فصل چهارم ثبت ضربان قلب به مدت سه سال
داروهایی که در طول 10 سال مصرف شد
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : عارفی، حسن

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1376

زبان اثر : فارسی

داروهایی که در طول 10 سال مصرف شد

داروهایی که در طول 10 سال مصرف می‌شد

‏حضرت امام از سال 1358 به بعد به علت تنگی رگ‌های قلب وکم خونی‏‎ ‎‏عضله قلب تحت نظر تیم پزشکی بودند که در سالهای اخیر بر تعداد تیم پزشکی‏‎ ‎‏افزوده شد. اکثر افراد تیم پزشکی را متخصصین قلب تشکیل می‌دادند.‏

‏به علت تنگ تر شدن عروق قلب دردهای قلبی ناشی از کاهش خون رسانی‏‎ ‎‏به عضله قلب مکرّرتر و فاصله آنها نزدیک تر و به داروها مقاوم تر می‌شد. ما اطبا با‏‎ ‎‏جلسات مکرر راجع به تغییر داروها و یا افزایش مقدار دارو تصمیمات جدید‏‎ ‎‏می گرفتیم و در تمام این تصمیمات برادر ارجمند جناب آقای حاج احمد خمینی‏‎ ‎‏شرکت داشتند.‏

‏داروهایی که در این اواخر «اوایل فروردین 65» حضرت امام عزیز مصرف‏‎ ‎‏می کردند در فواصل کوتاه و به مقدار زیاد بود. و برای آنکه ساعات مصرف آنها‏‎ ‎‏اشتباه نشود جعبه‌ای درست کرده بودیم که حاوی کشوهای متعددی بود و روی هر‏‎ ‎‏کشو ساعت مصرف نوشته شده بود و در داخل هر کشو داروهای مصرف شده در آن‏‎ ‎‏ساعت گذاشته می‌شد.‏


‏ ‏

‎ ‎

‏2 بعدازظهر‏

‏12 ظهر‏

‏10 صبح‏

‏8 صبح‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏10 شب‏

‏8 شب‏

‏6 بعد ازظهر‏

‏4 بعدازظهر‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏6 صبح‏

‏4 نیمه شب‏

‏2 نیمه شب‏

‏12 نیمه شب‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‎ ‎

‏داروهای مصرفی حضرت امام هر دو ساعت از یک نوع یا در بعضی موارد در‏‎ ‎‏ساعت‌های بخصوص چند دارو بود. داروهای حضرت امام بظاهر زیاد و فواصل‏‎ ‎‏آنها کوتاه به نظر می‌رسید، ولی داروها از کم شروع شده بود و به علت دردهای قلبی‏‎ ‎‏با فواصل کم و مدت طولانی بتدریج در سالهای گذشته بمقدار آنها اضافه شده بود‏‎ ‎‏و از طرفی هر دارو با یک هدف مشخص علمی تجویز شده بود. در مشاوره‌هایی که‏‎ ‎‏با متخصصین داشتیم، چندین بار تصمیم گرفتیم همانگونه که بتدریج مقدار یک‏‎ ‎‏دارو را افزایش و فاصله مصرف آنها را کم کردیم، معکوس عمل کنیم یعنی بتدریج‏‎ ‎‏ از مقدار کم کنیم و فواصل دارو را نیز زیاد کنیم. تصمیم در جلسات گرفته می‌شد‏‎ ‎‏و اکثراً با کاهش کم مقدار دارو و افزایش فواصل درد قلبی ظاهر می‌شد. درست‏‎ ‎‏است که نمی‌توانستیم صد در صد بروز دردهای جدید را منوط به تغییر مقدار‏‎ ‎‏فواصل دارو بدانیم ولی ترس از آن داشتیم که خدای نکرده با کاهش دارو و افزایش‏‎ ‎‏فواصل، حادثه‌ای وخیم به صورت سکته قلبی یا سنکوب یا مرگ حادث شود.‏


‏داروهای حضرت امام در سالهای گذشته از مقدار بسیار کم شروع و به مقدار‏‎ ‎‏بسیار کم اضافه می‌شد. برای مثال.‏

‏قرص - ایزوسور باید 5 میلی گرمی زیرزبانی در 1359 از یک هشتم قرص هر‏‎ ‎‏ 4 ساعت زیر زبان شروع شد و بعد از مدتی یک ششم و بعد یک چهارم و سپس یک‏‎ ‎‏دوم و بعد از مدتها به یکی رسید. زیرا این دارو در عده زیادی از مردم ایجاد سر درد‏‎ ‎‏و در موارد نادر ایجاد سنکوب می‌کند.‏

‏فاصله ایزوسور باید نیز بتدریج کم می‌شد، زیرا فاصله دردها کم تر و شدت‏‎ ‎‏دردهای قلبی بیشتر می‌شد و ما مجبور بودیم تغییرات فوق را ایجاد کنیم. در این‏‎ ‎‏اواخر حضرت امام هر دو ساعت یک قرص ایزوسور باید زیر زبانی مصرف‏‎ ‎‏می کردند.‏

‏حضرت امام خمینی مبتلا به افزایش فشار خون شریانی نیز بودند در عراق‏‎ ‎‏برای درمان افزایش فشار خون شریانی حضرت امام متیل دوپا (الدومت) مصرف‏‎ ‎‏شده بود که یک بار به علت سقوط بیش از حد فشار خون شریانی مبتلا به سنکوب‏‎ ‎‏موقع ایستادن شده بودند. به علت افزایش فشار خون شریانی در مدتی‏‎ ‎‏که در‏‎ ‎‏فرانسه تشریف داشتند طبیبی از ترکیبات بتابلوکرهای اختصاصی استفاده کرده بود و‏‎ ‎‏همانگونه که قبلاً ذکر شد نارسایی قلب در حضرت امام بوجود آورد که قطع شد. در‏‎ ‎‏اوایل سال 1361 به علت بالا بودن فشار خون شریانی و تکرار دردهای قلبی علاوه‏‎ ‎‏بر تنگی عروق قلب موضوع انقباض (اسپاسم) رگ‌های قلب نیز مطرح بود. می‏‎ ‎‏دانیم در حدود 90 درصد موارد بهمراه تنگی ناشی از تصلب شرائین‏‎ ‎‏ (آترواسکلروزیس) رگ‌های قلب، اسپاسم (انقباض) رگ‌ها نیز وجود دارد. بهمین‏‎ ‎‏دلیل برای برطرف کردن اسپاسم احتمالی رگ‌های قلب و درمان افزایش فشار خون‏‎ ‎‏سریانی تصمیم به تجویز داروی جدید و شناخته شده نیفیدیپین (آدالات) گرفتیم که‏‎ ‎‏در تجارت بدو صورت موجود است.‏


‏1 - کپسول 2 - قرص‌های بطی الاثر. برای آنکه از عوارض دارو و‏‎ ‎‏عکس العمل دارو حتی الامکان جلوگیری کنیم از قرص‌های بطئ الاثر 20 میلی‏‎ ‎‏گرمی استفاده کردیم.‏

‏ابتدا قرص‌ها را به یک هشتم تقسیم کردم و هر 12 ساعت یک هشتم تجویز‏‎ ‎‏شد و چون عوارضی ایجاد نشد بتدریج در روزهای بعد به یک ششم و یک چهارم و‏‎ ‎‏یک دوم و در نهایت بعد از چند هفته به یک قرص هر 12 ساعت افزایش یافت. و‏‎ ‎‏در روزهای بعد نیز اضافه شد.‏

‏مطالعات قدیم و جدید نشان داده‌اند که مصرف روزانه آسپیرین برای‏‎ ‎‏جلوگیری از سکته‌های قلبی و مغزی مفید است. ولی راجع به مقدار مصرف دارو‏‎ ‎‏متفق‌القول نیستند. در بعضی کتب کلاسیک تا 5 / 1 گرم در روز را توصیه‏‎ ‎‏می کنند و در بعضی مقالات و کتب مقدار کمتری را تجویز می‌کنند، ما از‏‎ ‎‏قرصهایی استفاده کردیم که همراه داروهای ضد ترشی معده بوده (اسکریپتین) و‏‎ ‎‏روزانه با هر غذا یک قرص مصرف می‌کردند، هدف آن بود که نه تنها از سکته های‏‎ ‎‏قلبی جلوگیری شود بلکه ان شاءالله بتوانیم از سکته‌های مغزی جلوگیری کنیم.‏‎ ‎‏ 325 میلی گرم آسپیرین + انتی اسید = یک قرص. حضرت امام خمینی از 1358 تا‏‎ ‎‏ 1368 روزانه آسپیرین مصرف می‌کردند و چون عوارض خونریزی و ناراحتی‏‎ ‎‏گوارشی نداشتند از نظر پیشگیری سکته‌های مغزی و قلبی ادامه یافت.‏

‏چون از 1359 به بعد دردهای قفسه صدری حضرت امام با داروهای تجویز‏‎ ‎‏شده غیر قابل کنترل بود بعد از مشاوره‌های مکرر در جلساتی که با اطبا داشتیم به‏‎ ‎‏این نتیجه رسیدیم که از پماد نیتروگلیسرین نیز استفاده کنیم، به این ترتیب که ا‏‎ ‎‏مقدار کم (به اندازه یک گندم) هر 6 ساعت شروع و بتدریج به مقدار آن افزودیم‏‎ ‎‏در این اواخر به 2 اینچ هر 6 ساعت افزایش یافته بود. حضرت امام شخصاً 2 اینچ‏‎ ‎‏پماد نیتروگلیسرین (نیترول) را روی کاغذ روغنی مخصوص می‌گذاشتند و روی ساق‏


‏پا قرار می‌دادند که بتدریج دارو جذب می‌شد، و هر 6 ساعت عوض می‌کردند.‏

‏از اواخر 1358 نوعی نیتروگلیسرین تاخیرالاثر به نام ایزوکت مصرف‏‎ ‎‏می‌کردند که این دارو هم از کم شروع و بتدریج بمقدارش اضافه شده بود، هر 6‏‎ ‎‏ساعت 30 میلی گرم میل می‌کردند.‏

‏مدارکی در دست داشتیم که نوار قلبی حضرت امام خمینی در عراق‏‎ ‎‏نامنظمی‌هایی داشته است و همان گونه که قبلاً ذکر شد در مدتی که در قم در منزل‏‎ ‎‏مرحوم اشراقی ضربان قلب حضرت امام را تحت کنترل داشتیم، نامنظمی هایی‏‎ ‎‏مشاهده شد که با تجویز قرص کینیدین تحت کنترل درآمد و منظم شد.‏

‏در سالهای بعد گاهی نامنظمی‌ها شدید می‌شد که در مشورتهای پزشکی به‏‎ ‎‏این نتیجه رسیدیم که مقدار دارو را افزایش دهیم. به همین دلیل به 300 میلی گرم‏‎ ‎‏هر 6 ساعت افزایش یافت و در سالهای اخیر به همان مقدار تجویز می‌شد. ‏

‏حضرت امام از 1358 تا 6 / 1 / 65 به دنبال جلسه مشورتی پزشکان داخلی‏‎ ‎‏و خارجی قرص انتوران‏‎ ANTURAN‎‏ مصرف می‌کردند. قبلاً ثابت شده بود که‏‎ ‎‏تجویز این دارو بعد از انفارکتوس قلبی می‌تواند از طریق اثری که روی پلاکتهای‏‎ ‎‏ خونی دارد مانع مرگ‌های ناگهانی شود.‏

‏گو اینکه علامت بارزی دال بر نارسائی بطن چپ نداشتند ولی بعلت کهـولت‏‎ ‎‏ و حمله‌های گاه‌گاه‏‎PAROXYSMAL NOCTURNAL TACHYCARDIA ‎‏. از‏‎ ‎‏ 1358 روزی نصف قرص‏‎ LANOXIN‎‏ و در این اواخر نصف قرص یک روز در میان‏‎ ‎‏ مصرف می‌کردند.‏

‎ ‎