در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم.
امام خمینی در طول دوران رهبری شان به موضوع حج اهمیت بسیار داده اند و آن را یکی از پرفروغ ترین ابعاد سیاسی و اجتماعی اسلام دانسته اند. ایشان همه ساله از آغازین روزهای ماه ذی الحجه در پیام هایی برای حجاج نکاتی مهم را یادآور شده اند. یکی از مهمترین پیام های ایشان، مربوط به مرداد 1366 مطابق با ذی الحجه 1407 ه. ق است که خطاب به مسلمانان ایران و جهان صادر نموده اند. در این پیام امام مسئله برائت از مشرکین را مطرح کرده و آن را یکی از ارکان واجب حج دانسته اند و به تبیین وظایف مسلمین و مشکلات جهان اسلام پرداخته اند. آنچه در ذیل می آید متن کامل پیام حضرت امام خمینی (س) است که ملاحظه می کنید:
حج از مهم ترین عبادات اسلامی است و در منظومه فکری حضرت امام خمینی(س) نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. برای بررسی ابعاد معنوی، سیاسی و اجتماعی حج به گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی معاون فرهنگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) نشستیم. حجت الاسلام و المسلمین حشمتی در این گفتگو ضمن برشمردن ویژگی های مراسم حج برای ایرانیان پیش و پس از انقلاب اسلامی به بررسی اهمیت این مراسم عبادی و سیاسی از نگاه امام خمینی(س) نیز پرداخته اند:
گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا نوراللهیان پیرامون کیفیت و چگونگی مراسم حج پیش و پس از انقلاب در حسینیه جماران صورت گرفت؛ ایشان که پیش از انقلاب به واسطه سابقه مبارزاتی و پس از انقلاب مسوولیت هایشان، ارتباط با کشورهای اسلامی و مراسم حج را تجربه کرده اند در این گفتگو بخشی از خاطراتشان را بیان کرده اند. حجت الاسلام و المسلمین نوراللهیان که طی سی سال گذشته از شخصیت های فرهنگی بوده و حوزه های علیمه و مراکز آموزشی و دانشگاهی متعددی را در کشورهای متعدد جهان تاسیس کرده به عنوان یکی از یاران حضرت امام(س) و سفیران انقلاب اسلامی شناخته شده است:
گر چه سیر و سفر در طبیعت یک امر مطلوب و خواسته قرآن مجید است1، ولی سفر حج عمره یک سفر روحانی و معنوی، و تجلی " فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ"2، و تبلور سیاسی و اجتماعی اسلام، و ایام آن، عرصۀ اقتدار مسلمانان است. از این رو حجاج ایرانی در این سفرها مسئولیت سنگینی را برعهده دارند. زیرا آنان سفیران ایران زمین، اسوه های مقاومت و پایداری، از همه مهم تر: عاشقان مکتب اهل بیت علیهم السلام می باشند. به این مناسبت دیدگان سایر حجاج از تمام جهان به سوی آنان معطوف می گردد، و رفتار و کردارشان زیر ذره بین قرار می گیرد.
ز من خواسته اند تا درباره برادرم، استاد و مرادم مطلبی بنویسم. در شرایط کنونی چه چیز می توان نوشت؟ من او را از هیچ یک از شهدای انقلاب بالاتر نمی دانم، زیرا شهید با ایثار خون خویش به چنان مرحله ای می رسد که برای او بود و نبود، دانش و بینش، امتیازی نیست. شهادت مقامی است که دیگر اوصاف شهید را تحت الشعاع قرار می دهد. شهید با ایثار خون خویش به مقامی دست می یابد که ذکر دیگر اوصاف جمیل انسانی برای او بیهوده است، آنچه شهید را شاهد اجتماع می گرداند، وجود حالتی است که از عمق جان او بر می خیزد. دیگر فلسفه، عرفان، فقه، اصول و ادب و به طور کلی همه علوم و فنون، چنان زبون و محو به آن حالت الهی است که نامشان عارِمان است. خون شهید راهگشای اجتماعی است که در علوم و فنون غرق و گمراه شده است.
از ابتدایی که من به قم وارد شدم، با ایشان آشنا گردیدم و تا زمانی که ایشان به ترکیه تبعید شدند با همدیگر رابطه داشتیم. ارتباط ما بیشتر جنبۀ سیاسی داشت، به دلیل ارادتی که نسبت به امام بزرگوار(س) و بیت ایشان داشتم. حاج آقا مصطفی(ره) به تعبیر حضرت امام(س)، امید آیندۀ اسلام بود و این مسأله برای ارادتمندان به بیت ایشان روشن بود. به همین دلیل، ارادتی که افراد نسبت به امام(س) داشتند، همان را در مرتبه ای دیگر، نسبت به حاج آقا مصطفی(ره) داشتند.
آیت الله سید محمد سجادی به همراه دیگر روحانیونی که در زمان حضور بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در عراق، نمی توانستند در ایران بمانند به شهر نجف کوچ کرده و در آنجا مجموعه ای به نام روحانیون مبارز خارج از کشور را تشکیل داده و در کنار فعالیت های سیاسی در کلاس های درس آیت الله سید مصطفی خمینی نیز شرکت می کردند.
من خیلی دوست داشتم که نامش «مصطفی» باشد و نمی دانم آقا چه دوست داشتند، ولی من ایشان را راضی کردم و گفتم که چون نام پدرتان مصطفی بوده است بسیار مناسب است و آقا هم راضی شدند و اسمش را«محمد» گذاشتیم، لقبش را «مصطفی» و کنیه اش را «ابوالحسن» گذاشتیم، ابولقاسم نگذاشتیم که هر سه مشابه حضرت رسول(ص) نشود.
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ محققان و فعالان سیاسی و اجتماعی رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .آنچه در پی می آید، گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین مسعودادیب از محققان و اساتید حوزه و دانشگاه در این باره است. به نظر شما نامه حضرت امام در پاسخ آقای محمدعلی انصاری که بعدها به منشور برادری مشهور شد در چه فضا و با چه زمینه هایی نوشته شده است؟
آنچه در پی می آید، گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی معاون فرهنگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام درباره نامه منسوب به منشور برادری است.
برای بررسی و تحلیل پاسخ حضرت امام خمینی(س) به نامه حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی انصاری که بعدها به منشور برادری معروف شد به سراغ حجت الاسلام حبیب الله موسوی، رئیس دفتر نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) رفتیم. این پیام به طور صریح به موضوع اختلافات گروه ها و جناح های سیاسی در جمهوری اسلامی می پردازد. مشروح گفت و گوی با حجت الاسلام موسوی را در پی می خوانید :
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ یاران امام و بزرگان انقلاب رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .آنچه در پی می آید، گفتگوی با حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خامنه ای در این باره است. در فراز ابتدایی این نامه حضرت امام به اختلاف در نظرات فقهای شیعه اشاره می کنند. چگونه است که در استنباط حکم الهی میان علما اختلاف پدید می آید و این اختلاف و نظرات و سلایق مختلف چه عواید و دستاوردهایی برای فقه شیعه داشته است؟
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ یاران امام و بزرگان انقلاب رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .
در زمانى که امام خمینى توانست ملت ایران را به سمت و سوى مبارزه با شاه به حرکت وادارد، هیچگونه حرکت استراتژیکى که از امت مایه گرفته باشد وجود نداشت و فقط بذرهاى چنین حرکتى به شکل کلى در جامعۀ ایران پاشیده شده بود، اما به کسى نیاز داشت که آن را به حرکت و قیام وادارد و از قوّه به فعل برساند.
امام به مسائلی پافشاری کرده اند که نیاز مبرم امروز ماست. یکی به رسمیت شناختن و تاکید بر ضرورت چند صدایی بودن؛ اینکه اختلاف نظر و عقیده نه تنها چیز بدی نیست بلکه خوب است. ایشان اشاره کردند کتب شیعه و حوزه های ما در طول تاریخ پر بوده است از اختلاف دیدگاه در مسایل گوناگونی که خود حضرت امام فهرست مفصلی از مسایل را ذکر نمودند. در مسایل کلامی و فقهی که اختلاف و معرکه آرای فقها بوده است ولی حضرت امام می فرمایند که چون اینها در کتاب ها و مدارس بوده و عمدتاً به زبان عربی بوده و دغدغه روزانه مردم عادی ما نبوده خیلی تجلی بیرونی نداشته است. ولی حالا که حکومت اسلامی تشکیل شده هر یک از این موضوعات در مجلس و یا دولت مطرح می شود و به صحن و عرصه زندگی مردم کشیده می شود. حضرت امام بر به رسمیت شناختن دیدگاه های مختلف علمی درحوزه های گوناگون هم صحه گذاشتند و هم فرمودند که موجب شکوفایی بوده در حالیکه ما امروز می بینیم که حتی برخی از مراجع تقلید ما به خاطر نوآوری های فقهی که دارند و فتاوایی که احیانا با فتوای مشهور سازگاری ندارد یا با مذاق جمعی خاص در حوزه سازگاری ندارد مورد تاخت و تاز قرار می گیرند
من عاشق امام بودم و از لحاظ روحی خیلی به ایشان نزدیک بودم معمولا این ماموریت های دشوار به من واگذارمی شد.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.