مجله نوجوان 174 صفحه 25

رشد بداهه به دلایل سیاسی مهمترین دلیلی که باعث می­شد دستگاه حکومتی نتواند در برابر انتقادهای گروههای میرنوروزی کاری انجام دهد این بود که نمایشها براساس بداهه بود. یکی از علتهای اینکه در ایران متن نمایشها را نمی­نوشتهاند و دلیل پیشرفت عجیب نمایش فی­البدالهه، معارضة بازیگران با دستگاه ضبط و تفتیش بوده است؛ زیرا هیچ دستگاهی نمی­تواند نمایش فی­البداهه را پیش­بینی و از اجرای بخش یا بخشهایی از آن جلوگیری کند. کریمخان زند، حامی نمایش از به هم پیوستن بازیگران منفرد دوره گرد در دوران زندیه، برخی دستههای تازة تقلید به وجود آمد و در نتیجه برخی داستانها و نمایشها و فکرها و ذوقهای تازه خلق شد. بازیهای مطربان کولی که کریم خان زند به آنها اجازة کار داده بود و حتی گاه ایشان را به مجلس خود می­پذیرفت و پیوستن برخی از ایشان به دستههای تقلید خصوصاً در نوع کار «تقلیدچی»های فارس بی­تأثیر نبوده و اصولاً پس از این است که یک دورة شهرنشینی بین دوره گردان آغاز می­شود. شهر نشین شدن گروهی از کولیها در چند شهر بزرگ باعث رواج و زیاد شدن بازیهای مطربی شد. پایان