مقدمه و شرح از استاد سید جلال الدین آشتیانی
گفتار در«اسفار اربعه»
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1386

زبان اثر : فارسی

گفتار در«اسفار اربعه»

نقل و تأیید

‏ ‏

‏حضرت امام، قدس سرّه، در آخر مباحث کتاب پرداخته اند به بیان «اسفار‏‎ ‎‏اربعۀ» سلاک حقیقت و عارفان و محققانی که رفرف عروجشان حب به حق است و‏‎ ‎‏بزرگانی که سالک طریق باطن نام دارند. مصنف محقق، أعلی اللّه ذکره‏‎ ‎‏فی المقربین، تصریح کرده اند که اسفار اربعۀ استاد الأساتید، میرزا محمدرضا‏‎ ‎‏قمشه ای، را تلخیص نموده اند: ‏

‏ ‏

قوله(قده): الأوّل السفر من الخلق إلی الحق. [1]

‏ ‏

أقول: إعلم، أن السفر هو الحرکة؛ سواء کان علی وجه الإستعداد و الخروج فی القوة إلی الفعل؛ أو علی وجه التجلی و التنزل من مقام إلی مقام أدْون منه،  أودونه، بلاشوب التجافی و رائحة الإنخلاع، سواء کانت طولیة أو عرضیة. 

و للسلاک الإلهیة حرکات أربعة تسمی بالأسفار الأربعة. ثنتان منها إستعدادیتان: إحدیهما، طولیة صعودیة. و هی السفر من الخلق إلی الحق، لا بالحق. و الأخری، عرضیة إلهیة. و هی من الحق إلی الحق بالحق. و ثنتان منها 


کتابمصباح الهدایة الی الخلافة والولایةصفحه 166

کمالیتان: إحدیهما، طولیة نزولیة. و هی السفر من الحق إلی الخلق بالحق.  و الأخری، عرضیة کونیة. و هی من الخلق إلی الخلق بالحق. 

بدایة الأولی من هذه الأربعة، النفس. و هی مقام الحیوانیة المطلقة. و نهایتها السّر. و هو الفناء عن الذات؛ و ما فیه المقامات القلبیة و العقلیة و الروحیة. و بدایة الثانیة منها نهایة الأولی. و نهایتها المقام «الأخفویة». و هوالفناء عن الفناء المعبر عنه ب‍ «البقاء بعد الفناء». و ما فیه مقامات. الخفاؤه هو الفناء فی صفاته تعالی بالتجلی الأسمائی. و بدایة الثالثة نهایة الثانیة. و نهایتها نهایة الصحو و ما فیه أفعال الحق. و بدایة الرابعة نهایة الثلاثة. و هی الموقف الذی انتهت الحرکة النزولیة الکمالیة. و ما فیه مراتب الکون، و خواص الأشیاء و نحوها، و حرکات أرباب العلوم و أصحاب السلوک البرهانی منطبقة علی حرکات أرباب الکشوف و أصحاب السلوک الفنائی. و شرح هذا المقام و إن کان أکثر من هذا، بل هذا شیء یسیر ذکرته، تذکرة لنفسی. 

‏*‏

هذا تمام الکلام و آخر ما قصدنا تحریره فی هذه المقدمة. و آخر دعوانا أن الحمدللّه، و السلام علی سیدنا محمد و آله. 


کتابمصباح الهدایة الی الخلافة والولایةصفحه 167

 

کتابمصباح الهدایة الی الخلافة والولایةصفحه 168

  • ـ رسالۀ حاضر، «مصباح» سوم، «ومیض» نهم