مجله نوجوان 101 صفحه 16

آیا تا به حال شطرنج بازی کرده اید ؟ آیا می دانید که شطرنج یکی از قدیمی ترین ورزشها و مهارتهای ذهنی دنیاست ؟ آنچه در گذشته شطرنج نامیده می شده به شکلی کاملاً متفاوت با امروز بوده است و اگر شیوه زندگی مردم آن روزها را بدانید خواهید فهمید که مردم چطور زمان فراغت و اوقات بیکاری شان را پر می کردند اگر قواعد بازی آنها را ببینید متوجه می شوید که شطرنج چقدر ورزش ظریف ، دقیق و زیبایی است . شطرنج ورزشی بوده که هم در زندگی معمولی و هم در جشنها و هم در جنگها اغلب مورد استفاده بوده است و البته برخی علت استفاده از آن در جنگها را بالا بردن تمرکز و هوشیاری سربازان می دانند . شطرنج قرنها پیش در سرزمینهایی چون هند و ایران و چین بازی شده است . صفحه شطرنج این شکل معرف یک صفحه شطرنج است و چنانچه دیده می شود از یک مربع 64 خانه ای سفید و سیاه تشکیل شده است و روی هر خانه نامی را که معرف آن خانه است نوشته اند . هر خط قائم که ستون نامیده می شود همیشه با یک حرف معرفی می شود و هر خط افقی که عرض نام دارد همیشه دارای یک عدد خواهد بود . حرفها از چپ به راست و اعداد از پایین به بالا نوشته شده اند . صفحه شطرنج باید طوری گذاشته شود که نسبت به هر یک از دو رقیب (شطرنج بازها) خانه مربع سفید در طرف راست باشد (h1 برای سفید و a8 برای سیاه ) هر یک از دو طرف دارای 16 مهره مشابه یکدیگر هستند . یک شاه یک وزیر دو فیل دو اسب دو رخ و هشت پیاده مقابل شاه سفید شاه سیاه ، قرار می گیرد . مقابل وزیر سفید وزیر سیاه قرار دارد ، مقابل هر یک از فیلهای سفید یک فیل سیاه مستقر می شود ، مقابل هر اسب سفید یک اسب سیاه موضع می گیرد و بالاخره در مقابل هر رخ سفید یک رخ سیاه در سنگر می نشیند . ضمناً مشاهده می شود که وزیرها در خانه های هم رنگ خود مستقر می شوند : یعنی وزیر سفید در خانه سفید و وزیر سیاه در خانه سیاه : 1. هر یک از 32 عنصر بازی شطرنج را مهره می گویند . 2. به جز 16 پیاده هر یک از 16 مهره دیگر را سوار می نامند . 3. وزیر و رخ سوارهای بزرگ نام دارند . 4. فیل و اسب به سوارهای کوچک موسومند . 5. هر سواری که با شاه یا وزیر نزدیک باشد به نام آن خوانده می شود مثلاً فیل و وزیر یا فیل شاه 6. هر پیاده نام سواری را که در ابتدای بازی در جلوی آن قرار گرفته است به خود می گیرد . در بازی شطرنج شش نوع مهره وجود دارد و هر مهره دارای حرکت مخصوص است بنابراین برای سهولت درک مطلب ، حرکت هر یک را جداگانه بررسی می کنیم . برای این منظور هر یک از مهره ها را در یک شکل مشخص قرار می دهیم علامت (+) یا (-) را در کلیه خانه هایی که آن مهره می تواند حرکت کند می گذاریم و در زیر شکل مربوطه تعریف حرکت مهره نام برده را ثبت می کنیم . حرکت شاه حرکت فیل حرکت رخ حرکت وزیر حرکت اسب حرکت پیاده