حبیب بابایی
کشاورزی در تاریخ ایران
در طول تاریخ ایران همواره کشاورزی مهمترین منبع درآمد دولت بوده است. از دیرترین روزگاران گندم و جو محصول عمدۀ ایران بوده و نان غذای اصلی مردم
به شمار میرفته است.
به نظر میرسد حبوبات در روزگاران کهن در ایران ناشناخته بوده و در دوران هخامنشیان رواج یافته
است. در آغاز عصر اسلامی برنج در خوزستان و در بخشهایی از فارس، گیلان و مازندران و...کاشته میشد. دانههای روغنی مثل کنجد را از قدیم کاشتهاند چرا
که عامل مهمی در تغذیه مردم بوده است. پنبه کاری
در صنعت بافندگی پیش و پس از اسلام
رونق داشت. جغرافیدانان قدیم
اسلامی از گیاهان علوفهای مانند
یونجه و شبدر و... یاد کردهاند. گویا
تنباکو را هم نخست در سدۀ
هفدهم میلادی در
ایران کاشته باشند که این کار را به پرتغالیها نسبت میدهند.
احتمالاً پرورش کرم ابریشم در اواخر دوران ساسانیان
در ایران گسترش پیدا کرد و در دوران اسلامی هم به ویژه در خراسان و گیلان معمول بود. درخت توت که برگ آن غذای کرم ابریشم است در سراسر کشور وجود دارد. گیاهان و سبزیهای رنگارنگ از روزگار باستان معروف بودند به طوری که در کتیبههای هخامنشی از گشنیز و زیره یاد شده است.
گیاهان ویژۀ رنگرزی بیشتر در ناحیه زاگرس و کرمان میروید. کشاورزان با کاشت زعفران و روناس و
کتان از دوران باستان آشنایی داشتند. گیاهان
صمغی مثل کتیرا کشت میشد و مصرف
پزشکی هم داشت.
به احتمال زیاد فلفل در عصر ساسانی از
هندوستان به ایران وارد شده است. گلهای متنوع
و نوعی بید را به سبب خوشبویی و کمک به
زنبورداری میکاشتند.
از گذشته تاکنون ایران در کاشت میوه شهرت داشته است. انواع بسیاری از خرما در جنوب ایران و در دشتهای ساحلی خلیج فارس کاشته میشد. در ایران باستان مُوکاری (کاشت درخت انگور) پیشرفت زیادی
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 120صفحه 6