مجله نوجوان 24 صفحه 26

پزشکی (دکتر دلارام) فرار شیطان از سوراخ جمجمه بشر از چه زمانی به بیماریهای روانی دچار شده است؟ قدیمیها فکر میکردند که رفتار غیرعادی، نیتجه عملکرد نیروهای ماوراءالطبیعی و جادویی مثل ارواح شریر و شیطان است. آنها برای بیرون کشید روحهای پلید و نیروهای شیطانی از کالبد مبتلایان، به جادوگری روی آوردند. در خیلی از جوامع ابتدایی، طبیب همان جادوگر قبیله بود یعنی کسی که فکر میکردند با نیروهای ماورای طبیعی در تماس است و واسطه ارتباط ارواح با آدمهاست. وظیفه جادوگر قبیله این بود که به فرد کمک کند تا ارواح مزاحم را بشناسد و راهی برای آرام کردن آنها پیدا کند. این آقای جادوگر باید جلسهای ترتیب میداد تا در خلال آن، هیجان و برانگیختگی شدید را نشان دهد، اغلب جادوگرها همان رفتارهایی را تقلید میکردند که می خواستند آنرا بهبود ببخشند. جادوگر سعی داشت با بیان وردها و حرکات غیرعادی و نمایش رویاها، پیامهای روح را فاش کند. آدمهای آن دوره فکر میکردند آزاد شدن روح خبیث از بدن، درست مثل خارج شدن یک شئ واقعی مثل سنگ از گوش یا دهان بیمار است. اینجا باید به نکتهای اعتراف کنیم و آن نکته این است که این روشهای قدیمی هنوز هم نه تنها در جوامع اولیه که در جوامع مدرن هم به چشم میخورد. مثلاً در سال 1977 این گزارش در یکی از روستاهای آرکانزاس آمریکا در مورد مردی 33 ساله تهیه شده است: اخیراً بیمار دچار تشنج شده و روز به روز تحریکپذیرتر میشود. او از خانوادهاش دوری میکند. چون نگهداری او در بخش اعصاب دور از ملاحظات ایمنی بود به بخش روانپزشکی منتقل شد. در آنجا هم مرتباً بیقرارتر، گیجتر و سرگشتهتر میشد و از آدمها میترسید. با تجویز مقدار بسیار زیادی آرامبخش، بیمار آرام گرفت ولی قادر نبود از تختش پایین بیاید. کلیه یافتههای عصب شناختی و مغزنگاری رایانهای ثابت کرده که همه چیز عادی است. او دچار سکته ناقص قلبی شد و جان سپرد در حالی که کالبدشکافی هیچ دلیل برای مرگ وی نشان نداد پس از مرگش همسرش به کارکنان بخش گفت: شوهرش، پیرزن دو سری را میدیده که افراد محله معتقد بودند جادوگری است که مردم را تسخیر و درمان میکند. به نظر این خانم شوهرش زن دو سر را عصبانی کرده بود و به همین خاطر جادوگر موجب هلاک همسرش شده. گزارشهای مربوط به موجود دوسر از آفریقا و دیگر جاها، آنها را به صورت افرادی با قدرتهای جادویی توصیف میکنند که قادرند باعث بیماری، دیوانگی و مرگ شوند. یافتن جمجمههای متعلق به دوران باستان با سوراخهایی که معلول جراحات جنگی نیست، دانشمندان را به سوی این عقیده کشانده که گاهی رفتارهای غیرعادی با سوراخ کردن جمجمه درمان میشده است. در این روش به کمک شئ تیزی مثل سنگ، سوراخی به قطر دو سانتیمتر در جمجمه ایجاد میشد. شواهد به دست آمده حاکی از این است که دو تا سه هزارسال قبل از میلاد، سوراخ کردن جمجمه در کشورهای شرق مدیترانه و شمال آفریقا بکار میرفته است. مطالعه در جمجمههای سوراخ شده نشان میدهد که غالباً عمل مزبور کشنده نبوده و سوراخ جمجمه درواقع ایجاد راهی برای خروج ارواح شیطانی از مغز بیمار بوده است. آتش زدن بیماران روانی و شکنجه آنها در سالهای دور مرسوم بوده است. چرا که در بسیاری از مواقع که جادوگر قبیله قادر به درمان بیماری نبوده برای جلوگیری از سرایت ارواح خبیث به مردمان دیگر و رفتن برکت آبادی، بیمار بینوا را از بین میبردند تا روح خبیث را از جامعه کوچکشان دور کنند. شانس آوردیم که آن روزها به دنیا نیامدیم و شکل روانی از خود بروز ندادیم و گرنه به احتمال زیاد عاقبت بخیر بیعاقبت بخیری.