سید حسن خمینی:
اجتهاد در اندیشه امام
رمز بقای امام برای آیندگان است
10 / 3 / 91- یادگار امام گفت: تفکیک بین قضایای حقیقیه و خارجیه یکی از اصول اساسی اجتهاد است. نمی شود برخی از صحبت ها را که در یک شرایط خاص اظهار شده، در شرایط دیگر به کار برد. چون بسیاری از صحبتها قضیه خارجیه هستند و نمی توان به همه زمان ها تعمیم داد. اگر این تفکیک صورت نگیرد، مشکلات زیادی به بار می آید.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی در دیدار جمعی از اعضای انجمن اسلامی مدرسین و انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم
پزشکی تهران، در سخنانی به تبیین مبسوط چرایی و چگونگی بقای اندیشه امام پرداخت و گفت: برای پاسخ به این سوال که اندیشه امام را چگونه برای امروز و فردا نگه داریم؟ باید سوال اساسی دیگری مطرح کرد که اساسا چرا باید اندیشه امام باقی بماند؟ آیا اینکه نسل گذشته، جوانی خود را با امام سیر کرده، نسل بعدی هم باید همین کار را بکند؟ این، سوال مهمی است باید اندیشمندان جامعه همواره به پاسخ این سوال بپردازند. یادگار امام اظهار داشت: حقیقت این است که همه جوامع، احتیاج به پرچم و نماد دارند. کعبه سنگ نشانی است که ره گم نشود. عاشورا و غدیر به عنوان نمادهای جامعه، مورد نیاز انسان هستند تا در زندگی راه خود را فراموش نکند.
وی با بیان اینکه امام نماد تلاقی آرزوی سه جریان تاریخی کشور است، گفت: دینداری، استقلال طلبی و آزادیخواهی سه مطالبه اصلی مردم ایران در طول صد سال گذشته است. تا پیش از امام، مبارزات مردم به یکی از این سه جریان ختم می شد. مشروطه، آزادیخواه بود اما استعمارستیز و دیندار نبود. ملی شدن صنعت نفت، ضداستعماری بود اما جریان دینی نتوانست در کنار آن باقی بماند.
سید حسن خمینی اظهار کرد: این سه خواسته تاریخی در سال 57 در قامت یک شخصیت متبلور شد و انقلاب را به پیروزی رساند. امام خمینی، هم به مطالبه استقلال طلبی پاسخ گفت هم به آزادیخواهی و هم به دینداری. امام نماد و پرچم بزرگ این جامعه است و به همین دلیل، باید باقی بماند.
یادگار امام افزود: جریانات دینی که براساس اندیشه امام فعالیت می کردند علاوه بر دینداری به استقلال و مبارزه با استعمار و استبداد اعتقاد داشتند. ملت ما باید این مطالبات را حفظ کند تا سر پیچ ها راه را گم نکند.
سید حسن خمینی در ادامه به طرح این پرسش پرداخت که چه کنیم اندیشه امام باقی بماند؟ و گفت: روحانیون بزرگی در جهان تشیع داشتیم که برخی از آنها وارد عرصه مبارزه هم شدند همانند مرحوم مدرس، آیت الله کاشانی و میرزای شیرازی؛ اما هیچکدام همانند امام به مطالبات جریانهای تاریخی پاسخ ندادند. امام فرزند زمانه خویشتن است. ایشان درد روزگار خود را می شناخت و به آن پاسخ می داد. وقتی امام در سال 42 خود شاه را مستقیما خطاب قرار داد، درد جامعه را فهمید. کسانی بودند که دوباره مدل مشروطه و مدلهای دیگر را معرفی می کردند اما امام دقیقا به درد اصلی پرداخت.
وی افزود: امام اعتقاد داشت برای آزادیخواهی باید استعمارستیزی، استقلال طلبی و دینداری را تواماً
پیگیری کرد. نمی شود بدون هر یک از اینها به نتیجه مطلوب رسید.
یادگار امام در ادامه، اجتهاد در اندیشه امام را شرط حفظ این اندیشه دانست و گفت: امام برای روزگار ما پاسخ دارد. این پاسخ ها هرگز از پیش، آماده و ارائه نشده است. باید پاسخ سوالات امروز را با روشهای خاص اجتهادی از متن اندیشه امام به دست آورد.
سیدحسن خمینی اظهار داشت: ما اگر می خواهیم به عنوان کسانی که دلباخته اندیشه امام هستیم اندیشه ایشان را برای امروز و فردا معرفی کنیم باید به سوالات روز براساس پیچیدگی های عصر حاضر بر مبنای اندیشه امام پاسخ بدهیم.
یادگار امام به تفکیک بین قضایای حقیقیه و خارجیه در امر اجتهاد تاکید کرد و گفت: تفکیک بین این دو قضیه یکی از اصول اساسی اجتهاد است. نمی شود برخی از صحبت ها را که در یک شرایط خاص اظهار شده، در شرایط دیگر به کار برد. چون بسیاری از صحبت ها قضیه خارجیه هستند و نمی توان به همه زمان ها تعمیم داد. اگر این تفکیک صورت نگیرد، مشکلات زیادی به بار می آید.
وی اضافه کرد: برای مثال یکبار یک نفر در نامه ای در زمان جنگ نوشته بود؛ امام می گوید:"من توی دهن این دولت می زنم". این نوع به کار بردن قضایای خارجیه در زمان های متفاوت کاملا خنده دار و اشکال آن آشکار است. اما در بسیاری از موارد چنین اشتباهاتی آشکار نیست و باعث بدفهمی می شود.
وی با خواندن این بیت؛ «گمان مبر که به پایان رسید دور مغان / هزار باده ناخورده در رگ تاک است»، تاکید کرد: ممکن است سبو بشکند و پیمانه بریزد اما ساقه تاک همواره باقی می ماند. باید کسی بیایید و از آن، شراب معنویت و آزادگی بگیرد.
سید حسن خمینی در پایان گفت: حفظ و ترویج اندیشه امام یک شرط اساسی دارد و آن این است که نباید در فراز و فرودهای روزگار ناامید شویم. فراز و فرودها یک قاعده الهی است مهم این است که انسان خود را بشناسد و ایمانش قوی باشد و درد را فراموش نکند. با خستگی و خمودگی نمی توان به جایی رسید. باید هر لحظه به آینده چشم داشت.
در این مراسم پیش از سخنان یادگار امام، دکتر ظفرقندی، رییس انجمن اسلامی پزشکان و دکتر حاضری، رییس انجمن اسلامی مدرسین و جعفری دبیر انجمن اسلامی دانشگاه تهران، سخنانی درباره ضرورت بازخوانی رابطه امام خمینی و دانشگاهیان ایراد کردند.
این مراسم با اقامه نماز مغرب و عشاء به امامت حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی پایان یافت.