خیار تخلّف شرط

‏‏خیار تخلّف شرط‏

‏‏[سؤال 7176]‏‏ ‏ ‏ 3632‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1361‏

‏‏به نام او و به یاد امام امت و جمیع شهدا و صالحین و صدیقین‏

‏‏اگر در ضمن معامله، شرطی گذاشته شود و یکی از طرفین به شرط عمل نکند،‏‎ ‎‏طرف دیگر حق فسخ معامله را دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت تخلف، خیار ثابت است.‏

‏‏[سؤال 7177]‏‏ ‏ ‏ 3633‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر مبارک امام امت و مرجع عموم مسلمین جهان امام خمینی ادام الله‌ ظله علی‏‎ ‎‏رؤوس المسلمین ‏

‏
‏‎

‎‏به استحضار می رساند شخصی یک دانگ و نیم از ملک خویش را به دیگری‏‎ ‎‏فروخته با مبلغی در حدود سیصدهزار تومان نقد و یک میلیون و یکصد هزار تومان‏‎ ‎‏نسیه به مدّت دو سال به ضمیمه پانصد هزار تومان طلب بانک که روی این ملک بوده‏‎ ‎‏به شرط این که خریدار در رأس موعدهای مقرّره بدهی های خود را به بانک و‏‎ ‎‏فروشنده بدهد. ملک به تصرف خریدار درآمده و به جای یک دانگ و نیم، کل شش‏‎ ‎‏دانگ را غصباً تصرف کرده و هرگونه تصرف ناروایی را در آن انجام داده، فروش‏‎ ‎‏تراکتورها و ماشین آلات سنگین کشاورزی و قطع اشجار کهن سال چهار متری و‏‎ ‎‏فروش قطعاتی از زمین و ایجاد ساختمان های زیاد مسکونی و غیر آن و در مقابل،‏‎ ‎‏شروط پرداخت پول ملک را به فروشنده و بانک عمل نکرده و تخلف نموده است. به‏‎ ‎‏نظر حکام والامقام شرع مطاع چنین بیع و معامله اصولاً صحیح و مرضی یا باطل و‏‎ ‎‏فسخ است؟ برای اصلاح امور امت ذیلاً فتوای حضرت امام اعظم را در این ورقه‏‎ ‎‏توشیح بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، بیع نسبت به مقدار تعیین شده صحیح و شرایط واجب الوفاء‏‎ ‎‏است، و خریدار حق تصرف در زاید بر مورد معامله را ندارد و اگر تخلف‏‎ ‎‏از شرایط نماید برای فروشنده حق الزام او به عمل به شرط می باشد و‏‎ ‎‏چنانچه ممکن نشد می تواند معامله را فسخ نماید.‏

‏‏[سؤال 7178]‏‏ ‏ ‏ 3634‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ امام خمینی دامت برکاته‏

‏‏پس از تقدیم سلام و تحیات وافره استدعا دارم به یک سؤال ذیل پاسخ فرمایید:‏‎ ‎‏یک قطعه زمین را در اوایل فروردین ماه 1357 فروختم، مدّت حدود سه سال مبلغی‏‎ ‎‏پول از خریدار گرفتم و الباقی قید شد به صورت اقساط ماهیانه خریدار بدهد و سند‏‎ ‎‏عادی به نام خریدار نوشته شد. در سند قید شد وقتی خریدار تمام قسط پول را‏
‏‎

‎‏پرداخت کرد، سند رسمی را به خریدار انتقال بدهم. خریدار چند قسط را پرداخت و‏‎ ‎‏بعد از اواخر سال 57 دیگر پرداخت نکرد. البته زمین هم گران شد مدّتی گذشت،‏‎ ‎‏مبلغی از پول را گرفتم و مبلغی مانده است لذا خریدار وقتی دید زمین را به صورت‏‎ ‎‏رسمی نمی شود انتقال داد می گوید من پول خودم را می خواهم. آیا این معامله صحیح‏‎ ‎‏است یا باطل؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرط شده که پس از پرداخت پول، زمین رسماً انتقال داده‏‎ ‎‏شود و عمل به شرط ممکن نیست، خریدار حق فسخ دارد.‏

‏‏[سؤال 7179]‏‏ ‏ ‏ 3635‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله العالی، السلام علیکم‏‎ ‎‏ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏هرگاه شخصی مغازه ای را به فردی بفروشد و مقداری از پولش را دریافت کند و‏‎ ‎‏در قولنامه شرط کند که باقیمانده را مشتری تا شش ماه بپردازد، اما مشتری به این شرط‏‎ ‎‏عمل نکرد و فروشنده مغازۀ مذکور را به دیگری در محضر فروخت آیا شرعاً مشتری‏‎ ‎‏اول مالک است یا مشتری دوم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط شده که در مدت معین بقیۀ پول داده‏‎ ‎‏شود یا عقد مبنی بر آن واقع شده و مشتری تخلف کرده با فروش شخص‏‎ ‎‏فروشنده مشتری دوم مالک می شود.‏

‏‏[سؤال 7180]‏‏ ‏ ‏ 3636‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب ‏

‏‏شخصی خانه ای را از شرکت ساختمانی خریداری و پس از مدتی به شرکت مزبور‏‎ ‎‏توصیه می کند که خانه را از طرف من بفروشید؛ شرکت خانه را به شخصی به قیمت‏
‏‎

‎‏تقریباً یک میلیون تومان می فروشد؛ مبلغ ششصد هزار تومان را تحویل می گیرد و مبلغ‏‎ ‎‏چهارصد هزار تومان دیگر را قرار است خریدار طی چند سفته در مدت معین بدهد؛ و‏‎ ‎‏نیز مقرر شد که مالک، پس از رسید تمام قیمت، معامله را امضا و اصل قبالۀ خرید را‏‎ ‎‏انتقال بدهد؛ ناگفته نماند که خریدار خانه را متصرف شده اما مابقی قیمت خانه را که‏‎ ‎‏مبلغ چهارصد هزار تومان بود پرداخت نکرده و مدت بیش از دو سال از مدت‏‎ ‎‏پرداخت آن گذشته است؛ حال فروشنده می گوید: چون شرط انجام قطعی معامله و‏‎ ‎‏انتقال سند، پرداخت بقیۀ وجه بوده و خریدار در وقت معین و تا کنون مابقی پول را‏‎ ‎‏پرداخت نکرده، معامله فسخ است و خانه را نمی فروشم؛ و شخص خریدار مدعی‏‎ ‎‏است که معامله لازم شده و خانه را پس نمی دهم. آیا در این صورت، فروشنده حق‏‎ ‎‏فسخ معامله را دارد یا خیر؟ با احترام‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرط شده که خریدار در وقت معین، پول را بدهد و تخلف‏‎ ‎‏شده، فروشنده حق فسخ دارد.‏

‏‏[سؤال 7181]‏‏ ‏ ‏ 3637‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 8 / 1361‏

‏‏نایب الإمام، امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏1. شخصی زمین خود را به برادر خود فروخته، مقداری از ثمن را گرفته، بقیه ثمن‏‎ ‎‏را در موعد سه ماه قرار می گذارد. ولی بعد از سه ماه، به واسطه اختلاف در جنس و‏‎ ‎‏نقد بودن آن؛ در دادن ثمن تأخیر می شود. بعد فروشنده، پشیمان می گردد. آیا این بیع،‏‎ ‎‏صورت پذیرفته و صحیح است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرط شده که بقیه ثمن در موعد مرقوم پرداخت شود، در‏‎ ‎‏صورت تخلف، فروشنده حق فسخ پیدا می کند و تا فسخ نکرده، بیع به‏‎ ‎‏حال خود باقی است.‏

‏‏2. شخص مذکور، بعداً زمین خود را وقف می کند و مشتری مذکور، در مجلس وقف می گوید از معامله‏
‏‎

‎‏بالا صرف نظر کردم به شرط این که وقف صحیح باشد. آیا معامله بالا فسخ شده، و وقف صحیح است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بعد از سه ماه، با تخلف شرط، فروشنده این کار را انجام داده؛ فسخ محقّق‏‎ ‎‏شده. ولی صحت وقف، محل اشکال است، مگر این که اول فسخ کند و بعد وقف نماید. ‏

‏‏[سؤال 7182]‏‏ ‏ ‏ 3638‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏کسی حیوان حلال گوشت را می فروشد به شرط آبستن بودن، خریدار این حیوان‏‎ ‎‏را می برد به خانه خود بعداً معلوم می شود که آبستن نیست مشتری می تواند معامله را‏‎ ‎‏فسخ کند یا مقداری از قیمتش کم کند؟ شما امر بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، می تواند معامله را فسخ کند و حق گرفتن تفاوت ندارد.‏

‏‏[سؤال 7183]‏‏ ‏ ‏ 3639‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 5 / 1361‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی روح الله‌ الموسوی الخمینی، دامت برکاته ‏

‏‏ضمن ابلاغ مراتب سلام، به عرض عالی می رساند: شخصی خانه ای را به کسی‏‎ ‎‏فروخته؛ خریدار مبلغی را نقداً پرداخته و قرار شده بقیه را به اقساط و در مواعد مقرر‏‎ ‎‏پرداخت نماید؛ لیکن خریدار مذکور، اقساط معینه را در رأس موعد نپرداخته و از‏‎ ‎‏موعد هر قسط، ماه ها گذشته. آیا فروشنده حق فسخ معامله را از بابت تخلف شرط و‏‎ ‎‏خیار تأخیر دارد یا خیر؟ ‏

‏‏در خاتمه، عزت و سعادت و سلامت تام آن حضرت و پیروزی کامل اسلام و‏‎ ‎‏مؤمنین را از ایزد لایزال خواهانم.‏

‏‏بسمه تعالی، مورد خیار تأخیر نیست؛ بلی اگر در ضمن معامله شرط شده‏‎ ‎‏باشد که ثمن در مواعد مقرّره، به اقساط پرداخت شود و تخلف شده، خیار‏‎ ‎‏تخلف شرط ثابت است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 7184]‏‏ ‏ ‏ 3640‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام این جانب قطعه زمینی از شخصی خریداری نمودم وکالتی‏‎ ‎‏بدون سند که بعد از ارزیابی نمودن و پرداخت مالیات به نام خودم یا دیگری سند‏‎ ‎‏صادر کنم وکالت که به بنده داد پول زمین را به صاحب ملک پرداختم رفتم اداره ثبت‏‎ ‎‏مهندس بردم که ارزیابی کنم گفت شماره زمین اشتباه می باشد شماره زمین شما آن‏‎ ‎‏خانه های ساخته شده است این زمین نیست خلاصه دو سال زحمت کشیدم تا شماره‏‎ ‎‏را درست کردم و تفکیک نمودم اعاده سند شد رفتم محضر به نام کنم محضردار گفت‏‎ ‎‏وکالت یک اشکال دارد برو صاحب زمین را بیاور رفتم پیش صاحب زمین که بیا‏‎ ‎‏برویم محضر زمین را به نامم کن گفت برو رعیت سابق زمین را راضی کن تا من بیایم‏‎ ‎‏محضر زمین به نامت کنم گفتم شما چه کار دارید به رعیت اگر بیاید سراغ من ایشان را‏‎ ‎‏راضی خواهم کرد گفت من نمی آیم بنده هم رفتم بعد از پنج روز بخش نامه آمد برای‏‎ ‎‏محضر که زمین را نمی توانید بفروشید چون از 1500 متر زیادتر است فعلاً ایشان‏‎ ‎‏نمی توانند زمین را به نام بنده کنند از محضر مبارک سؤال می شود که آیا این معامله‏‎ ‎‏صحیح است یا خیر؟ و می توانم رجوع به بایع نمایم تا پولم را دریافت کنم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن معامله شرط شده یا معامله مبنی بر این شرط‏‎ ‎‏واقع شده که فروشنده انتقال محضری بدهد و تخلف شده خریدار حق‏‎ ‎‏فسخ و مطالبه پول را دارد.‏

‏‏[سؤال 7185]‏‏ ‏ ‏ 3641‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی ایران‏

‏‏تقاضا دارد در مورد خرید یک دستگاه آپارتمانی که بر اساس سند عادی (قولنامه)‏
‏‎

‎‏در سال 1357 خریداری و آپارتمان نیز از تاریخ 15 / 7 / 1357 پس از صرف هزینه به‏‎ ‎‏وسیله خریدار تکمیل و به وسیله فروشنده به عنوان انجام معامله تحویل خریدار شده‏‎ ‎‏و مالک نیز در موعد مقرر جهت تنظیم سند رسمی در دفترخانه حاضر نگردیده است‏‎ ‎‏و اکنون به علت تورم و بالا رفتن قیمت، فروشنده خواهان تخلیه و پرداخت وجه‏‎ ‎‏الضمان ضمن عقد مندرج در سند عادی (قولنامه) به خریدار است نظر شرعی را بیان‏‎ ‎‏فرمایید که آیا فروشنده می تواند ادعای تخلیه خانه را بنماید؟‏

‏‏آیا فروشنده می تواند ادعای دریافت اجاره نماید؟‏

‏‏آیا دادگاه مدنی می تواند بدون در نظر گرفتن حکم شرعی اقدام به صدور رأی‏‎ ‎‏کند؟‏

‏‏تکلیف شرعی و قانونی خریدار در مورد فوق چیست؟‏

‏‏کلاً نظر شرع انور در این مورد به چه طریق می بایستی برآورده شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مسأله مربوط به دادگاه های مربوطه است و در صورت‏‎ ‎‏تمامیت معامله، شرایط مقرّره در ضمن آن نافذ و لازم العمل است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎