مطهری که در طهارت روح و قوّت ایمان و قدرت بیان کم نظیر بود رفت و به ملاء اعلی پیوست، لکن بدخواهان بدانند که با رفتن او شخصیت اسلامی و علمی و فلسفی اش نمی رود.
علی جنتی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی در برنامه حضور گفت: از همان آغاز نهضت مردم این را درک کردند که امام شخصیتی است که واقعاً برای خدا قیام کرده است و خلاف بسیاری از مراجعی که آن زمان در مقابل جنایات رژیم سکوت کرده بودند، امام یک تنه ایستاد و فریاد کشید. این روحیه تا آخر عمر امام باقی بود. در همه سخنرانی هایی که داشتند، به خصوص وقتی با مسئولان روبرو می شدند، همه اش بر این تأکید داشت که به داد مردم و مستضعفین برسید و تأکید بر قشر محروم جامعه داشتند. مردم این را با تمام وجود احساس کرده بودند.
پس از بازگشت امام خمینی به ایران تا رحلت ایشان، علاوه بر ارسال روزانه دهها نامه از شخصیتهای سیاسی و مذهبی و گزارشات مختلف نهادهای رسمی کشور، به طور متوسط روزانه 420 نامه ارسالی از سوی مردم و افراد عادی از سراسر کشور و خارج کشور برای دفتر امام خمینی و خطاب به ایشان ارسال می گردید.
محمد وسام المرتضی، وزیر فرهنگ لبنان گفت: همیشه از خودم می پرسم چرا امام خمینی(س) معتقد بود که امروز ایران و فردا فلسطین؟ امام خمینی(س) با اخلاص و دیدگاه روشن بینانه می دانست باید نظامی بسازد که عزت و استقلال داشته باشد. امام خمینی(س) درک کرد کشوری مانند ایران با همه تاریخچه و منابع و ثروت خود نمی تواند بپذیرد که استعمارگران در اطراف آن، عزت و استقلال ایران و کشورهای پیرامون آن را تهدید کنند.
احمد مسجدجامعی: امام یک شخصیت فرهنگی بود و حوزه اش هم وسیع بود؛ برجستگی ایشان فقط به جهات فقهی نبود. خاطرم هست که در همین مناسبت ها برخی ها که به لحاظ نگاه های سیاسی، با امام فاصله داشتند به جنبه حِکمی ایشان تأکید می کردند. افراد صاحب نظری هم بودند و می گفتند ایشان به لحاظ حِکمی فرد برجسته ای است که می شود حتی در قرن های بعد هم برای او مراسم گرفت و افکارش را بازخوانی کرد.
آیت الله دری نجف آبادی، در مراسم بزرگداشت امام خمینی (س) در خمین، گفت: امام راحل راه را به ما نشان داد و یاد داد که "ما می توانیم" و امروز قدرت مطلق منطقه هستیم و با همت های بلند می توان بر مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بی بند باری پیروز شد.
شصت سال پیش در چنین روزهایی به مخیله کسی هم خطور نمی کرد، که مرجعی طلایه دار نهضتی شود که سال ها بعد به ثمر می نشیند، خون ها برای آبیاری اش به زمین می ریزد و رهبر نهضت به دست غربت سپرده می شود اما خدا می خواهد و زحماتشان به بار می نشیند. اکنون شصت سال از آن روزها گذشته است.
زمانی که امام موضوع ولایت مطلقه فقیه را مطرح کردند آن را در نقطه مقابل استبداد فردی دانستند. به عبارتی بر ولایت مطلقه تأکید کردند نه ولی مطلق؛ به این معنا که سیستم آنقدر قدرت داشته باشد که فراتر از احکام دست و پا گیر بتواند برای کشور تصمیم بگیرد. مثلا اگر اکنون مسأله حجاب در حال تبدیل شدن به معضل است، نظام اسلامی بر اساس اقتضای زمان موضوع را حل کند.
آیت الله مقتدایی: امام گفتند جمهوری معنای خودش را دارد و فقط یک «اسلامی» به آن اضافه می شود. جمهوری اسلامی با تأکید بر این که نه چیزی کم و نه چیزی زیاد. به نظر من روی همین باید تکیه کنیم و تأکید کنیم که نظام ما جمهوری اسلامی است.
آیت الله سید حسن خمینی در مراسم سی و چهارمین سالگرد ارتحال امام خمینی(س) تأکید کرد: فقه ما بن مایه این نظام سیاسی است، اما و هزار اما اینکه امام یک نکته دیگر را هم اشاره کردند و آن تأثیر نقش زمان و مکان در این اجتهاد بود. فقهی که امام معرفی کردند فقه جامد، خشک، درجا زننده و متحجر نیست. امام می فرمودند فقه ما باید خودش را با زمان و مکان و نقشی که از زمان و مکان در اجتهاد می گیرد، پیش ببرد؛ فقهی پویا که توان حل مشکلات جامعه را دارد.
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در مراسم بزرگداشت امام خمینی (س) تاکید کرد: امروز بیش از هر زمانی لازم است شخصیت شکوهمند و انقلابی که امام پایه گذاری کرد را بشناسیم.
یادگار امام در میثاق اعضای سازمان جوانان جمعیت هلال احمر با آرمان های امام خمینی(س)، گفت: انقلاب اسلامی با جوانان شکل گرفته و پیروز شده است. تصدی مسئولیت های مختلف را باید به جوانان داد. یعنی فقط به عنوان یک موتور محرکه نباید از آنها استفاده کرد.
رئیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام گفت: امام هیچ چیزی غیر از خدا نمی دید و به همین خاطر خدا او را عزیز می کند و محبت او را در دل ها می گذارد. علی رغم تمام تخریب های دشمن و کم کاری های ما نسبت به امام و با وجود اینکه در ترویج ایشان خیلی کوتاهی می کنیم و دشمنان ما به هر روشی دست می زنند و تخریب می کنند، اما می بینیم نور ایشان هرروز فروزنده تر و بالنده تر است.
سید حسن خمینی گفت: دنیا محلی برای عبور به سوی آخرت است و ما هم روزی می رویم اما اگر اینجا را درست نسازید آن طرف خراب است؛ و ساختن درست اینجا به این است که دین را وارد حیات اجتماعی و تأثیرگذاری کنید. نمی شود نسبت به جامعه بی تفاوت باشیم و بگوییم در قیامت به بهشت می رویم.
رئیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س): به شهادت تاریخ و شاگردان و یاران امام گامی در جهت ترویج خود برنداشت و محو در خدا بود و در عمل و نظر خود را در نظر نگرفت . حتی زمانی که می خواست رساله عملیه منتشر کند اجازه نداد که دفترش رساله توضیح المسائل چاپ کنند.
دکتر مقدم: آنچه امام در جستجوی آن بود، دین باوری بر اساس توحید در نظر و توحید در عمل بود. توحید در نظر یک جهان شناسی و جهان بینی و توحید در عمل یعنی همه انسان ها در پیشگاه خدا برابرند با برابری است که می توان هم به آزادی رسید و هم به عدالت.
دبیر ستاد خارجی مراسم بزرگداشت حضرت امام میهمانان خارجی را سفیران جهاد تبیین در کشورهای جهان توصیف کرد که با برنامه ریزی ستاد بین الملل موسسه روایت صحیح و صادقانه از امام را به جهان ارائه می کنند.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی کمساری رئیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) بیان داشت که باید از میان روایت های مختلفی که درباره امام راحل مطرح می شود هوشیار بود و به این مساله توجه داشت که چهره حقیقی امام را دشمن مخدوش نکند و روایتی مخالف اهداف و مسیر امام را در اعتقاد و باور مردم وارد نکنند.
علی داستانی بیرکی، عضو هیأت علمی دانشگاه، به مناسبت سالروز انتشار تاریخی ترین سند مبارزاتی امام خمینی(س) و کتاب کشف اسرار در بهار ۱۳۲۳ یادداشتی نوشته که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
... یا حاج آقا مسیح بروجردی از قول پدربزرگش که از دوستان امام بود نقل می کرد که امام یک شب رفقا را در منزل خود جمع کرد، نامه ای نوشت تا آنها از روی نامه، به علمای بلاد نامه های متعددی بنویسند، فقط اسامی را امام وارد و امضا می کرد. حاج آقا مسیح می گفت در یک شب ۳۰۰ نامه نوشته شد. همچنین سید حسین خمینی فرزند حاج آقا مصطفی در مصاحبه ای گفت که امام یک روز از قم ماشین دربست گرفت و به اراک رفت، در آنجا یکی از علما را دید و به وی گفت که شما به بروجرد برو و به آیت الله بروجردی بگو که الان زمان مناسبی است که به حوزه علمیه قم برود. خلاصه حضرت امام این گونه تلاش سنگینی داشت.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.