مجله نوجوان 72 صفحه 31

خرده تاریخ حبیب بابایی بازی های تاریخی در دورة حکومت خلفای عباسی، مردم به بازی های گوناگون می پرداختند که بعضی از آن ها از برخی پیشینیان به جا مانده بود و بعضی از فرهنگ های بیگانه رسیده بود. بازی های بیرون از خانه مثل اسب دوانی و تیر اندازی و دو و چوگان و کشتی طرفداران زیادی داشتند، شطرنج و مانند آن ها نیز از بازی های درون خانه بود. این ورزش ها تنها جنبه تفریحی و سرگرمی نداشت بلکه برای آمادگی دفاعی و تقویت ذهن هم انجام می شد. نظر به دارایی افراد، نوع سرگرمی و ورزش ها متفاوت بود. مثلا تفریحاتی مثل اسب دوانی، چوگان، تیر اندازی و.... بیشتر در بین خلفا و ثروتمندان رایج بود، و کشتی و وزنه برداری و کبوتر بازی مورد قبول عامه مردم بود. اسب دوانی در میان عرب ها ورزشی برجسته بود که از روزگاران قدیم به یادگار مانده بود در دورة اسلامی پرورش نژاد اسب و نگه داری و آموزش آن یکی از حرفه های رایج بود. پیامبر به پرورش اسب و آموختن سوار کاری سفارش کرده بودند و برای آن سهمی از غنائم جنگ را اختصاص دادند. همان طور که اشاره شد اسب دوانی بیشتر در بین خلفا و ثروتمندان خواهان داشته، مردم عادی چون توان پرداخت هزینه اسب دوانی را نداشتند به مسابقاتی مثل شتر و استر دوانی روی می آوردند و میادین ویژه ای در بغداد و سامرا و.... برای این ورزش درنظر گرفته شده بود. به نفرات اول تا هفتم هم جوایزی اهدا می شد. چوگان : بسیاری از خلفا به چوگان علاقه خاصی داشتند. چه بسا که سپاهیان هم به این ورزش توجه می کردند و آن را قسمتی از آموزش جنگی خویش می دیدند. برای کاستن از خطر بازی معمولا گروه های چهار نفره اجازه شرکت در مسابقات را داشتند؛ جنس گوی ها معمولا از چرم بود. بازی کنان احتیاط می کردند که مبادا به یکدیگر صدمه بزنند یا توپ را له کنند. تیر اندازی : تیراندازی یکی از تفریحات رایج بود. از آن جا که کمان سلاح مهمی در جنگ به حساب می آمد تیراندازی بسیار اهمیت داشت. مسابقه تیراندازی به صورت سواره و پیاده انجام می شد. زمان مسابقه فصل پاییز بود چون باد فراوان این فصل از قدرت و تسلط تیرانداز می کاست. کشتی : توانگران این ورزش را تشویق کرده و از کشتی گیران بهره می بردند. گاهی هم خود در این مسابقه شرکت می کردند. ورزش هایی از قبیل وزنه برداری، دو، شمشیر بازی و قایق رانی، شنا،... جنبة همگانی داشت به دلیل کم خرج بودن این نوع ورزش ها، بیشتر مردم به آن ها گرایش داشتند. ورزش بانوان : زنان بیشتر به بازی های درون خانه مثل شطرنج می پرداختند اما تیراندازی و سوارکاری از انواع دیگر مسابقات مخصوص بانوان بود. بازی های کودکان : آن طور که پیداست بازی کودکان در این دوران چیزهایی شبیه به گل یا پوچ پنهان می کردند و کودک باید آن را می یافت. دختر بچه ها بیشتر با عروسک بازی می کردند. این عروسک ها را با گل به صورت جانور یا انسان می ساختند.