الحدیث الأوّل‌
مقام اوّل
فصل در عزم است
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1394

زبان اثر : فارسی

فصل در عزم است

‏فصل در عزم است ‏

‏منزل دیگر که بعد از تفکر از برای انسان مجاهد پیش می آید، منزل «عزم» است. (و این غیر از «اراده» است که شیخ الرئیس‏‎[1]‎‏ در اشارات آن را اوّل درجات عارفین دانسته.)‏‎[2]‎‏ بعضی از مشایخ ما، أطال الله عمره، می فرمودند که «عزم» جوهره انسانیت و میزان امتیاز انسان است، و تفاوت درجات انسان به تفاوت درجات عزم او است.‏

‏و عزمی که مناسب با این مقام است عبارت است از بنا گذاری و تصمیم بر ترک معاصی، و فعل واجبات، و جبران آنچه از او فوت شده در ایام حیات، و بالاخره ‏


کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 7

‏عزم بر اینکه ظاهر و صورت خود را انسان عقلی و شرعی نماید که شرع و عقل به حسب ظاهر حکم کنند که این شخص. انسان است. و انسان شرعی عبارت از آن است که موافق مطلوبات شرع رفتار کند، و ظاهرش ظاهر رسول اکرم، صلّی الله علیه و آله، باشد، و تأسی به آن بزرگوار بکند در جمیع حرکات و سکنات و در تمام افعال و تروک. و این امری است بس ممکن، زیرا که ظاهر را مثل آن سرور کردن امری است مقدور هر یک از بندگان خدا.‏

‏و بدان که هیچ راهی در معارف الهیه پیموده نمی شود مگر آنکه ابتدا کند انسان از ظاهر شریعت. و تا انسان متأدّب به آداب شریعت حقه نشود، هیچیک از اخلاق حسنه از برای او به حقیقت پیدا نشود، و ممکن نیست که نور معرفت الهی در قلب او جلوه کند و علم باطن و اسرار شریعت از برای او منکشف شود. و پس از انکشاف حقیقت و بروز انوار معارف در قلب نیز متأدب به آداب ظاهره خواهد بود. و از این جهت دعوی بعضی باطل است که به ترک ظاهر. علم باطن پیدا شود. یا پس از پیدایش آن به آداب ظاهره احتیاج نباشد. و این از جهل گوینده است به مقامات عبادت و مدارج انسانیت. و شاید موفق شدم به بیان بعضی از آن در این ورقه ها، إن شاء الله تعالی.‏

‎ ‎

کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 8

  • . حسین بن عبد الله بن سینا (حدود 370- 427 یا 428 ه. ق.) مشهور به «ابو علی سینا»، «شیخ الرئیس» از فحول اطبای اسلامی و از حکمای بنام مشاء می باشد و در دیگر علوم نیز صاحب نظر بوده است استعداد فوق العاده و حافظه قوی از ویژگیهای اوست بگونه ای که در مدت کوتاهی توانسته است تحصیلات خود را به پایان ببرد و آثار گرانقدری در رشته های مختلف علمی از خود به یادگار بگذارد. برخی از آثار او عبارتند از، الإشارات و التنبیهات شامل منطق و طبیعیات و الهیّات که شروح بسیاری دارد که معروفترین آن شرح فخر رازی و شرح خواجه نصیر طوسی است شفا که شامل منطق، ریاضیات، طبیعیات، الهیّات می باشد و به تفصیل نگاشته شده است. النجاة در فلسفه، المبدأ و المعاد، قانون در طب، قصیده عینیّه، التعلیقات.
  • . شیخ الرئیس در فصل هفتم نمط نهم اشارات و تنبیهات می نویسد: «نخستین پلۀ سیر عارفان را «اراده» خوانند و آن حالت میل به چنگ زدن به ریسمان محکم خداوندی است که برای آنکه از یقین برخاسته از «برهان» بینا گشته، یا آنکه خویشتنش از ایمان آرامش یافته، دست می دهد. و در نتیجه «سرّ» او به سوی «قدس» سیر می کند تا به «روح اتّصال» دست یابد. و تا هنگامی که عارف بر این پله است «مرید» نامیده می شود.