مجله نوجوان 35 صفحه 19

بزرگان دربارة -اگر جفت گردد زبان با دروغ نگیرد ز بخت سپهری فروغ (فردوسی) -ندانی تو گفتن سخن جز دروغ دروغ آتشی بد بود بی فروغ ( فردوسی) -دروغ به راست مانا، به که راست به دروغ مانا (قابوسنامه ) دروغ مصلحت آمیز ، به ز راست فتنه انگیز (سعدی ) -کی دروغی قیمت آرد بی زراست در دوعالم هر دروغ از راست خاست (مولانا) -گر حکیمی ، دروغ سار مباش به کژ و با دروغ یار مباش (اوحدی) -فسانه کهن وکارنامة به دروغ به کار ناید، رو در دروغ رنج مبر (فرخی) -به گرد دروغ آنکه گردد بسی از او راست باور نداردکسی (اسدی ) -زبانی که باشد بریده ز جای از آن به که باشد دروغ آزمای (اسدی) دروغ ودروغگویی در ضرب المثلها و حکایات ما " دروغگو دشمن خداست "، این جمله را بارها گفته ایم و شنیده ایم و شاید از اولین نکات اخلاقی ای است که از کودکی با آن آموخته و آمیخته شدیم. حتی بچه های خیلی کوچک در بازیهایشان ، آنجا که از هم می رنجند وحرف هم رانمی پذیرند ، این جمله رابه کار می برند.اغلب ضرب المثها ، علاوه بر ریشة تاریخی و فرهنگی ، ریشه اخلاقی وآموزشی نیز دارند. ضرب المثهایی که دربارة دروغ و دروغگو در فرهنگ ما رواج دارند، از این دست هستند: -دروغگو خانه اش آتش گرفت . کسی باور نکرد. -دروغگو خود ، خود را رسوا کند. -دروغگو دشمن خداست. -دروغگو زود مچش گیر می افتد. -دروغگو کم حافظه است و ... علاوه بر ضرب المثل، ادبیات غنی ما سرشار از حکایات اخلاقی است که بسیاری از آنها اشاره به بدی وناپسندی دروغ و دروغگویی دارند. سعدی علیه رحمه، در باب هشتم گلستان می فرماید: تا نیک ندانی که سخن عین صواب است باید که به گفتن دهن از هم نگشایی گر راست سخن گویی و در بند بمانی به زانکه دروغت دهد از بند رهایی دروغ گفتن به ضربت لازم ماند که اگر نیز جراحت درست شود .نشان بماند. چون برادران یوسف به دروغی موسوم شدند . نیز به راست گفتن ایشان اعتماد نماند. یکی را که عادت بود راستی خطایی رود ، در گذارند از او وگر نامور شد به قول دروغ دگر راست باور ندارند از او