مجله کودک 101 صفحه 16

دانش دوست تکلیف ما با زمینلرزه چیست؟ آیا زمینلرزه روز به روز وحشتناکتر و شدیدتر میشود؟ تکلیف انسان با این پدیده وحشتناک چیست؟ واقعیت این است که زمینلرزهها شدیدتر نشدهاند، فقط به دلیل گسترش رسانهها، توجه ما به آن زیادتر شده است. از طرف دیگر علاقة انسانها به داشتن ارتباط با دنیای خارج، بیشتر شده است. بنابراین اگر حتی زمینلرزهای در نقطهای دوردست روی دهد، نظر ما را جلب میکند. البته باید قبول کنیم که به دلیل زیادشدن جمعیت جهان، کشتار و خرابی زمینلرزهها نسبت به گذشته بیشتر است، اما این دلیل آن نیست که شدت زلزلهها بیشتر از گذشته شده باشد. در چند قرن اخیر، شدیدترین زمینلرزه در 5 مرداد 1355 شمسی (27 ژوئیه 1976 میلادی) در جنوب پکن، در شهری اتفاق افتاد که 000/650 کشته داد و شهر به کلّی زیر و رو شد. بعد از این رویداد وحشتناک، همچون گذشته، پیشبینی زمینلرزه یکی از آرزوهای بشر شد. تا آنجایی که میدانیم، پیش از وقوع زمینلرزه، تغییراتی در سطح زمین ایجاد میشود. مثلاً صخرهها به آرامی از هم دور میشوند. آبهای روی زمین نشست میکنند و آبهای زیرزمینی به روی زمین میآیند. حتی جانوران درست پیش از زمینلرزه آرامش خود را از دست میدهند. اسبها ناگهان شیهه میکنند، سگها پارس میکنند و ماهیها در آب شروع به جستوخیز میکنند. اما مشکل این است که به سختی میتوان گفت این تغییرات نشانه وقوع زمینلرزه است. مثلاً ممکن است اسب به وسیله زنبوری گزیده شده باشد که ناگهان شیهه میکشد و میدود. یا صدای عجیب زمین ممکن است بر اثر سقوط صخرهای از کوه باشد. بعضی زمینلرزهها چنان ناگهانی روی میدهند که هیچ اعلام خطر قبلی ندارند. انسان باید سعی کند، حرکت صخرهها را آسانتر کند. مثلاً اگر در طی 30 سال لغزش و فروریختن جزیی یک صخره و صفحه زیرزمینی، باعث چند لرزش خفیف میشود، حرکت نکردن و نلغزیدن صفحه و صخره در طی 30 سال و سپس لغزش ناگهانی آن باعث رویدادن زمینلرزه شدید میشود. آیا این کار امکانپذیر است؟ واقعاً نمیدانیم!