پیش گفتار
بسم الله الرحمن الرحیم
دعای خیر بیماری دردمند یا مادری مهربان و دلسوخته و یا پدری سالخورده و ثناگو به هدف اجابت نشست و لوحۀ افتخار پزشک مسئول و سرپرست تیم پزشکی حضرت امام عزیز در ده سال گذشته تا لحظۀ آخر عمر بابرکت عزیز ملتمان نصیب حقیر شد.
ارزانی این تاج عزت فقط فضل و عنایت خداوندی بود و بس، که سالها به اقتضای پیشۀ طبابت، افتخار همنشینی رهبری دلنشین و بی‌بدیل الهی را یافتم، ما مراقب تندرستی و درمان دردهای جسمانی او بودیم. و او با حالات و گفتار و کردار درمانبخش و تسکین‌ده آلام و اضطرابهای ما. تأثیر شگفتی که عظمت روح و جان تربیت‌یافته امام در من در این منحنی دیرینه سال طبابت به جای گذاشت همواره زبانم را به زمزمۀ سپاس و شکرانه الهی گشوده داشت. و در اندرونم این ندا بلند شد که این لحظه‌های عظمت‌بار طبابت را، طبابت بر یک انسان بی‌مانند و گرامی و ارجمند را بر هم‌میهنان و هم‌کیشان گزارش کنم. در واقع این بانک روح و تقاضای دل من بو د که:
در اندرون من خسته دل ندانم کیست که من خموشم و او در فغان و در غوغاست
و این غوغای درون خود را در این اوراق در اختیار مسلمانان جهان و ایران قرار دادم تا همگان تاریخ بدانند که رادمردی این پروندۀ پزشکی چگونه بر ذکر و مناجات، حفظ وقار و شهامت خداداد، مواظبت بر اصول نزاکت روح و بهداشت به ما درسی همیشگی آموخت.
شروع دردهای قلبی حضرت امام در اوائل سال 1358 سبب شد که: جناب دکتر موسی زرگر وزیر محترم وقت بهداری اینجانب و چند تن دیگر را برای تشخیص و درمان بیماری حضرت امام عزیز دعوت کردند. ابتدا مسئولیت دعوتها، مشورتها، بستری شدن، در بیمارستان قلب و درمان به عهدۀ جناب آقای دکتر زرگر بود ولی به علت نوع بیماری و تطبیق آن با رشته‌های تخصصی اینجانب و حضور بی وقفه حقیر در خدمت حضرت امام عزیز، بعد از مرخص شدن از بیمارستان قلب مسئولیت به دوش حقیر گذاشته شد.
این مجموعه خلاصه و چکیده بعضی از فعالیتها و تصمیم‌های تشخیصی و درمانی تیم پزشکی و خاطرات مراقبت‌های پزشکی ده ساله را تقدیم می‌دارد: ده سالی که هر لحظه اش سالی پربار بر اعضاء تیم پزشکی می‌گذشت و فرد فرد تیم پزشکی خوب می‌دانست که از ابر مردی تاریخی مواظبت می‌کند و افتخار طبابت غیور مردی را دارند که ملتهای ستمدیده دور و نزدیک جهان در انتظار تراوشهای گهربار و انسان ساز او بسر می‌برند.
تیم پزشکی عاشقانه از قلب تپنده مستضعفان جهان به نمایندگی از طرف فرد فرد عاشقان و دلباختگان و شیفتگان حضرتش چون مردمک چشم پذیرایی می‌کرد. در طول ده سال گذشته چه در حال سلامت و چه در موقع ظاهر شدن و یا تشدید علائم بیماریها، تیم پزشکی عمیقأ در اضطراب و فشارهای روحی و روانی بودند زیرا از یک طرف می‌دانستند حرکتها و فعالیتهای انقلابی میلیونها مسلمان در جبهه‌های مختلف در کشورهای دور و نزدیک منوط به وجود حضرت امام عزیز است و این ایجاب می‌کرد آخرین و نوین ترین و پیشرفته ترین اطلاعات و امکانات طبی را آموخته و بکار گیرند. و به حکم وظیفۀ پزشکی آمادگی کامل داشته باشند.
پزشکی که برای سپری کردن ساعات کشیک در محل اقامت حضرت امام عزیز حاضر می‌شد، احساسی چند صد و حتی میلیونها برابر بیشتر از آن داشت که
در خط اول جبهه دارند. زیرا کسی که در جبهه است با یک دشمن روبروست ولی طبیب با هزاران بیماری خطرناک، مهلک و مرگبار و اکثراً با علل نامعلوم روبرو خواهد بود.
افراد تیم پزشکی وقتی ساعات کشیک را بپایان رسانده و از محل خارج می شدند احساس آرامش بیشتری داشتند و جبهه‌ای چنین خطیر را به دیگری می سپردند.
من هم با مسئولیتی که به جان و دل متقبل شده بودم همیشه در این جبهه در سنگر حاضر بودم و در مدت 10 سال گذشته غیر از یک سفر حج کوتاه مدت از تهران خارج نشدم.
فکر ما، ذکر ما، مطالعات آخرین کتب و مجلات پزشکی ما همه و همه در جهت حفظ سلامتی و حیات حضرت امام عزیز بود.
هرگاه که دردی جانسوز یا بیماریی خانمانسوز به امام عزیزمان روی می‌آورد. تاروپود وجود و تک تک سلولهای اعضای تیم پزشکی را چنان به لرزه در می‌آورد که کنترل آن ممکن نبود و همواره و تحقیقاً همیشه بهترین و مهمترین آرام بخش ناراحتی‌های ما، سخنان و پندهای حکیمانه و جملات گهربار حضرت امام عزیز بود.
پزشکان و پرستارانی بودیم با در دست داشتن بالاترین مدارک علمی، از بهترین مراکز علمی جهان به سرپرستی عاشق و دلسوخته امام عزیز برادر ارجمند جناب آقای حاج سید احمد آقای خمینی.
حاجیه خانم (همسر محترم حضرت امام عزیز) با مدیریت و خانمی خود محیط خانه را آرام و آماده پذیرایی از حضرت امام عزیز می‌نمود. دختران و نوه‌ها با مهربانی‌ها و الطاف خود پروانه وار مونس و انیس حضرتشان بودند، گو اینکه تظاهر ناراحتیها و دردهای حضرت امام عزیز ابتدا تاروپود وجود ما را بلرزه
در می‌آورد ولی موج شکن تمام ناملایمات و سختی‌ها و ناراحتی‌های روحی و روانی در صحنه‌های مختلف و سنگ صبور تمام مصائب و رنجها برادر ارجمندمان جناب آقای حاج سید احمد آقای خمینی بود.
بروز درد قلبی برای حضرت امام که اکثراً معلول مسائل اجتماعی و سیاسی بود، از طرفی روح لطیف و حساس حاج احمد آقا را سوهان می‌زد ولی بعلت مصالح اجتماعی و انقلابی نمی‌توانست عکس العمل طبیعی در مقابل دردها و فشارها نشان دهد و در درون می‌ریخت و می‌سوخت و می‌ساخت.
حاج سید احمد آقا باید از طرفی درد جانسوز قلبی امام عزیز را تحمل می‌کرد و دم بر نمی‌آورد و از طرف دیگر با سیاست خاصی که مخصوص خود ایشان بود علل ناهماهنگی‌ها و نابسامانی‌ها و فشارهای عصبی و استرسها را بر طرف می کرد.
در موقع بروز بیماریها و دردها خانم (همسر حضرت امام عزیز)، فاطمه خانم طباطبائی (خانم حاج احمدآقا) دختران و نوه‌ها با لبخندها و محبتها و الطاف خود انیس و مونس خوبی برای حضرت امام بودند و بهترین مسکن دردها و ناراحتیها هم صحبت بودن با خانواده محترمشان بود.
در سالهای دور افراد تیم پزشکی در فاصله چند ده متری محل سکونت حضرتش مقیم بودیم و در سالهای اخیر (سه ساله آخر) بعلت احتیاج به مواظبت بیشتر و نزدیک تر، در چند قدمی محل سکونت ایشان ساکن شدیم و در موارد ضروری به سرعت در کنارشان حاضر می‌شدیم، هر چند وقت یکبار دور هم جمع می شدیم و راجع به بروز بیماریهای احتمالی و پیشگیری و درمان ناراحتی‌های حضرت امام بحث و گفتگو می‌کردیم و در صورت احتیاج از آخرین کتب و مجلات روز جهان به نکات پیشگیری و درمانی پزشکی توجه می‌کردیم و جالب آنکه اگر به این نتیجه می‌رسیدیم که صاف بودن و غیر عاج دار بودن کف کفش
حضرت امام احتمال سر خوردن و صدمه زدن به ایشان را زیاد می‌کند بلافاصله کفشی که کف آن عاج دار باشد تقدیم حضرتشان می‌کردیم.
اگر احتمال افتادن از حاشیه پلکانی داده می‌شد، بلافاصله نرده آهنی در آنجا احداث می‌کردیم. اگر می‌خواستیم در هر لحظه در صورت بروز حادثه‌ای در خدمت حضرت امام باشیم، در اطاق نشیمن، در اطاق کار، در آشپزخانه، توالت، در اطاق خواب و در نزدیک محل اقامه نماز زنگ مخصوص نصب کردیم (وجود همین زنگها بود که در 6 / 1 / 65 در حالیکه حضرت امام احساس بیهوشی بایشان دست داد و بعد از زنگ زدن در یک لحظه کوتاه قلب از تپش ایستاد و فوت کردند و بدنبال صدای همین زنگ در آشپزخانه بود که ابتدا حاج سید حسن آقا فرزند ارشد حاج سید احمد آقا سپس خانم حاج سید احمد آقا و پزشک کشیک برادر عزیزمان جناب آقای دکتر پور مقدس و برادران دیگر ببالین حضرت امام تشریف آوردند و با ماساژ قلبی و تنفس دهان بدهان و اقدامات دقیق و صحیح پزشکی بعدی حضرت امام دوباره علائم حیات پیدا کردند و بهوش آمدند.)
اگر احتمال خطر در حمام موقع استحمام مطرح می‌شد برای کیسه کشیدن و صابون زدن استاد حمامی دعوت کردیم و خود در پشت در حمام به کشیک می نشستیم، اگر کوچکترین علامت بیماری پیدا می‌شد برای تشخیص بعد از معاینه و مشاوره از آزمایشگاه کمک می‌گرفتیم. اگر تغییری در آزمایشها و یا وضع حال عمومی حضرت امام عزیز پیدا می‌شد شخصاً با خانم (همسر محترم حضرت امام) و آشپزها و خدمه به بررسی وضع غذایی می‌نشستیم.
اگر وسیله طبی یا دارویی مورد احتیاج بود بهر نحوی در اسرع وقت آماده و تقدیم حضورشان می‌کردیم.
بعد از 6 / 1 / 65 با مجهزترین و مدرنترین امکانات فراهم شده آماده پذیرایی بودیم، کنترل ضربان منظم و نامنظم قلب از راه دور بمدت 3 ساله و سه ماه
منحصر بفردترین روشی بود که برای حضرتش انجام دادیم. تا بحال در تاریخ طب گزارش چنین موردی وجود ندارد که بیماری را بمدت 3 سال و سه ماه هر لحظه بطور مداوم و بدون انقطاع از راه دور تعداد و نظم قلب را کنترل کنند و در آینده هم غیر قابل تصور است.
چون فکر کردیم، اگر قلب حضرت امام ناگهان کند شود و یا ایست کامل پیدا کند ضرورت دارد با باطری (پیس میکر) قلب را وادار به ضربان کنیم، برای اولین بار در ایران پیس میکر که از طریق تحریک از روی قفسه صدری بلافاصله قابل انجام و بهرداری است تهیه نمودیم.
چون مطابق قانون احتمالات و سیر خلقتی انسانها احتمال خونریزیهای گوارشی، شکستگی استخوان ران، سکته‌های قلبی و مغزی و سرطانها و عفونتها و هزاران بیماری دیگر را مطرح دانستیم، تصمیم به احداث مرکز بیمارستانی مجهز به امکاناتی مناسب و چون زمان در درمان بیماریهای اورژانس بسیار مهم است، مرکز درمانی فوق را در فاصله 20 متری محل سکونت حضرت امام احداث کردیم.
در تمام موارد فوق حامی و مشوق و هادی و طراح و مرشد ما برادر ارجمندمان حاج سید احمد خمینی بود. چون با قلب تپنده خود و میلیونها انسان عاشق سروکار داشتیم از جان مایه گذاشتیم و آستانه بوسیدیم، عرض ادب کرده و انجام وظیفه نمودیم و مطابق آنچه در صفحه اول قرآن مجید تقدیمی حضرتش آمده است چون فرزندی عزیز از پدر پیرمان پرستاری کردیم و سعادت دارین یافتیم.
دکتر سید حسن عارفی
استاد قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران
عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی
فوق تخصص بیماریهای قلب و عروق
و دیپلم عالی تخصصی (بُرد) داخلی، دوران بلوغ و اطفال
از امریکا