مجله نوجوان 158 صفحه 5

ترجمه شعر فارسی به نثر فارسی ترجمه شعر فارسی به نثر فارسی گفتیم که دانش آموزانی که سالها از شعر حتّی از نوع شعر کودک یا شعر نوجوان دور بوده­اند کم کم به این باور می­رسند که معنای شعر را نمی­فهمند. البته این باور تنها تصوّر آن دانش آموزان است که واقعیّت ندارد. آنها تا متوجه آهنگین بودن کلام می­شوند درهای ذهنشان را به روی معنی شعر می­بندند و از آنجایی که خیال می­کنند به هیچ وجه شعر را نمی­فهمند حتّی حاضر نمی­شوند دربارۀ آن فکر کنند در حالی که مثلاً در شعر دکتر چه مهربونه درد منو می­دونه هیچ کلمۀ سختی وجود ندارد که بچه­ها معنای آن را ندانند تازه اگر در شعرهای نیما و سهراب... هم کلمه­ای بود که معنای آن را نفهمیدند می­توانند در لغتنامه معنای آن را پیدا کنند و این موضوع باعث نفهمیدن شعر نمی­شود. نتیجه این تفکّر این می­شود که معلمها سر کلاس مجبور می­شوند شعر فارسی را به نثر فارسی ترجمه کنند. روی سر ادبیات خاک نریزید! ترجمه کردن شعر فارسی به نثر فارسی در حقیقت به هم زدن وزن و قافیه و موسیقی و باقی زیباییهای شعر است. در اکثر موارد آن چیزی که به عنوان معنی شعر در کلاس گفته می­شود نه تنها از اصل شعر ساده­تر و روان­تر نیست بلکه پیچیده­تر هم هست امّا بچّه­هایی که از خواندن شعر می­ترسند ترجیح می­دهند که معنی شعر را در دفتر یا کتاب خود بنویسند و در شب امتحان حفظ کنند. قدیمی­ها معتقد بودند که حفظ کردن شعر از حفظ کردن نثر راحتتر است چرا که شعر موسیقی دارد و کلمات به خاطر موسیقی موجود در شعر خیلی راحتتر در ذهن می­ماند به همین خاطر درسهایی مثل صرف و نحو و منطق و فلسفه با شعر آموزش داده می­شد امّا در روزگار ما بچّه­ها بدون اینکه حتی به معنی شعر فکر کنند جملاتی را که معلّم در شرح معنی شعر می­گوید حفظ می­کنند و در امتحان عین آن را می­نویسند و البته نمرۀ خوبی هم شاید بگیرند امّا بعد از مدرسه از آنجایی که دیگر معلمی نیست که شعرها را برای آنها معنی کند دیگر هیچ چیزی از دیوانهای شعر سرشان نمی­شود. در نظام آموزشی ما معلّمی که شعر معنی نمی­کند معلّم نیست و بی­سواد تلقی می­شود و این خاکی است که ما خودمان روی سر شعر و ادبیات می­ریزیم.