مجله نوجوان 225 صفحه 20

بزرگان دوست امین صدری ابوریحان بیرونی محمد فرزند احمد معروف به ابوریحان بیرونی در سوم ذیحجه ی سال 312 هجری در نواحی خوارزم قسمت های بین دریای جیحون و دریای خزر که در آن زمان جزو ایران محسوب می شد چشم به دنیا گشود . او 5سال بیش تر نداشت که با تشویق پدر و مادرش تحصیل علم را آغاز کرد . پدر و مادرش برای تربیت درست و رسیدگی به تحصیلش او را نزد ابومنصور ریاضیدان بزرگ خوارزمی گذاشتند . هوش و استعداد این کودک آن قدر فعال و بالا بود که در سن هفده سالگی با ابتکار خود از یک حلقه ی درجه دار استفاده کرد و ارتفاع نصف النهاری خورشید را در شهر خود اندازه گرفت . بعد از آن به مغرب آمودریا رفت و در آن جا به کارهایش ادامه داد ولی در آن سرزمین جنگ داخلی درگرفت و ابوریحان مدتی آن محل را ترک کرد و آواره و بی سرو سامان شد . او خودش گفته است : پس از آن اتفاق چند سال نتوانسته در یک جا بماند ، تا این که روزگار برایم آرامش خاطر فراهم کرد و توانستم به کارهای خودم ادامه دهم . مدت آوارگی ابوریحان که با فقر و تنگدستی سخت می گذشت حدود 2 سال بود و او بعضی اوقات در « ری » و گیلان زندگی می کرد . اما در سال 387 باز به وطن خود بازگشت و به مطالعات و خدمات نجومی خود ادامه داد ولی آشفتگی های جنگ و اجتماعی سبب شد که ابوریحان وطن خود را ترک کند و به یک مسافرت چهل ساله در هند برود و در مناطق مختلف آن زندگی کند . در همان زمان بود که مطالعه و تحقیق های زیاد ابوریحان ، او را به عنوان دانشمندی بزرگ مطرح کرد ، که در علم نجوم ، ریاضیات ، تاریخ ، جغرافیا ، لغت شناسی ، طبّ و ادبیات معلومات زیادی کسب کرد و آثار عمیق فراوانی از خود به جای گذاشت . وضع آوارگی و گرسنگی این دانشمند بزرگ داستان های زیادی دارد. او برای به دست آوردن یک جلد کتاب تاریخی که به آن احتیاج داشت مدت چهل سال جست وجو کرد و بالاخره آن کتاب را به دست آورد . کار و تلاش او آن قدر زیاد بود که در سن پنجاه سالگی به بیماری های سختی دچار شد ، به طوری که چشم و گوش او بسیار ضعیف شده بود و با کمک یکی از دوستانش کارهای خودش را انجام می داد ، اما هرگز از مطالعه و نوشتن و تحقیق جدا نمی شد . ابوریحان در طول عمر آن قدر تلاش و مطالعه کرد که به زبان های عربی و فارسی و هندی کاملاً دوست نوجوانان سال پنجم / شماره 13 پیاپی 225 / 20 خرداد / 1388