مجله نوجوان 47 صفحه 17

چه کسی صور فلکی را نامگذاری کرد؟ سند تاریخی نامهای بسیاری از صورفلکی در گذشته گم شده است . اما بعضی از آنها از افسانه های تمدنهای اولیه مخصوصا یونان باستان ریشه گرفته اند . بسیاری از ستارگان روشن را ستاره شناسان عرب نامگذاری کرده اند . مانند ابط الجوزا در صورت فلکی جبار و آلدبران در صورت فلکی ثور . جان بایر از ستاره شناسانی که در قرن هفدهم می زیسته یک اطلس ستارگان را به نام «اورانومتریا» درست کرد . در این اطلس او تصاویر تصور فلکی را براساس افسانه های قدیمی ترسیم کرد . البته برای این که موقعیت ستارگان صحیح باشد از موقعیت های اندازه گیری شده توس ستاره شناس بزرگ تیکوبراهه استفاده کرد . در واقع این بایر بود که بار اولین بار نامگذاری ستارگان با استفاده از حرف یونانی را ابداع کرد. مثلا روشن ترین ستاره را آلفا نامید . در قرن هفدهم ، تعدادی صور فلکی شناخته شده قبلی اضافه شد . این صور فلیک ستارگان نیمکره جنوبی را شامل می شدند که تا آن زمان برای یونان باستان ناشناخته مانده بودند. برای اولین بار در سال 1801م (1179ش) سعی شد مرزهای دقیق و مشخصی بین صور فلکی مختلف رسم شود. چه کسی تلسکوپ را اختراع کرد؟ معمولا چنین گفته می شود که تلسکوپ را یک عینک ساز هلندی به نام هانس لیپرشی در حدود سال 1608 م اختارع کرده است اما هیچکس نسبت به این موضوع کاملا مطمئن نیست. راز واقعی درباره اختراع تلسکوپ این است که چرا زودتر از اینها اختراع نشد؟ عدسیهای شیشه ای صدها سال قبل از زمان لیپرشی به کار برده می شد و حتی در قرن سیزدهم . راجربیکن راهب انگلیسی پیشنهاد کرده بود که از عدسیها می توان برای نزدیک ساختن اشیا استفاده کرد . مخترع واقعی تلسکوپ ممکن است هرگز شناخته نشود اماتا زمانی که موضوع در رابطه با ستاره شناسی است و این کار لیپرشی بود که گالیه ستاره شناس ایتالیایی را راهمایی کرد تا اولین مشاهدات نجومی ثبت شده با تلسکوپ برای اولین بار در زمستان 1609 م توسط ستاره شناس بزرگ ایتالیایی ،گالیله ، برای مشاهدات نجومی مورد استفاده قرار گرفت . به محض اینکه او از کار لیپرشی مطلع شد فتصمیم گرفت تا تلسکوپ خودش را که از دو عدسی یکی محدب و دیگری مقعر بود طرح کند و بسازد . این نوع تلسکوپ تصویر اشیا دور را به صورت راست یا عمودی به دست می داد. اما تلسکوپی که سال بعد توسط کپلر طرح شد و از عدسی محدب استفاده می کرد تصویر را وارونه نشان می داد. این نوع تلسکوپ امتیازاتی برتلسکوپ گالیله داشت. دایره البروج و منطقه البروج چیست؟ ایره البروج مسیر ظاهری خورشید در آسمان است که در طول یکسال پیموده می شود. به عبارت دیگر دایره ای است روی کره سماوی . اگر آسمان در روز تاریک می شد. ممکن بود ببینیم که خورشید و نیز محلی را در میان ستراگان اشغال کرده است و همچنان که زمین در طول سال خورشید را دور می زند . به نظر می رسد که موقعیت خورشید نسبت به ستارگان نیز تغییر می یابد تا اینکه بعد از یکسال در آسمان حرکت نمی کند . اما به دلیل چرخش زمین به دور آن چنین به نظر می رشد که خورشید حرکت می کند . منطقه البروج کمربندی است در آسمان با پهنای حدود 18 درجه که دایره که همه سیارات در محیطی اطراف خورشید دور می زنند که تقریبا موازی با محیط مدار زمین است . بنابراینهمیشه نزدیک دایره البروج در آسمان قرار دارند. در واقع ، محل خورشید ، ماه و سیارات را همیشه بایستی در منطقه البروج پیدا کرد . منطقه البروج به دوازده برج تقسیم می شود که عبارتند از 12 صورت فلکی که در این منطقه قرار دارند و خورشید هر ماه تقریبا یک بار از میان هر برج می گذرد یعنی از اول فروردین تا آخر اسفند . 12منطقه البروج عبارتند از: (فروردین =حمل )(اردیبهشت = ثور)(خرداد = جوزا) (تیر = سرطان)(مرداد = اسد)(شهریور= سنبله) (مهر = میزان )(آبان= عقرب)(آذر = قوس ) (دی =جدی)(بهمن = دلو )(اسفند= حوت)