در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم.
از ابتدایی که من به قم وارد شدم، با ایشان آشنا گردیدم و تا زمانی که ایشان به ترکیه تبعید شدند با همدیگر رابطه داشتیم. ارتباط ما بیشتر جنبۀ سیاسی داشت، به دلیل ارادتی که نسبت به امام بزرگوار(س) و بیت ایشان داشتم. حاج آقا مصطفی(ره) به تعبیر حضرت امام(س)، امید آیندۀ اسلام بود و این مسأله برای ارادتمندان به بیت ایشان روشن بود. به همین دلیل، ارادتی که افراد نسبت به امام(س) داشتند، همان را در مرتبه ای دیگر، نسبت به حاج آقا مصطفی(ره) داشتند.
آیت الله سید محمد سجادی به همراه دیگر روحانیونی که در زمان حضور بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در عراق، نمی توانستند در ایران بمانند به شهر نجف کوچ کرده و در آنجا مجموعه ای به نام روحانیون مبارز خارج از کشور را تشکیل داده و در کنار فعالیت های سیاسی در کلاس های درس آیت الله سید مصطفی خمینی نیز شرکت می کردند.
من خیلی دوست داشتم که نامش «مصطفی» باشد و نمی دانم آقا چه دوست داشتند، ولی من ایشان را راضی کردم و گفتم که چون نام پدرتان مصطفی بوده است بسیار مناسب است و آقا هم راضی شدند و اسمش را«محمد» گذاشتیم، لقبش را «مصطفی» و کنیه اش را «ابوالحسن» گذاشتیم، ابولقاسم نگذاشتیم که هر سه مشابه حضرت رسول(ص) نشود.
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ محققان و فعالان سیاسی و اجتماعی رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .آنچه در پی می آید، گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین مسعودادیب از محققان و اساتید حوزه و دانشگاه در این باره است. به نظر شما نامه حضرت امام در پاسخ آقای محمدعلی انصاری که بعدها به منشور برادری مشهور شد در چه فضا و با چه زمینه هایی نوشته شده است؟
آنچه در پی می آید، گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی معاون فرهنگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام درباره نامه منسوب به منشور برادری است.
برای بررسی و تحلیل پاسخ حضرت امام خمینی(س) به نامه حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی انصاری که بعدها به منشور برادری معروف شد به سراغ حجت الاسلام حبیب الله موسوی، رئیس دفتر نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) رفتیم. این پیام به طور صریح به موضوع اختلافات گروه ها و جناح های سیاسی در جمهوری اسلامی می پردازد. مشروح گفت و گوی با حجت الاسلام موسوی را در پی می خوانید :
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ یاران امام و بزرگان انقلاب رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .آنچه در پی می آید، گفتگوی با حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خامنه ای در این باره است. در فراز ابتدایی این نامه حضرت امام به اختلاف در نظرات فقهای شیعه اشاره می کنند. چگونه است که در استنباط حکم الهی میان علما اختلاف پدید می آید و این اختلاف و نظرات و سلایق مختلف چه عواید و دستاوردهایی برای فقه شیعه داشته است؟
23 سال پس از صدور منشور برادری از سوی امام خمینی(س)، سراغ یاران امام و بزرگان انقلاب رفته ایم تا مراد رهبر کبیر را از «وحدت» و «اختلاف» بپرسیم و چاره چالش های فراروی وحدت ملی و امنیت سیاسی را در برهه ای از حساس ترین دوران نظام جمهوری اسلامی از آنها بخواهیم .
در زمانى که امام خمینى توانست ملت ایران را به سمت و سوى مبارزه با شاه به حرکت وادارد، هیچگونه حرکت استراتژیکى که از امت مایه گرفته باشد وجود نداشت و فقط بذرهاى چنین حرکتى به شکل کلى در جامعۀ ایران پاشیده شده بود، اما به کسى نیاز داشت که آن را به حرکت و قیام وادارد و از قوّه به فعل برساند.
امام به مسائلی پافشاری کرده اند که نیاز مبرم امروز ماست. یکی به رسمیت شناختن و تاکید بر ضرورت چند صدایی بودن؛ اینکه اختلاف نظر و عقیده نه تنها چیز بدی نیست بلکه خوب است. ایشان اشاره کردند کتب شیعه و حوزه های ما در طول تاریخ پر بوده است از اختلاف دیدگاه در مسایل گوناگونی که خود حضرت امام فهرست مفصلی از مسایل را ذکر نمودند. در مسایل کلامی و فقهی که اختلاف و معرکه آرای فقها بوده است ولی حضرت امام می فرمایند که چون اینها در کتاب ها و مدارس بوده و عمدتاً به زبان عربی بوده و دغدغه روزانه مردم عادی ما نبوده خیلی تجلی بیرونی نداشته است. ولی حالا که حکومت اسلامی تشکیل شده هر یک از این موضوعات در مجلس و یا دولت مطرح می شود و به صحن و عرصه زندگی مردم کشیده می شود. حضرت امام بر به رسمیت شناختن دیدگاه های مختلف علمی درحوزه های گوناگون هم صحه گذاشتند و هم فرمودند که موجب شکوفایی بوده در حالیکه ما امروز می بینیم که حتی برخی از مراجع تقلید ما به خاطر نوآوری های فقهی که دارند و فتاوایی که احیانا با فتوای مشهور سازگاری ندارد یا با مذاق جمعی خاص در حوزه سازگاری ندارد مورد تاخت و تاز قرار می گیرند
من عاشق امام بودم و از لحاظ روحی خیلی به ایشان نزدیک بودم معمولا این ماموریت های دشوار به من واگذارمی شد.
مقام معظم رهبری در خاطره ای جالب می گویند: آن زمان که سریال ژاپنی «سالهای دور از خانه» را پخش می کرد همه اجزاء فیلم بگونه ای بود که همه را جذب خود کرده بود ؛ از جمله خود من را ؛ و حتی حضرت امام را.
غم و شادی دو احساس متضاد و واکنش هائی هستند که بطور طبیعی بر انسان در مواجهه با آنچه می خواهد یا نمی خواهد عارض شده و به اختلاف مراتب او را تحت تأثیر قرار می دهند. منشأ عروض این حالات بطور اعم اغلب عاطفه و در موارد معدودی عقل و اندیشه می باشد. با این تفاوت که عمق و پایداری در مواردی که علت غم و شادی عاطفه است با آنچه که غم و شادی زیربنائی از عقل و اندیشه دارد، متفاوت است و می توان گفت نقطه اوج و فراگیری آن در جائی است که سبب عقل و عاطفه توأماً جمع می شود. از معدود حوادثی که تمام ظرف وجود زمان و مکان و افکار را پرنموده و گذشت قرون و اعصار آن را کهنه نساخته حادثه جانسوز و دلخراش عاشورا در سرزمین عشق و ایثار کربلا و شهادت مظلومانه سالار شهیدان امام حسین علیه السلام و اصحاب و یاران باوفا و فداکارش می باشد. در این واقعه عظیم تمام علل و عوامل برای تشخیص عقل و تحریک عاطفه در حد اعلاء وجود دارند که شرح و بیان تمام واقعیت آن نه در این مقال که در عالم امکان نمی گنجد، ولی حقیقتی که در آسمان ها و ملأ بالا و در عرش خدا یاد و ذکر آن مایه بهت و حیرت اولیاء و انبیاء و فرشتگان مقرب است در تجلی قابل درک آن برای خاک نشینان عقول قاصر را محروم ننموده و پنجره ای از نور معرفت را به روی مشتاقان و شیفتگان زمینی گشوده اند تا به قول معروف: «آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید»
درباره نهضت عاشورا و ریشههای تاریخی آن، استنباط خود را به طور خلاصه در کتاب پس از پنجاه سال آوردهام و علت اینکه نام آن را پس از پنجاه سال گذشتهام، این است که در سال 11 هجری رسول اکرم (ص) به جوار حق شتافت و در سال 61 هجری این حادث بسیار شگفت- نه تنها در عالم اسلام، بلکه برای تحلیلگران غیرمسلمان هم- اتفاق افتاد.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.