علاقه مندان جهت شرکت در جشنواره «شعر و حکمت» می توانند مقالات و یادداشت های خود را تا پانزدهم اردیبهشت ماه به آدرس «hamayesh.imam-khomeini.ir» ارسال کنند.
اگر بخواهیم خودمان را بسنجیم و کسانى که مدعى هستند بسنجیم، باید ببینیم که این میزان؛ این دو تا میزانى که خداى تبارک و تعالى براى معرفى مؤمنها و غیر مؤمنها فرموده است، در خودمان هست یا نیست. به مجرد اینکه من یا شما ادعا کنیم که ما مؤمن به اللَّه هستیم، تا آن محکى که خداى تبارک و تعالى قرار داده است در ما نباشد یک ادعاى پوچى است.
دخترم! سرگرمى به علوم حتى عرفان و توحید اگر براى انباشتن اصطلاحات است- که هست- و براى خود این علوم است، سالک را به مقصد نزدیک نمى کند که دور مى کند العلم هو الحجاب الاکبر؛ و اگر حق جویى و عشق به او انگیزه است که بسیار نادر است، چراغ راه است و نور هدایت الْعِلْمُ نُورٌ یَقْذِفُهُ اللَّهُ فى قَلْبِ مَنْ یَشاءُ و براى رسیدن به گوشه اى از آن تهذیب و تطهیر و تزکیه لازم است، تهذیب نفس و تطهیر قلب از غیر او.
تفسیر بونو از مفاهیم عرفانی امام خمینی تفسیری کم نظیر است که می تواند خواننده را با برخی از ویژگی های خاص و به تعبیری نوآوری های انحصاری ادبیات عرفان نظری امام خمینی آشنا کند و تا حدودی جایگاه علمی و معنوی آثار عرفانی ایشان را نمایان سازد.
آنچه از این فراز سخنان امام خمینی(س) برداشت می شود، گویا ترین شاهد بر بزرگی و جلالت شأن و جایگاه حادثه بعثت رسول اکرم است که با توجه به این حقیقت که در عالم آفرینش بزرگتر از وجود مقدس ایشان خلق نشده است، طبیعی به نظر می رسد که حادثه اى بزرگتر از بعثت او هم وجود ندارد. اما اگر به دنبال این باشیم که هدف از این عظیمترین حادثه را در منظر امام خمینی(س) بیابیم، به مواردی چند دست خواهیم یافت.
حضرت امام(س) ابرمرد قرن حاضر و اسوه و الگوی سالکان راه خدای سبحان در عصر حاضر بود.او در طی قرون متمادی، برجسته ترین کسی است که در پرتو مکتب قرآن و عترت، هم در پهنۀ عرفان حماسی کامیاب بوده و هم در صحنۀ حماسۀ عارفانه ظفرمند است. مناجاتش مظهر عشق به معبود است و حماسه اش، سرشار از خشم مقدس و غضب مطهر. همانطوری که در نجوای با حق، پیشرو است، در جهاد با باطل نیز گوی سبقت را از همگان ربوده است.
به یاد دارم یک بار امام در درس اخلاقى که در قم داشتند، فرمودند: «کسانى که قدم در راه سازندگى خود برمى دارند برایشان گاهى روزنه هاى نورانیتى پیدا مى شود و این روزنه هرچه بیشتر محافظت گردد، بیشتر مى شود.» پس از جلسه از امام سؤال کردم براى حفظ این حالت و نورانیت چه باید کرد؟ فرمودند: «آن حالت را باید با ارتباط با خدا و ذکر خدا حفظ نمود. انسان تا مى تواند باید به یاد خدا باشد»
سخن از اصول اخلاقى به میان نمى آید مگر به دو هدف: یکى شناخت که متضمن عوامل ایجاد کننده و بازدارنده و تأثیر آن بر عملکرد انسان است؛ دیگرى عمل به آن اصل که منجر به تغییر رفتار و حرکت مى شود. در نهایت باید تأثیر آن را ارزیابى کرد و براى این ارزیابى باید از معیارهایى که قابلیت سنجش آن اصل را دارد بهره برد. در این امر رهنمودهاى امام راهنماى ماست تا بتوانیم با سنجش به موقع خودمان ظلمت را از خود دور کنیم و وجودمان را به نور الهى مزیّن کنیم.
در نگاه چنین حاکمى ـ یا به تعبیر دیگر، چنین مسافر سالکى ـ همۀ ممکنات، بالاخص انسان، از ارزش و منزلت ویژه اى برخوردارند؛ زیرا چنین مسافرى در سفر اول، وجود حقّانى همۀ موجودات را شهود مى کند و درمى یابد که همۀ موجودات با جنبۀ یلى الحقّى، مرتبط با خالق خویشند. و در این میان، انسان را داراى منزلت و جایگاه خاصى مى بیند که فقط خالق هستى سزاوار حاکمیت بر چنین موجودى است.
حضرت امام در نوشته هاى خود به مشایخ، عرفا و حکماى بسیارى نظر داشته و از همگى به نیکى یاد کرده است و به دیگران نیز توصیه مى کند که هرگز در برخورد با آنان احترام را از یاد نبرند. ایشان گاهى در آثار خود تنها به ذکر نام بسنده مى کند ولى گاهى دیده شده آرا و نظریات برخى از بزرگان دیگر را آورده و با دیدگاهى عمیق و نقادانه به آنها پرداخته است.
دربارۀ شخصیتی که هزار بعد الهی دارد که معرفت به هر بعد آن از حیطۀ قلم و زبان خارج است چه می توان گفت و چه می توان فهمید. شخصیت زهرای مرضیه و صدیقه طاهره (ع) را کسی نشناسد جز آنانکه دارای ابعاد الهی تا آخرین نقطۀ آن باشند و آن نیست جز پیامبران اولی العزم و خلص اولیاء همچون معصومین علیهم صلوات الله.
حتى درباره ائمه هم من ندیده ام که وارد شده باشد این طور که جبرئیل بر آنها نازل شده باشد، فقط این است که براى حضرت زهرا- سلام اللَّه علیها- ست که آنکه من دیده ام که جبرئیل به طور مکرر در این 75 روز وارد مى شده و مسائل آتیه اى که بر ذریه او مى گذشته است، آن مسائل را مى گفته است و حضرت امیر هم ثبت مى کرده است.
اگر بخواهیم دربارۀ سبک نثر آن بزرگوار بحث کنیم، بایستى هر دسته و شاید بهتر باشد که بگوییم هر نوشته را مجزا مورد مداقّۀ سبکى قرار دهیم و این خود کارى بس عظیم است. زیبایى سبک نثر امام بیشتر در پیام ها و نامه ها جلوه گرى مى کند و خامۀ روان و سیالش واقعاً در مواردى قابل رقابت و حتى قویتر از بسیارى از نویسندگان و ادیبان معاصر بوده به گونه اى که در خلق آن نوشته ها گروهى از انتساب آنها به حضرتش در شک و تردید بودند.
همایش بین المللی «قرآن و امام خمینی(س)» با حضور اندیشمندان داخلی و خارجی به همت معاونت قرآن و عترت ارشاد 7 و 8 خردادماه سال آینده در تهران و قم برگزار می شود.
پروردگارا از تو یارى مى جوییم و به تو پناه مى بریم از شرّ وسواسِ خناس راهزن طریق انسانیت و راهبر یاران خود به جهنم پرتگاه طبیعت ظلمانى. ما را به صراط مستقیم که همانا برزخیت کبرا و مقام احدیتِ جمع اسماى حُسْناست راهبر باش؛ و درود فرست بر مبدأ ظهور و غایت و صورتِ اصل وجود و ماده آنکه هیولاى اولى و برزخیت کبراست؛ آنکه نزدیک شد و تعیّنات را رها کرد، سپس فرود آمد و (فاصله اش) به اندازه دو قوسِ وجود و دایره غیب و شهود شد یا نزدیکتر.
لازم است، همان گونه که از کلام فلسفى حضرت امام خمینی (س) و نیز تفسیر ایشان لذت مى بریم، به همان اندازه از روح قرآن که در هنر ایشان دمیده شده، لذت ببریم.
حضرت امام سال ها نزد استادان بزرگ اخلاق و معرفت، مانند دانش اندوخت و سپس سال هاى متمادى به مطالعه و غور در این مسائل و تدریس آن ها پرداخت و علم را با عمل و ایمان قرین ساخت و خود، استادى بزرگ و موفق و تأثیرگذار شد و آنچه را یافت و چشید و تجربه کرد، نوشت. از این رو مطالب ایشان از غنا، عمق و پختگى ویژه اى برخوردار است و با بسیارى از کتاب هاى اخلاق تفاوت هاى فراوانى دارد.
باید بگویم که کتب مذکور با همه قدر و منزلتى که دارند و کمکهاى بسیار ارزنده اى به معرفت قرآن کریم- سرچشمه فیّاض معرفة اللَّه و کتب ادعیه ائمه معصومین، صلوات اللَّه و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد باید خواند و احادیث آن بزرگواران- مى کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهى را ندارند.
اسم «احمد» که به گفتۀ امام خمینی اسم ملکوتی پیامبر اعظم است، رمزی از تجلی احدیت در وجود ختمی مرتبت است و به جهت آن که حقیقت وجود آن حضرت تجلی احدیت است، اسم ملکوتی او «احمد» و اسم مُلکی او «محمد» است.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.