مجله نوجوان 88 صفحه 18

مسجد امام ساختن این مسجد که در ضلع جنوبی میدان امام قرار دارد ، در سال 1020 هجری به فرمان شاه عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شده و تزیینات و الحاقات آن در دورۀ جانشینان او به اتمام رسیده است . معمار مهندس آن استاد علی اکبر اصفهانی است که نام او به عنوان مهندس و معمار در کتیبه سر در مسجد به خط ثلث آمده است و ناظر ساختمان ، محب علی بیک الله بوده است . این مسجد شاهکار های جاویدانی از معماری ، کاشی کاری و نجّاری در قرن یازدهم هجری است . از نکات جالب توجه این مسجد ، انعکاس صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی آن است به طوری که صدای خطیب با استفاده از این انعکاس به راحتی به گوش مستمعین می رسیده است . ارتفاع گنبد مسجد 52 متر و ارتفاع مناره های داخل آن 48 متر و ارتفاع مناره های سر در داخل آن در میدان امام 42 متر است . قطعات بزرگ سنگ های مرمر یکپارچه و سنگاب های نفیس ، از دیدنی های جالب این مسجد است . تزئیتان عمده این مسجد از کاشی های خشت هفت رنگ است . در مدرسه جنوب غربی مسجد قطعه سنگ ساد های به شکل شاخص در محل معینی تعبیه شده است که ظهر حقیقی اصفهان را در چهار فصل سال نشان می دهد و محاسبۀ آن را شیخ بهایی دانشمند ، فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عباس انجام داده است . این مسجد که ساختمان آن در سال 1020 هجری قمری آغاز و در سال 1025 به پایان رسید و برای تزئین آماده شد ، از مهم ترین مساجد عصر صفویه است . تزیینات این مسجد که از سال 1025 ، زمان سلطنت شاه عباس اول آغاز شد ، تا زمان سلطنت دو تن از جانشینان او (صفی و عباس دوم) نیز ادامه یافت . کتیبه سر در با شکوه مسجد به خط علیرضا عباسی خوشنویس نامدار عصر صفویه است که تاریخ آن سال 1025 ذکر شده است . اسپر های طرفین در ورودی ، 8 لوحه با نوشته هایی مشکی بر زمینه فیروز های دارند که در هر یک از این اسپرها 4 لوحه کار گذاشته شده است . بر جلوخان سر در مسجد نیز کتیبه هایی با عبارات و اشعاری وجود دارد . تخته سنگ بزرگی نیز در ضلع غربی جلوخان هست که از نوشته های آن تنها بسم الله الرحمن الرحیم به جا مانده است . اشعاری به خط نستعلیق در اصل مسجد را که پوشش نقره و طلا دارد ، زینت بخشیده است . در این اشعار سال اتمام و نصب در 1038 تا 1052 ذکر شده است . اشعار یاد شده 16 بیت است که هشت بیت آن بر یک لنگه و هشت بیت دیگر بر لنگۀ دیگر در به طور بر جسته نقش بسته است . این در ، در ضلع جنوبی واقع است . کتیبه های داخل مسجد را خوشنویسانی چون عبدالباقی تبریزی ، محمدصالح اصفهانی ، محمد رضا امامی و محمد غنی نوشته اند که از آن جمله می توان به کتیبه ایوان بزرگ مسجد و اطراف محوطه زیر گنبد به خط عبدالباقی تبریزی ، کتیبه بالای محراب مرمری به خط محمد صالح اصفهانی ، کتیبه های چهلستون شرقی گنبد جنوبی به خط محمد رضا امامی و کتیبه داخل ایوان شمالی مسجد به خط عبدالباقی تبریزی اشاره کرد . این مسجد عظیم دارای دو شبستان قرینه در اضلاع شرقی و غربی صحن است . یکی از این شبستانها (شبستان شرقی) بزرگ تر اما ساده و بی تزیین است و دیگری (شبستان غربی) کوچک تر است اما تزئیناتی با کاشی های خشت هفت رنگ دارد و محراب آن نیز از زیباترین محراب های مساجد اصفهان است . ارتفاع ایوان بزرگ جنوبی مسجد 33 متر است و دو مناره در طرفین آن قرار گرفته اند که ارتفاع هر یک از آن ها 48 متر است . این دو مناره با کاشی تزیین شده اند و نام های محمد و علی به طور تکراری به خط بنایی بر بدنه آن ها نقش بسته است . گنبد بزرگ مسجد ، تزیینات جالبی از کاشیکاری دارد و نیز دارای کتیب های به خط ثلث سفید بر زمینۀ کاشی خشت لاجوردی است .