با عرض سلام و گرامیداشت ایام رحلت حضرت امام خمینی (س)، در پاسخ به سوال شما مخاطب گرامی به عرض می رساند که امام راحل عظیم الشان (قدس سره الشریف) با تسلط کم نظیر خود به تاریخ بویژه تاریخ سیاسی اسلام و به استناد به سیره، سنت و روش پیامبر گرامی اسلام (ص) و امیرالمومنین علی (ع) در تشکیل حکومت، به دنبال زدودن غبار خمودگی و شفاف سازی اذهان عمومی نسبت به مسائل سیاسی و آن چه که بر سر مسلمانان و بویژه مردم ایران رفته است، بودند...

فرزند برومند امام خمینی، حاج آقا مصطفی، فارغ از انتساب ایشان به امام خمینی(س) و نقش بارزشان در جریانات سیاسی مهم زمانشان، از لحاظ علمی، شخصیتی جامع، دقیق و عمیق داشت، بینشی شگرف و ژرف در مسائل اجتماعی داشت و به حق و به اذعان اکثریت قریب به اتفاق حاضران و درک کنندگان آن زمان، تا زمان حیات پر برکتشان یکی از ارکان اساسی نهضت بودند که با رحلتشان، خون تازه ای به رگ های نهضت جاری ساختند و قوتی تازه به زانوان انقلابیون بخشیدند.

روز جهانی قدس، میراث ابتکاری رهبر کبیر انقلاب در راستای دفاع و حمایت از حقوق مستضعفان و مبارزه با استکبار جهانی است که واکاوی ابعاد آن برای نسل های امروزی و آتی انقلاب امری است ضروری لازم.

یکی از مشخصه های بارز اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی تلاش برای وارد کردن واژه ها و مفاهیم قرآنی و اسلامی در ادبیات سیاسی مسئولان و دولتمردان نظام اسلامی بود که واژه استکبار از جمله واژه هایی است که به طور عملی در این ادبیات وارد گردید. حضرت امام خمینی در تعیین استراتژی و خط مشی مبارزه با استکبار سه اصل را مورد اشاره قرار می دهند: 1- سلامت و صلح جهان بسته به انقراض مستکبرین است. 2- تغییر باید از متن جامعه سرچشمه بگیرد. 3- مقابله با مستکبرین باید ریشه ای و انقلابی باشد، نه سطحی و رفرمی.

اساساً به دلیل اینکه آینده به شکلی نامعلوم و ناپیداست، و ماهیتی راز آلود دارد، لذا توجه، پیش بینی و یا ساخت آن، برای بسیاری از متفکران و اندیشمندان جهان امری درخور نظر بوده است. چه بسا که کشف واقعیات اجتماعی آینده جامعه، قوانین آتی حاکم بر آن و شرایط و لوازم حاکم بر آن نیز نمی تواند از حوزه فکری و علاقه متفکران به اندیشیدن در مورد آن در زمان حیات خویش باشد. امام خمینی(س) که فقیهی دوربین و عالمی مصلحت اندیش بود، عصاره ای از دریافت های علمی و عرفانی خود را در رابطه با چالش ها، دغدغه ها و آینده امت اسلامی و به خصوص ایران پس از انقلاب اسلامی را در قالب وصیت نامه -سیاسی الهی خویش ارائه کردند و بنا بر اینکه این مرقومه، در قالب زمان و مکان خویش نمی گنجد و از آبشخور قرآنی سرچشمه می گیرد، هر زمان که به آن رجوع شود، می تواند راهگشای عمل باشد.

ضرورت وجود حکومت در زندگی اجتماعی بشر، آن چنان روشن است که نیازی به دلیل و برهان ندارد. حکومتی که آزادی های فردی را در چهارچوب مصالح اجتماعی حفظ کند و در پرورش استعدادها بکوشد، و مردم را به وظایف خود آشنا سازد و قوانین را اجرا کند.فطری بودن نیاز به تشکیلات حکومتی به حدی بود که وقتی پیامبر اسلام (ص) پس از هجرت به مدینه دست به ایجاد دولت اسلامی زد مردم با وجود سؤالاتی که در زمینه حیض و هلال و انفاق و دیگر مسائل عادی مطرح می کردند و از پیامبر (ص) توضیح می خواستند در این مورد (تشکیل دولت) هیچگونه سؤالی مطرح ننمودند و توضیحی نخواستند حتی جریانهای پس از رحلت آن حضرت نیز با تمامی فراز و نشیب آن از همین احساس فطری سرچشمه می گرفت.ا دقت و بررسی در ماهیت و کیفیت قوانین اسلام تردیدی نمی توان داشت که اجرای این قوانین و عمل به آنها مستلزم تشکیل حکومت است و بدون تاسیس یک دستگاه اجرائی و سازمان گسترده سیاسی نمی توان به وظیفه اجرای این احکام جامه عمل پوشانید.

معمار کبیر انقلاب اسلامی چکیده یافته های علمی و تجربی خویش را در قالب وصیتنامه سیاسی و الهی بیان کرده است. امام در بخشی از وصیت نامه سیاسی- الهی خویش فرمودند: «بی‏ تردید رمز بقای انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است؛ و رمز پیروزی را ملت می ‏داند و نسلهای آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن: انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی؛ و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد.»

این نامه در شرایطی از طرف امام خمینی(س) به قلب کمونیزم دنیا صادر شد که اتحاد جماهیر شوروی هنوز به عنوان یک مجموعه قدرتمند در شرق جهان،برقرار بود، جنگ سرد خاتمه نیافته بود، دیوار برلین به عنوان نماد جدائی شرق و غرب فرو نریخته بود و حاکمیت کمونیسم بر قانون اساسی شوروی و بر مقدرات مردم در جمهوری های این کشور هنوز برقرار بود. با این حال امام خمینی(س)، این مرد قرن، بلکه سده ها، در نامه عبرت آموز خویش به گورباچف از صدای شکسته شدن استخوانهای مارکسیسم سخن به میان آورد و وی را از روی آوردن به غرب برای حل مشکلات اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی برحذر داشت.

توبه در لغت به معنای دست کشیدن از گناه و بازگشتن به راه حق است و به تعبیر دیگر، بازگشت به پشیمانی از گناه است. در قرآن کریم هم «توبه عبد» مطرح است و هم «توبه خدا». یک نکته مهم در این رابطه شرایط پذیرش توبه مثل جهالت و غفلت، عدم تأخیر آن تا زمان مرگ، تصمیم جدی بر ترک گناه، ندامت و...است. جدا از همه مباحثی که ذیل این مقوله میتوان مطرح کرد سوال این است که با توجه به سطوح مختلف رفتارهای مستوجب توبه (حق الناس و حق الله) شرایط پذیرش و درک توبه بعضی افراد خاص را چگونه می توان تشخیص داد؟

در سال 57 دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه های تهران در بزرگداشت روز 13 آبان یعنی همان سالروز تبعید امام و اعتراض به رژیم شاه نسبت به این حرکت، فراخوانی دادند که مراسمی در دانشگاه تهران برگزار می شود از دانش آموزان و دانشجویان و فرهنگیان خواسته بودند که بیایند مشارکت کنند مدارس و دبیرستان های اطراف دانشگاه در این روز کلاس ها را تعطیل کردند و به سمت دانشگاه تهران براه افتادند.

جامعه شناسان به این سوال که ضرورت تشکیل حکومت از کجا نشأت می گیرد پاسخی کوتاه و موجز می دهند: تشکیل دولت و حکومت در همه شرایط، یک ضرورت اجتماعی است و نمی توان بی نیاز از آن بود و نیاز به تشکیل حکومت از مسائل جدید حیات اجتماعی انسان نیست. همان طور که در کتاب بررسیهای اسلامی، صفحات 177- 169 می خوانیم: فطری بودن نیاز به تشکیلات حکومتی به حدی بود که وقتی پیامبر اسلام (ص) پس از هجرت به مدینه دست به ایجاد دولت اسلامی زد مردم با وجود سؤالاتی که در زمینه حیض و هلال و انفاق و دیگر مسائل عادی مطرح می کردند و از پیامبر (ص) توضیح می خواستند در این مورد (تشکیل دولت) هیچگونه سؤالی مطرح ننمودند و توضیحی نخواستند حتی جریانهای پس از رحلت آن حضرت نیز با تمامی فراز و نشیب آن از همین احساس فطری سرچشمه می گرفت. هرگز شنیده نشد کسی بگوید: اصل انتصاب خلیفه لزومی ندارد یا دلیل بر لزومش نداریم، زیرا همه به انگیزه فطرت احساس می کردند که چرخ جامعه اسلامی بدون گرداننده، خود به خود گردش نخواهد کرد و دین اسلام این واقعیت را که در جامعه اسلامی باید حکومتی وجود داشته باشد، امضای قطعی نموده است.

اندیشه های امام خمینی(س) به عنوان پایه گذار مردمی ترین انقلاب قرن، تحولات بنیادی را در جهان اسلام به وجود آورد. ایشان با الهام از آموزه های فرهنگ ناب محمدی(ص)، بار دیگر فرهنگ اسلا م حقیقی را از پیرایه های موجود زدودند و مروج فرهنگ اسلامی در جهان به شمار می آیند. آن حضرت با برگرداندن اعتماد به نفس به پیکر خموده جهان اسلام، "خودباوری و اتکا به خود" را ترویج نموده و کام تشنه مسلمانان را از قرائت صحیح احکام و دستورات آخرین آئین آسمانی، سیراب نمودند. امام خمینی(س) با تسلط مثال زدنی به تاریخ و سیر تحولات جهان به خوبی ویژگی ها، چالش ها و مشکلات پیش روی مسلمانان را شناسایی کرده و با بیانی ساده و راهگشا راهکارهایی برای برون رفت از وضع فعلی ارئه داده اند.

در سیر سلوک و تهذیب ، از مهمترین مسائل بیداری نفس است، و این مهم بدون یاد آوری و تذکر به نفس فراهم نمی شود، امام (س) که راه رفته و راه بلد بوده اند در لابلای مطالب خویش برای ایجاد این بیداری چه به صورت دستور العمل و چه به صورت هشدار مطالبی را ارائه دادند، از جمله بحث تفکر، محاسبه نفس ، زیان نفس غیر مهذب، نیاز به اصلاح همیشگی ، لزوم شکستن طاغوت نفس و درون ، توجه به تهذیب در موارد مختلف زندگی، ...

امام خمینی(س): «این گمشده خودتان را پیدا کنید، گمشده شما خودتان هستد.» شاید بهترین زمان برای انجام عملی این توصیه امام(ره) همین روزهای ماه رمضان باشد که ماه بیداری و خودشناسی است. تاکید همیشگی امام بر مفهوم بیداری و خودشناسی و تناسب ذاتی آن با ماه تمرین و آزمون الهی است که ضرورت توجه و عنایت وافر به این مفهوم و فریضه الهی - اجتماعی و سیاسی را در سطحی گسترده تر و عام تر لازم می دارد. امام خمینی نه تنها بر بیداری و رهایی از هواهای نفسانی درون بلکه تاکیدی مداوم بر تسری دادن بیداری در شئون دیگر زندگی از جمله بعد سیاسی- اجتماعی آن داشتند. این مفهوم تا آنجا در اندیشه امام خمینی(س) اوج می گیرید که ایشان یکی از بزرگترین نمادهای بیداری اسلامی یعنی روز قدس را در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان قرار می دهند.

با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری دولت انقلابی، بحث صدور انقلاب به یکی از مساول مهم درون نظام حکومتی تبدیل شد. صدور انقلاب را یکی از پیامدهای حتمی هر انقلابی می دانند. همچنین صدور انقلاب استمرار و پویایی انقلاب را تضمین می کند. بنابراین یکی از مولفه های شناخت یک انقلاب، از حیث ماهیت و اهداف، شناخت مواضع آن انقلاب درباره صدور آن می باشد.

امام خمینی(ره) در زمان حیات خود شاهد انقلاب هایی بودند که برخی از آنها اگرچه از جهاتی ثمربخش، از جهاتی دیگر بسیار پرخسارت بوده که اشاره به چند نمونه، خالی از فایده نیست.

برپایی حکومت عدل و نفی ظلم و ستم، خود نمونه ای از دعوت به حق و برپایی توحید در جامعه است.

برای آقا سید مصطفی (ره) حتی از روزهای قبل از تولد با فراهم بودن بستری مناسب از این همه خوبی ها و شرایط مثبت در خانواده ای اصیل که هم از طرف مادر و هم از طرف پدر ریشه در فرهنگ و و معنویت و علم و ادب اسلامی داشت، زمینه رشد و تعالی آماده و شرایط همه جانبه مهیا بود.

در۲۱ آذر ۱۳۰۹ شمسی برابر۲۱ با رجب ۱۳۴۹ قمری اولین فرزند خانواده امام خمینی و بانو خدیجه ثقفی در شهر قم به دنیا آمد، که به یادبود پدربزرگ شهیدش، نام مصطفی برای وی انتخاب شد. پدر این نوزاد یعنی سید روح الله موسوی خمینی، در همان زمان هم شخصیت بارزی داشت و از فضلای به نام حوزه علمیه قم به شمار می آمد، که از جهت علم و اخلاق و جهات مختلف علمی و معنوی در زمره فاضلان و مشار بالبنان به حساب می آمد؛ و مادر، خانم خدیجه ثقفی مشهور به قدس ایران، فرزند آیة الله میرزا محمد ثقفی که پدر و جد او از عالمان و بزرگان علم و ادب ایران و تهران به شمار می آمدند.

«منحرفین یک دسته معاند سرسخت ‏اند که اصلاح شدنی نیستند... اینها مثل سرطان می‏ مانند... یک دسته هم معاند نیستند، اما منحرف ‏اند، اینها را باید ارشاد بکنند.»(صحیفه امام، ج‏15، ص: 430).

لازم به یادآوری است که برخی موضوعاتی که رهبران فکری و سیاسی به عنوان رهنمود بیان می دارند، ماهیت اقتضایی دارد، یعنی با توجه به شرایط زمانی– مکانی و یا با توجه به اولویت هایی که پیش می آید و یا به جهت یادآوری موضوعاتی می باشد که مورد غفلت قرار گرفته است.

امام خمینی (س) در روز 12 بهمن در بهشت زهرا به هیچ عنوان وعده های اقتصادی ندادند. ولی در 9 اسفند یعنی 27 روز بعد از 12بهمن و یا 17 روز پس از پیروزی انقلاب، هنگام عزیمت به قم در منزل داماد خود آقای دکتر بروجردی طی پیامی 14 ماده ای برای ملت مطالبی نوشتند که در پایان بخش 3 چنین آمده است: «من به دولت راجع به مجانی کردن آب و برق و بعضی چیزهای دیگر فعلاً برای طبقات کم بضاعتی که در اثر تبعیضات خانمان برانداز رژیم شاهنشاهی دچار محرومیت شده‏ اند -و با برپایی حکومت اسلامی به امید خدا این محرومیت ها برطرف خواهد شد- سفارش اکید نمودم که عمل خواهد شد.» (صحیفه امام/ ج‏6/ ص:262و 263)

مهمترین مسئله پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 تعیین نظام سیاسی کشور بود. در این رابطه جریان های فکری و نیروهای سیاسی و اجتماعی، دیدگاه های مختلفی را در قالب الگوهای نظام سیاسی آینده مطرح نمودند...

در سیره و اندیشه حکومتی امام، مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و دارای نقش محوری هستند. امام(ره) حرکت عظیم انقلاب اسلامی را مرهون دست آوردهای مردم بزرگوار و الطاف غیبی الهی می داند. بدین جهت مردم...

حضرت امام خمینی با قرائتی که از روحیه صدام حسین داشت، به گونه ای تصمیم گیری نمود که در پایان جنگ حتی یک وجب از سرزمین عزیزمان به چنگال بیگانه نیفتد

رواج اصل توحید و نفی هر نوع ربوبیت ، در اندیشه امام خمینی مبارزه با قدرتهای سلطه گر بیشتر سو و جهت آگاهی بخشی به ملت خود و ملل دیگر داشته و هیچکس را تهدید نظامی نکرده اند .

به عبارات زیر بنگریم: «من آمده‏ ام تا پیوند خدمتگزارى خودم را به شما عزیزان عرضه کنم که تا حیات دارم خدمتگزار همه هستم؛ خدمتگزار ملت هاى اسلامى؛ خدمتگزار ملت بزرگ ایران؛ خدمتگزار دانشگاهیان و روحا...

اولا چنین سوالی چندان مربوط به اندیشه و عملکرد حضرت امام(س) نیست. ثانیا پاسخ دقیق به این نوع سوالات از جهات زیر چندان ساده نیست: - بداهت دارد که موقعیت و شرایط بنیانگذار با ادامه دهندگان تفاوت ها...

تابستان سال 56 چند نفر از شاگردان امام خمینی(س) ایجاد یک حزب تمام عیار اسلامی را میان خود طرح کردندو به گفته آقای هاشمی رفسنجانی: «وقتی که فضای سیاسی ایران یک مقداری باز شد، کسی را خدمت امام فرستادیم....