دشمنی به نام پشه
تصور کنید در یک روز دلپذیر بهاری در فضایی باز نشسته اید و کتاب می خوانید . ناگهان پشه ای وزوزکنان از کنار گوشتان می گذرد .
طولی نمی کشد که سوزشی بر روی پا یا دست خود احساس می کنید . بی اختیار ، با کف دست محکم بر محل سوزش می کوبید و سپس متوجه می شوید که لکه ی خونی بر روی دست یا پایتان ، نقش بسته است .
این صحنه در حقیقت نبرد کوچکی است که شما در آن ، با یکی از دشمنان بزرگ و دیرینه ی بشر درگیر بوده اید .
بسیاری می پندارند که پشه فقط حشره ی مردم آزاری است . به این معنا که تنها آزاری در این حد دارد که دور و بر سر و صورت ما وزوز می کند و به ویژه وقتی که خوابیم ، با مزاحمت های پی در پی خود ما را عصبانی می کند . البته از اینکه بگذریم ، بالاترین آزاری که ممکن است پشه به ما برساند ، همان گزیدن است که با تولید خارش در اندام ما ، بر عصبانیتمان خواهد افزود .
اما نه! پشه ـ این حشره خرد و بی مقدار ـ موجودی به مراتب خطرناکتر از یک حشره ی مردم آزار است . آیا می دانید که پشه عامل پخش بیماریهایی مانند مالاریا و تب زرد است؟ پشه با همین حربه ، در سقوط دو تمدن بزرگ در روزگار قدیم ـ یعنی یونان و روم ـ نقش بازی کرده است .
پشه مانع سکونت جمعیت ها در کشور های واقع در نواحی مدارگانی بوده است . از همین رو ، می بینیم که این کشورها از توسعه ی لازم ، کاملاً باز مانده اند .
خوشبختانه ما دیگر امروزه دریافته ایم که چگونه این جانور مضر مبارزه کنیم . به علاوه راه درمان بیماریهایی را هم که روزگاری از نیش پشه در سراسر جهان منتشر می شد ، آموخته ایم .
پشه نر فقط از شیره ی گیاهان تغذیه می کند اما پشه ماده حرفه ی خونخواری را ترجیح می دهد !
از این رو ، پشه ای که می گزد همان «ماده پشه» است .
البته ماده پشه برای گزیدن و خون آشامی ابزار لازم را دارد . ابزار آن یک خرطوم است که به چند کاردک اره ای و تیز مجهز است . وقتی که حشره بر روی اندام کسی می نشیند ، نخست پوست او را با اره های خود می برد؛ سپس از راه شکاف های ریزی که بر آن وارد ساخته است . یک ماده رقیق ساز شیمیایی را به درون خود جاری می کند تا نگذارد خون ، دلمه ببندد یا سفت شود .
در این هنگام ، پشه مقداری از خون را می آشامد و سپس به پرواز در می آید .
خارشی که شما در عضو آسیب دیده احساس می کنید ، هرگز از خود گزش پشه نیست . بلکه بر اثر ورود رقیق سازی است که حشره در خونتان تزریق کرده است .
بنابراین ، اگر شما بتوانید پشه را پس از گزیدن ولی پیش از مکیدن بکشید . خارش زیادتری احساس خواهید کرد؛ چرا که پشه با مکیدن خون ، مقداری هم از مایع رقیق ساز می نوشد و در نتیجه از خارش ما می کاهد .
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 94صفحه 20