مجله نوجوان 47 صفحه 24

ترجمه : دلارام کارخیران علمی سوسکهای آتش دوست دانشمندان می گویند : برخلاف همه موجوداتکه از آتش می گریزند یک گونه سوسک در میان شعله های آتش سوزیهای جنگل تولیدمثل می کند و آنها امیدوارند با الهام گرفتن از حس گرهای این حشره بتوانند تجهیزات نظامی هوشمندی بسازند. سوسک جواهری که در کانادا به نام سوسک سیاه آتشین معروف است ، کیلومتر ها پرواز می کند تا خود را به یک آتش سوزی جنگل برساند و وقتی این سوسکها از راه می رسند، شروع به تخم گذاری در میان شعله های فروزان می کنند . سوسکهای جواهری زبانه های سرخ شعله را می بینند ، خس خس سوختن چوب را می شنودند و بوی دود را به خوبی احساس می کنند و به سوی محل آتش پروازمی کنند چراکه آنها اطمینان دارندکه درچنان مکان جهنمی هرگز طعمه پرندگان نخواهند شد. این سوسکها تخمهای خود را لابه لای چوبهای سوخته درختان مرده می ریزند تا پس از به دنیا آمدن بچه سوسکها درمکانی محفوظ ، شروع به خوردن مواد غذایی اطرافشان کنند . در حالت عادی اگر دختان زنده باشند با انتشار مواد شیمیای سمی به حضور بچه سوسک ها اعتراض می کنند و در سایر موارد این میهمانان ناخوانده در میان صمغ چسبنده درختان گرفتار می شوند و یا بر اثر رشد سلول های گیاه ، زنده هبگور می شوند . در دهه 1960 یک حشره شناس کانادایی به نام ویلیام جرج ایوانز در رستورانی در ادمونتون نشسته بود که دید یک سوسک سیاه رنگ براق کنار بشقابش روی رومیزی سفید فرو آمد. از آنجا که او تازه به آلبرتا نقل مکان کرده بود با این سوسک آشنایی نداشت ولی کنجکاوی علمی اش تحریک شد آن سوسک را داخل در خودنویس خود اسیر کرد وبرای شناسایی به خانه برد . کتابهای مرجع نشان می دادندکه وی یک ملانو فیلا آکومینیت پیدا کرده است . پس از سالها تحقیق پروفسور ایوانز به راز وجود جفره ای ریز ، روی سینه این سوسک پی برد. او عقیده داشت که این حفره ها آکنده از حس گرهای مادون قرمز برای تشخیص حرارت برخاسته از آتش سوزیهای جنگلی مشکل اینجا بودکه هیچ کس باور نمی کرد یک سوسک چنین توانایی شگرفی داشته باشد و در نتیجه مشاهدات پروفسور ایوانز سالیان سال نادیده ماند به تازگی گروهی از پژوهشگارن آلمانی به سرپرستی دکتر هلموت اشمیتس در دانشگاه بنه تنها یافته های پروفسور ایوانز را تاکید کرده اند بلکه بعد تازه ای به نحوه تشخیص محیط از سوی این سوسکها بخشیده اند . سوسکهای جواهری از ترکیبی از حس گرهای استفاده می کنند . آنها زبانه سرخ شعله را می بینند و حس حس سوهتن چوب را می شنوند و همانگونه که دکتر اشتفان شولتز ،اکولوژیست شیمیایی ،کشف کرده است از گیرنده های بسیرا حساس روی شکاخکهایشان برای بوییدن دود حتی اگر ضعیف باشد استفاده می کنند. محققان آلمان از زمان آغاز تحقیق روی سوسک جواهری دو گونه سوسک آتش دوست دیگر در استرالیا را شناسایی کرده اند که با حس گرهیا مادون قرمز محل آتش سوزی را می یابند نکته جالب این است که حس گر سوسکهاس استرالیایی با پسر عموهای کانادایی شان تفاوت دارد. محققان به کمک مهندسان قصد دارند نسل بعدی حس گرهای مادون قرمز را بسازند و این پژوهشگران حتی یک نمونه عملی هم تولید کرده اند وحالا مشغول تقویت حساسیت وکچکتر کردن اندازه اش هستند. آژانس پروژه های پیشرفته دفاعی امریکا پتانسیل نظامی فراوانی برای نسل تازه ای از حس گرهای مادون قرمز بسیار حساس ریز ونیرومند در نظر گرفته که طراحی اش از یک سوسک کوچک حرارت یاب الهام گرفته شده است.