مسائل متفرقۀ نماز طواف
مسألۀ 1- نماز طواف استحبابی لازم نیست در نزد مقام ابراهیم باشد بلکه در هر جای مسجد الحرام جایز است،بخصوص در موقع ازدحام مناسب است مراعات سایر حجاج را بنمایند.
2- س - کسی نماز طواف عمره را در داخل حجر اسماعیل علیه السلام به جا آورده و بعد از تقصیر متوجه شده است،وظیفۀ او چیست؟
ج -باید نماز را اعاده کند.
3- س - شخصی بعد از طواف وضوی او باطل شده و خجالت کشیده که بگوید نمازش را بیوضو خوانده است و بعد از آن سعی و تقصیر را
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 190
انجام داده و مُحل شده است،وظیفۀ او چیست؟
ج -باید نماز و سعی و تقصیر را اعاده کند.
4- س - زنی نماز طواف خود را در حِجْر اسماعیل علیه السلام خوانده است و چون به منزل آمده،ملتفت شده که حائض شده است و تا وقوف به عرفات پاک نمیشود،وظیفۀ او نسبت به نماز چیست،و آیا عمل او صحیح است یا خیر؟
ج - عمرۀ او صحیح است و باید برای حج تمتع مُحرم شود و وقتی خواست طواف و نماز حج را انجام دهد،قبل یا بعد از آن،نماز طواف عمرۀ تمتع را به جا آورد.
5- س - کسی که هر چه سعی نمود که موارد غیر صحیح قرائت خود را تصحیح کند،نتوانست و نیز شخصی دیگر را جهت اقتدا کردن و یا تلقین نمودن قرائت صحیح پیدا نکرد،وظیفهاش چیست؟
ج -به هر نحو قدرت دارد بخواند،و به جماعت خواندن حتی در فرض امکان واجب نیست.
6- س - در موقعی که شخص طواف میکرده جمعیت زیاد بوده و بعد از آن در اثر ازدحام،نتوانسته است که نزدیک مقام نماز بخواند و در آن وقت چارهای به غیر از نماز خواندن دور از مقام نداشته،آیا نماز او صحیح است یا خیر؟
ج - اگر امکان نداشته با فرض اضطرار مانع ندارد.
7- س - آیا در صورت ازدحام که نشود پشت مقام یا احد الجانبین آن نماز طواف خواند تا حدود منبر،و نماز در قسمت راست یا چپ منبر خوانده شد،باز هم نماز در مقام در صورت امکان،همان روز یا روزهای
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 191
دیگر لازم است؟
ج - در صورتی که تا بعد از فوات موالات عرفیّه بین طواف و نماز آن عذر باقی بوده،اعاده واجب نیست.
8- س - در مسألۀ 6نماز طواف در تحریر الوسیله فرمودهاید:
«و الاحوط الاقتداء بشخص عادل»و در مسألۀ اول نماز جماعت همان کتاب فرمودهاید:«بل مشروعیة الجماعة فی صلاة الطواف و کذا صلاة الاحتیاط محل اشکال»بفرمایید منظور چیست؟
ج - منظور از مشروعیت،صحت است،و احتیاط مزبور استحبابی است و نباید به جماعت اکتفا شود.
9- س -برای کسانی که قرائتشان درست نیست و میخواهند نماز طوافشان را به جماعت بخوانند،آیا میتوانند نماز طواف حج را به نماز طواف نساء یا بالعکس و یا کسی که نایب است به کسی که نایب نیست،و یا نماز طواف واجب را به مستحب و بالعکس اقتدا کنند،یا نه؟
ج - اکتفا به جماعت نباید بکنند،و احتیاط در همۀ موارد سؤال حاصل میشود.
10- س - کسی که قرائتش درست نیست،آیا میتواند تبرعاً از کسی که حج واجب بر عهده دارد،نیابت کند و حج انجام دهد؟
ج - نیابت چنین شخصی صحیح نیست هر چند تبرعی باشد،مگر آنکه بتواند قرائت خود را تصحیح کند و از ذوی الاعذار محسوب نباشد، که در این صورت میتواند نیابت را قبول نماید،ولی باید قرائت خود را درست کند.
11- س - افرادی با اینکه قرائتشان درست نیست و کلمات نماز را
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 192
نمیتوانند درست بگویند،در حج نایب میشوند و عمره را به نیت منوبٌ عنه انجام میدهند،بعد متوجه میشوند که نمیتوانند نایب شوند، آیا چگونه از احرام خارج میشوند،و برای حج چه وظیفه دارند؟
ج - در صورت امکان باید قرائت خود را درست کنند و عمل نیابی خود را تصحیح نمایند تا از احرام خارج شوند،بلی اگر ممکن نیست و معذور هستند احرام آنها صحیح واقع نشده و از احرام خارج هستند.
12- س - کسی که مطمئن باشد قرائتش یا ذکری که در نماز میگوید درست است و نماز طواف را اعم از طواف زیارت و نساء همان گونه بخواند،بعد معلوم شود که اشتباه بوده است،باید چه کند؟
ج - اگر احتمال غلط بودن آن را نمیداده،نمازش صحیح است.
13- س - چند روزی که اطراف کعبه به قدری شلوغ است که صف طواف تا پشت مقام ابراهیم علیه السلام میآید،و نماز خواندن پشت مقام و نزدیک آن ممکن نیست مگر اینکه چند نفری اطراف انسان بایستند تا انسان نماز طوافش را بخواند،بفرمایید آیا حتماً نماز باید خَلْف مَقام و نزدیک آن باشد و لو به این صورت،یا دورتر تا هرجا که میتواند به تنهایی نماز بخواند،کافی است؟
ج - اگر امکان دارد و محذوری در بین نیست،باید خَلْف و نزد مقام نماز بخواند،و در مورد ضرورت،تأخیر مانع ندارد با مراعات الاقرب فالاقرب.
14- س - در نماز طواف که انسان مشغول ذکر بود او را حرکت دادند، ذکر را تکرار کرد،دوباره تکان دادند و تکرار کرد،آیا مانعی ندارد؟
ج - اگر طوری حرکت کرده که استقرار او از بین رفته،مانع ندارد،و در
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 193
غیر این صورت تکرار نکند مگر به قصد احتیاط،به شرط آنکه وسوسه نباشد.
15- س - آیا محمول نجسی که طواف معفو نیست،در نماز طواف مثل نمازهای یومیه معفو است یا نه؟
ج - در نماز طواف حکم نمازهای یومیه را دارد.
16- س -بین طواف و نماز آن اگر نماز مستحبی یا عبادت مستحبی دیگر به جا آورد،اشکال دارد یا نه؟
ج - احتیاط در ترک آن و مبادرت به نماز طواف است.
17- س - گاهی در پشت مقام ابراهیم علیه السلام جمعیت زیاد است،و چون زن و مرد کنار هم قرار میگیرند احیاناً مورد فشار ازدحام واقع میشوند، بدون اینکه ریبه و فسادی در بین باشد،آیا به نماز طواف ضرر نمیرساند؟
ج -برای نماز ضرر ندارد.
18- س - احیاناً انسان میداند که اگر نماز طواف را شروع کند، طوافکنندهها میآیند و او را حرکت میدهند و جا به جا میکنند،در عین حال نماز را شروع میکند،آیا اگر این نماز را تمام کند،صحیح است؟
ج - اگر صحیحاً تمام کند،مانع ندارد.
19- س - در مناسک فرمودهاید:بر هر مکلفی واجب است قرائت نمازهای یومیهاش را یاد بگیرد،خصوصاً برای حج؛حال اگر حاجی کوتاهی کرد و برای تعلیم و یادگیری قرائت نماز اقدام ننمود،آیا همین نماز باطل کفایت میکند و یا اینکه باید نایب بگیرد،و در صورتی که نیابت را لازم نمیدانید،آیا همین نماز کافی است یا خیر؟
ج - اگر وقت ضیق شود به طوری که اگر بعد از طواف بخواهد نماز را
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 194
یاد بگیرد،موالات بین نماز و طواف فوت میشود،خودش هر طور میتواند بخواند.
20- س - زنی مُحرم به احرام عمرۀ تمتع شده و پس از ورود به مکه و انجام طواف،قبل از اینکه نماز طواف بخواند حائض گردیده،چه وظیفه دارد؟
ج - اگر وقت وسعت دارد،صبر کند تا پاک شود و نماز را بخواند و بقیۀ اعمال را انجام دهد،و چنانچه وقت تنگ باشد سعی و تقصیر عمرۀ تمتع را انجام دهد و مُحرم شود به حج تمتع،و بعد از طواف حج یا قبل از آن، نماز را بخواند و سپس بقیۀ اعمال را انجام دهد.
21- س - کسی که نمازش را غلط میخواند و وقت تصحیح آن را ندارد،میفرمایید نماز طواف را به همان کیفیت که میتواند خودش بخواند،آیا چنین کسی میتواند عمرۀ مفرده مستحبی به جا بیاورد؟
ج - اشکال ندارد.
22- س - شخصی طواف عمره را به جا آورده و بدون نماز و سعی، تقصیر کرده است،تکلیف او چیست؟
ج -باید نماز و سعی را به جا آورد،و با فرض جهل یا نسیان اعادۀ تقصیر لازم نیست،اگر چه احوط است.
23- س - آیا مقصود از «نماز طواف نزد مقام»پشت مقام است،یا شامل دو طرف مقام نیز میشود؟
ج -باید خَلْف مقام باشد.
24- س - اگر کسی نماز را در غیر از مقام ابراهیم بخواند و با اعتقاد به صحت آن بقیۀ اعمال را انجام دهد،وظیفۀ او چیست؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 195
ج - فقط نماز را باید اعاده کند.
25- س - اگر پشت مقام ابراهیم دو طبقه شود،آیا نماز در طبقۀ بالا یا زیر زمین صحیح است؟
ج - در صورتی که احراز نشود خلف مقام نماز خوانده،صحیح نیست.
26- س - شخصی نماز طواف را به اعتقاد اینکه حِجْر اسماعیل علیه السلام مقام ابراهیم علیه السلام است در حِجْر اسماعیل علیه السلام خوانده،چه باید بکند؟
ج -باید نماز را اعاده کند.
27- س - آیا نماز طواف واجب را میتوان با نماز جماعت یومیه به جا آورد؟
ج - صحت آن محل اشکال است.
28- س - پشت مقام تا چه اندازهای صادق است،و آیا حد معینی نمیتوان برای آن فرض کرد؟
ج - عرفی است.
29- س - آیا فاصله انداختن بین طواف و نماز به مقدار دو رکعت نماز اشکال دارد،و اصولاً چه مقدار فاصله مُخل است؟
ج - مانع ندارد،و میزان مبادرت عرفیه است.و در هر صورت با تأخیر نماز،اعادۀ طواف لازم نیست.
30- س - گاهی طواف تا نزدیک تالارهای مسجد میرسد،آیا در این صورت میشود نماز طواف را پشت سر طوافکنندگان به جا آورد؛و آیا صدق پشت مقام مینماید؟
ج - صدق خَلْف،به نظر عرف است.
31- س - شخصی مُحرم به احرام عمرۀ تمتع،وارد مکه شده است و
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 196
هفت روز مثلاً در مکه توقف دارد و نماز او غلطهای زیادی دارد،آیا واجب است که تا آخر وقت در احرام بماند و نمازش را اصلاح کند و بعد شروع به طواف کند،یا وظیفۀ دیگری دارد؟
ج - لازم نیست تا آن وقت صبر کند،و اگر بعد از طواف تا قبل از فوات موالات عرفیه،بین طواف و نماز،نتواند غلطهای خود را درست کند،به هر نحو میتواند،نماز بخواند.
32- س - این جانب چند سال قبل به مکۀ معظمه مشرف شدم و در آنجا اولاً نماز طواف نساء و نماز طواف برای هر دو طواف واجب را که یکی عمرۀ مفرده و دیگری حج میباشد نخواندهام،و ثانیاً در تعداد اشواط طواف دوم هم در شک میباشم،لطفاً مرا راهنمایی کنید.
ج - اگر بعد از طواف و انصراف از آن،شک در عدد اشواط کردهاید به شک اعتنا نکنید،و نمازهایی را که نخواندهاید اگر نمیتوانید به مکه بروید در محل خود بخوانید،و تا نخواندهاید حرمت نساء باقی است.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 197