در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم.
قیام گسترده و بی نظیر مردم در پانزده خرداد، نظر تمامی محافل سیاسی و اجتماعی داخل و خارج از کشور را به خودجلب کرد و هر یک از آنها بنا بر دیدگاه ها و موقعیت خود، نظر و موضعی داشتند. شناخت نظرات و جریان های مختلف به دلیل تحولات بعدی، کمک زیادی به شناخت ماهیت آنها، قدرت درک آنها از قضایا و جریانات کشور می کند، که در ذیل به پاره ای از این نظرات و مواضع پیرامون قیام تاریخی پانزده خرداد، در ابعاد داخلی و خارجی می پردازیم.
شاه که بعد از کودتای 28 مرداد 1332 با کمک آمریکاییان ، مدرنیزاسیون را در حوزه اقتصادی در قالب برنامه های عمرانی پنج ساله کشور آغاز کرده بود، در اواخر دهه 30 و با فشار کندی (که به عنوان کاندیدای حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید) و با کمک عناصر داخلی هوادار اصلاحات ، اقداماتی را به منظور گسترش این اصلاحات در صحنه های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی آغاز کرد. فشارهای آمریکا بر ایران به دنبال گزارشات سازمان سیا مبنی بر لزوم اصلاحات در ایران انجام شد. این سازمان در نوامبر 1958 طی گزارشی اعلام کرد که اگر شاه یک برنامه اصلاحات را آغاز نکند سرنگون خواهد شد. در این گزارش تأکید شده بود که باید به شاه فشار آورد تا به منظور جلوگیری از پیروزی کمونیست ها در ایران این اقدامات را انجام دهد.
دکتر محمدحسین جمشیدی استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام پژوهشکده امام خمینی(ره)، و همچنین عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. وی علاوه بر سمت استادی مدیریت کتابخانه پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی و همچنین معاونت پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی(1376-1378) را به عهده داشته است. در گفت و گویی که با دکتر جمشیدی داشته ایم، ابعاد گوناگون قیام 15 خرداد را مورد بررسی قرار داده ایم .
دکتر محسن بهشتی سرشت مدیر گروه تاریخ انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین است. دکتر بهشتی سرشت صاحب مقاله ها و کتب متعددی است که از آن جمله می توان به مقاله های تقابل و تعامل آخوند ملا محمد کاظم خراسانی و سید محمد کاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه، تفکر دینی و ماهیت جنبش ضد رژی با تکیه بر نظرگاه امام خمینی، نقش شخصیت در تاریخ با رهیافتی به جایگاه تاریخی امام خمینی (س)، زمینه های تاریخی تکوین اندیشه سیاسی امام خمینی (س)، امام خمینی و سازمان مجاهدین خلق: نقدی بر خاطرات لطف الله میثمی و کتاب مهم نقش علما در سیاست از مشروطه تا انقراض قاجار اشاره کرد.
دوران جوانی از ویژگی هایی همچون پاکی، صداقت، شجاعت و عشق و شور برخوردار است و از آن به عنوان بهترین ایام در زندگی هر انسان یاد می شود. در این دوران است که «جوان» با توجه به فطرت پاک و خداجوی خویش آماده پذیرش کمالات، فضیلت ها و ارزش های انسانی و الهی است . در معارف دینی، نسبت به این دوران توجه و تاکیدات خاصی شده است. پیامبر اسلام (ص) در روایتی می فرماید: «ان الله یحب الشاب الذی یفنی شبابه فی طاعه الله؛ خداوند دوست می دارد جوانی را که دوران جوانی خویش را در راه بندگی خدا سپری کند.»
دوران کودکی ام با روزهای جنگ همراه بود، روزهایی که برای آمدن «بابا» از جبهه لحظه شماری می کردم و مثل همه بچه های هم سن و سالی ام کمک کردن به مادر را از همان کودکی آموخته بودم و در زندگی ام جاری بود. یادم می آید آن روزها کوپن های مواد غذایی که اعلام می شد همه حواسمان به کم مصرف کردن بود و هر وقت هیات امنای مسجد محله برای جمع آوری کمکهای مردمی به جبهه اعلام عمومی می کرد با آن همه کمبودی که از آن روزها یاد می شود حیاط مسجد پر می شد از مواد غذایی که از مازاد همان کوپن های ذخیره شده بود. آن روزها با آن که کودک بودم اما همیشه یک واژه در ذهنم ماندگار بود.
جشنـواره حضرت علی اکبـر(ع) به منظور شناسایی، معرفی الگوها و تجلیل از جوانان برتـر کشور، همه ساله در روز جوان یعنی 11 شعبان، سالروز تولد حضرت علی اکبر(ع) و بر اساس آیین نامه مصوب در جلسه سی و سوم شورای عالی جوانان به ریاست رییس جمهور مورخ 6/4/1389 برگزار می گردد. این جشنواره تاکنون در دو دوره، نخستین بار در سال 1386 و دومین بار در سال 1387، توسط سازمان ملی جوانان که ثمره دولت اصلاحات بود برگزار شده است. در سال 1389، این جشنواره در قالبی با عنوان «جشنواره ملی جوان ایرانی» در دو سطح جشنواره های موضوعی و جشنواره جشنواره ها برگزار گردید و در تیرماه سال جاری 1391 نیز وزارت ورزش و جوانان با همکاری دستگاه ها و سازمان های مرتبط با حوزه جوانان، جشنواره حضرت علی اکبر(علیه السلام) را با هدف بررسی دستاوردهای جوانان در زمینه های مختلف علمی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی و انتخاب و تقدیر از برترین های هر حوزه برگزار می نماید. با توجه به اینکه برگزاری چنین رویدادهای فرهنگی در حوزه جوانان مستلزم هزینه های کلان است، نظارت بر حسن اجرا، نقد عملکرد و سنجش انطباق بروندادهای آن با اهداف و برنامه های کلان نظام از جمله رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب اسلامی در این زمینه، رسالتی است که مقوله حاظر در پی بررسی آن است. در این راستا، ارزیابی روند برگزاری جشنواره علی اکبر(ع) در سال 91 و محورها و اهداف این جشنو
گذران جوانی در دهه شصت - فصلی با حال و هوای انقلاب و جنگ – هر لحظه خاطرات شنیدنی بسیاری با خود به همراه دارد که شنیدنی ترین آنها را در پر ماجراترین نقطه تهران آن زمان، یعنی محله جماران می توان یافت. امروز و در ابتدای دهه 90، پای صحبت های دختر بیست ساله محله جماران در آن دوران می نشینیم. خانم زهرا اشراقی، نوه امام خمینی (ره) که مزه جوانی در کنار این بزرگمرد را چشیده است، از مشی ایشان با جوانان خانواده می گوید. زهرا اشراقی دختر آیت الله شهاب الدین اشراقی است. وی مدتی مشاور معاونت اجتماعی در امور جوانان وزارت کشور نیز بوده است. دیداری ساده و صمیمی برای صحبتهای خودمانی، فرصتی شد تا از حال و هوای سن جوانی در کنار امام (ره) جویا شده و با شیوه های تربیتی حضرت امام (ره) آشنا شویم.
«نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی» عنوان همایشی است که موزه عبرت ایران در ادامه همایش صنوف مبارزین قبل از انقلاب اسلامی و با هدف انعکاس فداکاری های این مبارزان در قالب مقاله برگزار می کند. مجموعه مقالاتی که در این همایش عرضه خواهند شد، به بیان نقش بازاریان در نشر آثار و اندیشه های امام خمینی(س) می پردازند.
آیت الله سید حسین موسوی تبریزی، دادستان کل انقلاب در دوران رهبری امام خمینی (ره) و دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در مصاحبه با بخش پرونده پرتال حضرت امام(ره) به تشریح دیدگاه های گرانقدر بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران در مورد جوانان و نقش آنان در اداره جامعه پرداخت.
بدون تردید انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم ترین تحولات قرن بیستم بود که به رهبری امام خمینی(س) و با همراهی توده های وسیع مردم در 22 بهمن 57 به فعلیت رسید. زمانی که امام بعد از مدت طولانی از تبعید به میهن خود بازگشتند با استقبال بی نظیر مردم مواجهه می شوند و همین نیروی عظیم توان انقلابی ایشان را دو چندان می کند و در بهشت زهرا امام وعده تشکیل دولت را می دهد. مردم انقلابی با سر دادن بانگ «الله اکبر» بار دیگر به بیعت ایشان لبیک می گویند و آماده تشکیل نهادهای بر آمده از انقلاب می شوند. اما انتخاب رئیس جمهور و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از اساسی ترین مراحل پیش روی انقلابیون بود. امام در این مرحله نیز راهنمایی ها و ارشاد خود را از همان ابتدا یعنی نامزدی کاندیدا تا تعیین رئیس جمهور و دادن حکم تنفیذ به آنها دریغ نفرمودند و در حیات مبارک خود بر کار سه رئیس جمهور (آقایان ابوالحسن بنی صدر، محمد علی رجایی و حضرت آیت الله خامنه ای نظارت کردند. هر چند این نظارت بیشتر شبیه پند و اندرز دادن های پدر به فرزندانش بود.
در اندیشه سیاسی امام مردم بیشترین تاکید را دارند و این مردم هستند که زحمت کشیده اند و بزرگ ترین رویداد تاریخ را رقم زدند و برای پاسداشت زحمات مردم مسئولین باید وظیفه خود را به نحوه احسن انجام بدهند و انجام وظیفه این است که به قانون عمل کنند.
امام خمینی(س) به سه رئیس جمهور در سه فضای سیاسی متفاوت حکم تنفیذ دادند. این حکم برای نخستین بار به ابو الحسن بنی صدر داده شد. امام در حکم تنفیذ بنی صدر حدیثی از امام صادق(ع) را یاد آور می شوند و می فرمایند «حب الدنیا راس کل خطیئته» که دوستی دنیا منشأ اصلی همه خطا ها است . امام در آنجا یادآوری کردند "هر مقامی که برای بشر حاصل می شود چه مقام های معنوی و چه مقام های مادی روزی گرفته خواهد شد و آن روز هم نامعلوم است توجه داشته باشند همه .... که مقام آنها را مغرور نکند. مقام رفتنی است و انسان در حضور خدای تبارک و تعالی ماندنی است.
جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد. این نوع نظامی است که مردم باید با رای خود به آن آری یا نه بگویند. همین حکم صریح امام خمینی(س) برای تغییر نظام سیاسی، ایران را وارد دور جدیدی از تاریخ سیاسی کرد. تاریخی که برای نخستین بار با رهبری و تدبیر امام در این مرز و بوم تجربه می شد.
نخستین وظیفه ای که بر عهده دولت موقت محول شد برگزاری رفراندوم برای تغییر نظام حکومتی بود. بازرگان به تبعیت از افکار لیبرالی خود «جمهوری دموکراتیک اسلامی» را طرح نمود. که این عنوان با مخالفت های صریح امام خمینی(س) مواجهه می شود.
بروز درگیری در دانشگاهها و مسئله انقلاب فرهنگی یکی دیگر از مسائل مهم جامعه در این دوران است. به دلیل اینکه دانشگاهها محل درگیری نیرو های سیاسی، مخصوصا گروههای چپ، قرار گرفته بود دانشگاهها بسته شدند و ستادی از طرف امام برای بررسی وضعیت دانشگاهها انتخاب شد؛ که اختلاف دیدگاههای طرفین نسبت به این مسئله نیز شکاف بین بنی صدر و نیروهای انقلابی را بیشتر کرد.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.