه‏‎ ‎‏کارکنان می گفتند: چون دولت و حکومت شاه یک رژیم غیر شرعی و قانونی می باشد،‏‎ ‎‏پس تکلیف ما است که از دادن هرگونه وجهی به این دولت خودداری کنیم و به این‏‎ ‎‏طریق از بیمه نمودن خودداری کردند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بدون‏‎ ‎‏درخواست ما خود ایشان می گفتند: چون دولت اسلامی می باشد وظیفه ما است که‏‎ ‎‏شما را بیمه کنیم و طبق قوانین دولت اسلامی عمل کنیم و مدت چهار سال هم با این‏‎ ‎‏کلام ما را سر دوانیده اند. ‏

‏حالا که ما ادعای بیمه دوازده سال‏‏ۀ‏‏ خود را می کنیم، در جواب می گویند اصلاً بیمه‏‎ ‎‏یک چیز غیر شرعی است و ادعای شما خلاف شرع و اسلام است. با توجه به این که‏‎ ‎‏قانون سابق و فعلی پس از دو ماه کارکرد، کارفرما را موظف به بیمه کردن کارگران‏‎ ‎‏می داند. با توجه به این مطالب ـ چون خود بنده و کارفرمایان ذکر شده همگی خود را‏‎ ‎‏مقلد امام خمینی می دانیم ـ تقاضا داریم نظر امام را در مورد بیمه صریحاً اعلام بدارید‏‎ ‎‏تا خدای ناکرده عملی خلاف شرع مقدس اسلام صورت نگیرد. و آیا شرعاً من‏‎ ‎‏می توانم تقاضای دوازده سال بیمه را بنمایم یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، مطالبۀ حق بیمه، تابع قرارداد بین کارمند و کارگر و صاحب کار است و مقررات دولت اسلامی باید مراعات شود. 

[سؤال 11596]‏ ‏ ‏ 6661‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏شرکت های بیمه، عملیات متعدد و متنوعی را انجام می دهند و لذا تصور خطر‏‎ ‎‏و  ضرر برای آن ها در مجموع عملیات آن ها وجود ندارد، اگر چه در هر عمل‏‎ ‎‏واحدی  چنین احتمالی وجود دارد، با وجود این می شود تمام درآمد ناشی از‏‎ ‎‏عملیات  بیمه را متعلق به شرکت بیمه دانست؛ حتی اگر این درآمد، به مراتب بیشتر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 174

‏از  کارمزد متعارف عملیات بیمه باشد؟‏

بسمه تعالی، قرارداد بیمه اگر طبق ضوابط شرعی انجام گرفته مانع ندارد.

[سؤال 11597]‏ ‏ ‏ 6662‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 6 / 1361 ‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏پس از عرض سلام و ابلاغ تحیات، در مرغ داری این جانب عده ای از برادران‏‎ ‎‏افغانی به کار مشغولند که حق بیمه آن ها را بیمه های اجتماعی دریافت می کند. در‏‎ ‎‏مقابل چون افغانی هستند، هیچ گونه خدماتی ـ مطابق کارگران ایرانی ـ به آن ها‏‎ ‎‏نمی دهد. با توجه به این که این کارگران، هیچ گونه خدماتی دریافت نمی کنند، می گویند‏‎ ‎‏که شرعاً راضی نیستیم حق بیمه از ما کسر شود و در مقابل آن عوضی یا خدمتی داده‏‎ ‎‏نشود. با توجه به این که مجبورم قسمتی از سهم بیمه را از این کارگران دریافت کنم، از‏‎ ‎‏حضور مبارک استفسار می کنم: با علم به عدم رضایت، پرداخت آن به ادار‏‏ۀ‏‏ بیمه‏‎ ‎‏صورت شرعی دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در پرداخت حق بیمه و عرضه کردن خدمات به بیمه شدگان، باید طبق مقررات عمل شود. 

[سؤال 11598]‏ ‏ ‏ 6663‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 12 / 1361‏

‏رهبر کبیر انقلاب، حضرت مستطاب سید العلماء والمجتهدین، رئیس الملّة‏‎ ‎‏والدین، آیت الله‌ العظمی و مولانا الاعظم، امام خمینی، یطول بقاء وجوده الشریف‏

‏در سال 1359 الی حال که مدت دو سال و نیم است با سازمان گوشت کشور‏‎ ‎‏قراردادی جهت حمل گوشت به وسیل‏‏ۀ‏‏ کانتینرهای یخچالدار از بنادر کشور به تهران و‏‎ ‎‏سایر شهرستان های مختلف نموده و تا کنون به قرارداد خود عمل نموده و همه ماهه‏‎ ‎‏طبق صورت حساب تنظیم شده، به سازمان ارائه، وجه آن را دریافت و تصفیه نموده.‏‎ ‎‏حال پس از گذشت دو سال و نیم، سازمان گوشت مبالغی به عنوان بیمه می خواهد‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 175

‏کسر نماید، در صورتی که در قراردادی که بین طرفین منعقد گردیده، اسمی از بیمه‏‎ ‎‏برده نشده است، آیا شرعاً جایز می دانید این مبلغ را به عنوان بیمه کسر نمایند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر قرارداد مبنی بر کسر یا پرداخت مبلغی به عنوان بیمه واقع شده، کسر آن مبلغ جایز است، هرچند در قرارداد، اسم برده نشده باشد.

[سؤال 11599]‏ ‏ ‏ 6664‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏محضر مبارک مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی جناب آقای خمینی،‏‎ ‎‏مدّ  ظله العالی علی رؤوس الانام، لطفاً به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید.‏

‏1. شخصی از جهت وضع مالی در مضیقه می باشد، اجازه می فرمایید در مواقع‏‎ ‎‏ضرورت که احتیاج به دکتر و دارو دارد از دفترچۀ بیمۀ دیگری استفاده نماید.‏

بسمه تعالی، جایز نیست.

[سؤال 11600]

‏2. شخصی مبالغی جهت بیمه پرداخت کرده و از دفترچ‏‏ۀ‏‏ خود به آن مقدار استفاده‏‎ ‎‏نکرده و از مؤسسه بیمه بستانکار است، اجازه می فرمایید به عنوان تقاص از دفترچ‏‏ۀ‏‎ ‎‏بیم‏‏ۀ‏‏ شخص بستانکار استفاده شود.‏

بسمه تعالی، جایز نیست و طلبی ندارد.

[سؤال 11601]‏ ‏ ‏ 6665‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضرت آیت الله‌! آیا می شود برای تضمین کاری، غیر از وجهی که برای درست‏‎ ‎‏کردن یا تعمیر آن دریافت شده، وجه دیگری مطالبه کرد؟ و آیا می شود این وجه را‏‎ ‎‏ماهیانه بابت ضمانت کالا دریافت کرد؟ مقصود از تضمین کالا این است که در مدت‏‎ ‎‏تعیین شده، هر وقت این کالا خراب شد، بدون گرفتن دست مزد، رفع عیب شود؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که مطابق مقررات دولت اسلامی باشد، مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 176

[سؤال 11602]‏ ‏ ‏ 6666‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی،‏‎ ‎‏دام ظله العالی، محترماً پس از عرض سلام و دست بوسی، امیدواریم که در این ماه، به‏‎ ‎‏برکت دعاهای آن جناب و مقربان درگاهش، هرچه زودتر به این جنگ تحمیلی خاتمه‏‎ ‎‏دهد. لطفاً به مسأله زیر، جواب مرحمت فرمایید:‏

‏این جانبان ـ دو برادر ـ در حدود 30 سال است که با هم، در یک مغاز‏‏ۀ‏‎ ‎‏پارچه فروشی مشغول کسب می باشیم و معمولاً شهرداری، پروان‏‏ۀ‏‏ کسب را به نام یک‏‎ ‎‏نفر صادر می کند. ادار‏‏ۀ‏‏ بیمه می گوید: برادر شما یک نفر کارگر است؛ در صورتی که‏‎ ‎‏بالمناصفه شریک هستیم. ادار‏‏ۀ‏‏ بیمه از اول سال 1358، 3500 ریال بابت حق بیمه،‏‎ ‎‏اظهارنامه صادر کرده؛ در صورتی که نه بنده و نه برادرم، یک ریال در این 40 ماه‏‎ ‎‏استفاده ننموده ایم؛ بلکه دفترچ‏‏ۀ‏‏ بیمه هم صادر نشده. آیا شرعاً پول بیمه بدهکاریم و‏‎ ‎‏باید بپردازیم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، بیمه را باید بپردازید؛ مگر اثبات کنید که بدهکار آن نیستید.

[سؤال 11603]‏ ‏ ‏ 6667‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی، لطفاً بفرمایید:‏

‏1. همچنان که می دانید بیمه ها اکثراً اجباری است. این گونه بیمه ها چگونه است؟ و‏‎ ‎‏شاغلین در این اداره چه وضعی دارند و تکلیف آن ها چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر طبق مقررات استخدامی است و در ضمن عقد شرط می شود، جایز است و شاغلین وظیفه ای ندارند.

‏2. پول نقدی که قبل از عقد جهت تهیه جهازیه به خانواده زن داده می شود چگونه است و از آن کیست؟‏‎ ‎‏گاهی پدر داماد می گوید که این مبلغ را برای ما هرچه می شود بخرید. با این قید، این پول مال کیست؟‏

بسمه تعالی، اگر پول را به کسی نبخشیده، باقی بر ملک مالک اول است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 177

[سؤال 11604]‏ ‏ ‏ 6668‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس رهبر عالی قدر و زعیم بزرگوار آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت‏‎ ‎‏افاضاته‏

‏به عرض عالی می رسد اداره تأمین اجتماعی در رژیم گذشته مقدار 20% مزد کارگر‏‎ ‎‏را در هر ماه از کارفرما به عنوان بیمه با توسل به زور و اعمال قدرت می گرفت. اکنون‏‎ ‎‏که بعد از انقلاب است با اطمینان به این که این دولت شرعی و اسلامی می باشد بیمه‏‎ ‎‏همان وجه را مطالبه دارد. ‏

‏آیا چنین وجهی جنبه شرعی داشته و پرداخت آن واجب است یا خیر؟ ‏

‏لطفاً جواب را صریح مرقوم فرموده که مورد حاجت می باشد.‏

بسمه تعالی، اگر استخدام کارگر بر طبق این، قرار می شود مانع ندارد و باید بر طبق آن عمل شود.

[سؤال 11605]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 7416

‏5. کالاهایی هستند که در شرکت های بیمۀ کفار بیمه می باشند. حال آن کالاها بر اثر‏‎ ‎‏حوادث از بین رفته اند. آیا می شود مبلغی بیشتر از ارزش آن کالا از شرکت های بیمه‏‎ ‎‏دریافت کرد.‏

بسمه تعالی، جایز نیست.

[سؤال 11606]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 273

‏2. مؤسسه بیمه از کارفرما وجوهی فوق العاده بابت حق بیمه کارمندان و کارگران‏‎ ‎‏می گیرد، و چه بسا این حقوق گزاف، برای رئیس مؤسسه غیر قابل تحمل باشد و بعضاً‏‎ ‎‏موجب تعطیل محل کار می شود. آیا این کار شرعی است یا نه؟‏

بسمه تعالی، بیمه اجباری صحیح نیست؛ ولی اگر استیجار کارگر مبنی بر این باشد که بیمۀ آن ها را کارفرما بدهد عمل به آن لازم است.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 10صفحه 178