به فتوای امام خمینی ره، وقت وجوب زکات فطره هنگام داخل شدن شب عید است و وقت پرداختن آن تا ظهر روز عید ادامه دارد و افضل بلکه احوط آن است که پرداختن آن را تا روز تأخیر انداخته و در روز عید پرداخت شود. و اگر کسی نماز عید را می خواند احتیاط را ترک نکرده و قبل از نماز عید، زکات فطره را بدهد. (رجوع شود به تحریرالوسیله ج1، ص:319)
از طرفی جدا کردن فطره و معیّن کردن آن در مال مخصوصی از اجناس و یا کنار گذاشتن قیمت آن از نقدینه ها نیز جایز می باشد. در این صورت که زکات فطره در وقت کنار گذاشته می شود بعد از گذشت وقت ادای زکات، می توان ادای آن به مستحقّ را تأخیر انداخت، خصوصا با ملاحظه کردن بعضی مرجّحات؛ (رجوع شود به تحریرالوسیله ج1، ص: 319)
مورد مصرف زکات فطره نیز بنا بر اقوی همان موارد مصرف زکات مال از جمله فقرا و مساکین است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که به فقرای مؤمنین و فرزندانشان بلکه به مساکین مؤمنین اگر چه عادل نباشند اکتفاء شود؛ و اگر فقیر مؤمن نباشد پرداخت زکات فطره به مستضعفین از مخالفین جایز است. ( رجوع شود به تحریرالوسیله ج1، ص: 320)
حال پرسش مطرح، آن است که آیا کسی که زکات فطره خود و اهل و عیالش را جدا کرده و کنار گذاشته است مجاز است که آن را به شهر دیگر برده و در آنجا به مورد مصرف زکات برساند؟ یا خیر؟
نظر امام خمینی ره در این باره...
پنجشنبه, ۲۴ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۳:۵
قضای نمازهای یومیّه و روزه های واجبی که فوت شده است بر انسان واجب است. همچنین قضای نمازهای واجب غیر یومیّه به جز نماز عید فطر و قربان و بعض صور نمازهای آیات نیز واجب می باشد.
وجوب قضای نمازها و روزه های واجب، فوری نیست بلکه برای انجام نماز تا پایان عمر وقت داریم به شرطی که به سهل انگاری در ادای تکلیف و سبک شمردن آن منجر نگردد. و تاخیر قضای روزه ماه رمضان تا ماه رمضان بعد به احتیاط واجب جایز نیست؛ و اگر تاخیر افتاد، بعد از آن واجب موسّع است. (مراجعه شود به تحریرالوسیله، جلد 1، ص 205، کتاب الصلاة، القول فی صلاة القضاء، مسألة 11؛ و ص 272، کتاب الصوم، القول فی قضاء صوم شهر رمضان، مسألة 4)
بنا بر این انسان مکلّف باید در حال حیات، شخصا نسبت به قضای نماز و روزه واجب که بر گردن دارد، اقدام نماید و انجام آن ها توسط دیگران چه مجانا و چه با اجیر شدن جایز نبوده و کفایت نمی کند. این حکم ...
چهارشنبه, ۲۳ خرداد ۱۳۹۷ - ۸:۰
یکی از اقسام زکات واجب «زکات بدن» است که «زکات فطره» نامیده می شود، امام خمینی ره در کتاب تحریرالوسیله در بیان اهمیت آن می فرماید:
«قد ورد فیها: إنه یتخوف الفوت علی من لم تدفع عنه» و «إنها من تمام الصوم کما أن الصلاة علی النبی صلّی اللّٰه علیه و آله من تمام الصلاة»
یعنی: دربارۀ آن حدیث وارد شده که «همانا خوف فوت بر کسی می رود که زکات فطره او داده نشده است». و «همانا زکات فطره جزء کامل کننده روزه است، همان گونه که صلوات بر پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) تکمیل کننده نماز است».
دربارۀ زکات فطره مباحث مختلفی مطرح است؛ مانند: کسی که زکات فطره بر او واجب است، موارد مصرف، جنس، مقدار و وقت وجوب آن.
از جمله فروعاتی که در این باب آمده است، مسأله میهمان شدن در شب عید فطر است.
بسیار اتفاق می افتد که افراد به وقت وجوب زکات فطر یعنی در غروب شب عید فطر خواسته و ناخواسته میهمان دیگری هستند و بر سر سفره دیگری افطار می کنند.
همین امر، موضوع این پرسش است: که زکات فطره آنان بر عهده کیست؟ آیا به گردن میزبان است یا بر عهده خود اشخاص؟
پاسخ به این سؤال در گرو روشن شدن ملاکی است که به واسطه آن فطریه دیگران بر انسان واجب می باشد. یعنی اول باید ببینیم که در چه صورتی زکات فطره شخصی بر دیگری واجب می شود. اگر ضابطه آن در دست باشد پاسخ فرع پیش رو نیز معلوم خواهد بود. ...
دوشنبه, ۲۱ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۷:۵۰
قرآن کریم بعد از توصیف ماه مبارک رمضان و وجوب روزه آن، به کسانی که در ماه رمضان در مسافرت هستند دستور می دهد که در ایّام دیگر سال جبران نمایند. در کریمه 185 سوره بقره می خوانیم:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَ الْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کَانَ مَرِیضاً أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿185﴾
به استناد این آیه از قرآن و سایر ادله موجود در سنّت است که فقهای عظام نسبت به موضوع مسافرت در ماه رمضان و فروعات آن اظهار نظر می نمایند.
از فروعات مورد ابتلای بسیاری از افراد همین مسأله ای است که در این سؤال آمده است؛ یعنی موضوع مسافرت رفتن با انگیزه و نیّت فرار از روزه.
روشن است که روزه دارای اقسامی است و فرع مورد بحث نسبت به همه اقسام آن قابل طرح نیست، بلکه جای طرح آن روزه ماه رمضان، روزه واجب معیّن غیر رمضان و روزی که روزه در آن نذر شده است، می باشد نه روزه مستحب و نه روزه واجب غیرمعیّن. ...
شنبه, ۱۹ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۱:۴۵
روزه از فروع دین و واجب بزرگ الهی است که قبل از اسلام نیز ادیان آسمانی بدان دستور داشته اند. خداوند سبحان در قرآن کریم، آیه 183 سوره بقره بر این نکته تصریح نموده و می فرماید:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿183﴾
از آنجا که به هنگام روزه گرفتن از خوردن و آشامیدن و دیگر مبطلات خودداری و امساک می شود. روشن است که چنین امساک و محدودیتی با سلامت و بهبودی انسان بیمار، سازگار نیست. به همین جهت بیماری و مریضی از موضوعاتی است که در قرآن کریم در امر به روزه داری مورد توجه و ملاحظه قرار گرفته و در سوره بقره آمده است:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَ الْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کَانَ مَرِیضاً أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿185﴾
به همین جهت است در باب صوم فقه آمده است که روزه گرفتن برای مریض و کسانی که روزه گرفتن بر ایشان ضرر دارد حرام است و نباید روزه بگیرند. ...
چهارشنبه, ۱۶ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۵:۴۰
به حکم شارع مقدس بر انسان روزه دار واجب و لازم است که در حال روزه از خوردن و آشامیدن هرچیزی هرچند اندک، امساک و خودداری نماید.
از طرفی گاه نیاز بدن انسان به مایعات به خصوص آب به حدی می رسد که ادامه حیات در گرو آن می گردد. به بیان دیگر گاهی اوقات میزان آب بدن انسان به اندازه ای کاهش می یابد که جان او به خطر می افتد.
چنین وضعیتی اگر در حال روزه برای کسی پیش آید، او بر سر دو راهی قرار می گیرد. به این معنی که در این وضعیت یا از ادامه ی روزه باید صرف نظر کرده و اولویت را به حفظ سلامتی بدهد و یا این که جانب روزه را ترجیح داده و خطری که احساس می کند را به جان بخرد.
طبیعی است که فقه با نگرش واقع بینانه ای که دارد در چنین مواردی سلامت انسان را در اولویت قرار داده و جانب آن را ترجیح دهد.
بر همین اساس در کتاب العروة الوثقی ص:556 فتوایی به شرح ذیل آمده است که امام خمینی (س) نیز حاشیه بر خلاف آن ندارند.
مسألة 5: إذا غلب علی الصائم العطش، بحیث خاف من الهلاک، یجوز له أن یشرب الماء مقتصراً علی مقدار الضرورة، ولکن یفسد صومه بذلک، و یجب علیه الإمساک بقیّة النهار إذا کان فی شهر رمضان، و امّا فی غیره من الواجب الموسّع و المعیّن فلایجب الإمساک، و إن کان أحوط فی الواجب المعیّن.
...
سه شنبه, ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۶:۲۰
در پاسخ به سؤال فوق اجمال مطلب آن است که:
روزه کسی که در سحر ماه رمضان در تشخیص وقت دچار اشتباه شده و بدون اطلاع از طلوع فجر مرتکب کاری شده که مبطل روزه است، در بعض موارد صحیح می باشد و در بعض موارد قضای روزه آن روز را نیز باید به جا آورد.
و اما تفصیل مطلب:
وقت روزه و امساک از مفطرات آن ابتدای طلوع فجر است تا مغرب شرعی؛ یعنی روزه دار در تمام این مدت باید از هر کاری که مبطل روزه است خوداری کند. خوردن و آشامیدن یکی از کارهایی است که روزه را باطل می کند؛ کم باشد یا زیاد، خوردن آن معمول باشد یا نباشد.
بطلان روزه در صورتی که خوردن و آشامیدن از روی عمد و اختیار باشد قطعی و مسلّم است.لیکن سهو و اشتباه که مورد سؤال از موارد آن می باشد بحث دیگری است که حکم آن به حسب موارد متفاوت است.
پرسش پیش روی ما این است که: شخصی قصد دارد روزه بگیرد اما در تشخیص وقت دچار اشتباه شده و بدون این که متوجه اشتباه خود باشد بعد از اذان صبح چیزی می خورد یا می آشامد، وظیفه او چیست و روزه اش چه حکمی دارد؟ صحیح است و ادامه باید بدهد یا این که باطل است؟ در صورتی که ادامه دان روزه لازم می باشد آیا قضای آن نیز واجب است یا خیر؟ ...
سه شنبه, ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۲:۲۵
انسان در حالی که روزه دار است باید از انجام کارهایی که به آن ها مبطلات روزه گفته می شود، خودداری کند. کارهایی مانند خوردن و آشامیدن، نزدیکی، استمناء، باقی ماندن بر جنابت تا سپیده صبح از روی عمد، دروغ بستن عمدی به خدای تعالی و پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام.
فرو بردن سر در آب، یکی از اموری است که مبطل روزه بودن آن محل بحث و نظر بین فقها است.
وقتی ماه رمضان در فصل گرما قرار می گیرد و شنا و آب تنی نیز مورد علاقه و چه بسا نیاز افراد بسیاری است، روشن شدن این موضوع اهمیت زیادی می یابد.
پرسش پیش رو به دنبال یک راه بینا بین است. راهی که با احکام شرعی سازگار باشد؛ تا روزه، این عبادت بزرگ، بی جهت و از سر بی اطلاعی با رفاه و آسایش حلال ناسازگار تلقی نگردد. و در عرصه اجتماع نیز با امکان پذیر شدن رعایت حال افراد کم طاقت، زمینه گرایش و پایبندی آنان به دستورات شرعی تقویت شده و فعالیت های خدماتی مرتبط نیز بدون ضرورت در ماه مبارک رمضان تعطیل نگردد.
هر چند که که مشهور، فرو بردن سر در آب را مبطل روزه می دانند لیکن از مراجع عصر حاضر هستند کسانی که فتوا به کراهت شدید آن داده اند.
امام خمینی (س) در تحریر الوسیلة؛ ج 1، ص: 285 این عمل (فرو بردن سر در آب) را به احتیاط واجب موجب بطلان روزه و اجتناب از آن را برای صائم لازم دانسته و چنین فرموده اند: ...
سه شنبه, ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۱:۴۱
استفاده از عطر و خود را خوش بو نمودن، در اسلام از مستحبات به شمار آمده و همیشه مورد سفارش و اهتمام نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله بوده است، تا آنجا که به نمازگزاران سفارش شده است در برابر عظمت و جلال و هیبت حق تعالی و پیشگاه معبود یکتا با هیأتی نیکو و عطر زده وارد نماز شوند.
با قطع نظر از استحباب آن، از نظر اجتماعی و در عصر حاضر و به لحاظ ازدحام جمعیت در اماکن و وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و مترو، کار و کثرت فعالیت ها و گرما و تعریق زیاد بدن و مانند این ها، اهمیت و حتی ضرورت عطر زدن، در حفظ حقوق عمومی و رعایت حرمت ها و پیش گیری از آزردن شامه های حساس، را نمی توان نادیده گرفت و از آن غافل بود.
بدین توصیف و ضرورت هاست که سؤال پیش رو برای روزه دار که خود را در مسیر طاعت حق تعالی ملتفت به جمیع جهات می خواهد حایز اهمیت می باشد.
استفاده از عطر و ادکلن در حال روزه از آن جهت که بوی آن معمولا از راه مجاری و منافذ سر وارد حلق می گردد، محل سؤال می شود.
به هر حال به نظر امام خمینی (ره) استفاده از ادکلن و عطر زدن ...
دوشنبه, ۱۴ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۷:۳۰
سفارش و تأکید اسلام بر سلامت دندان و بهداشت دهان بر کسی که اندک آگاهی از اسلام دارد پوشیده نیست. استحباب مسواک زدن تنها یکی از دستوراتی است که اسلام در این جهت بر آن تأکید ورزیده است.
امروزه دندانپزشکی با تکیه بر تجربه بشری و تحقیقات به روز و گسترده محققان علوم پزشکی و استفاده از تجهیزات مدرن عهده دار تلاش و کمک به حفظ سلامت و درمان و ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان در جوامع بشری است.
در بدو امر ممکن است چنین به نظر آید که خدمات دندانپزشکی با روزه که از عبادت های بزرگ و دارای نقش و اثرات معنوی عمیق در سلامت و رشد روحی و جسمی انسان است، سازگار نباشد. از آن جهت که خوردن و آشامیدن که معمولا از راه دهان صورت می گیرد در احکام فقهی اسلام از مبطلات روزه به شمار آمده است. و اجتناب مطلق از خوردن و آشامیدن به وقت روزه به تدریج موجب پیدایش این احساس می گردد که در فضای دهان گذاشتن و وارد کردن هر چیزی ممکن است با صحت روزه منافات داشته باشد.
پرسش فوق بر اساس و با مد نظر قرار دادن احتمال مذکور طرح گردیده و طبیعی است که در مقام پاسخ به آن باید در صدد روشن نمودن ابعاد مسأله باشیم. ...
سه شنبه, ۰۱ تیر ۱۳۹۵ - ۱۳:۱۵
روزه دار اگر از روی عمد قی کند هر چند از سر ناچاری باشد روزه اش باطل می شود، و چنانچه عمدی نباشد روزه را باطل نمی کند. و معیار در مبطل بودن آن است که قی کردن بر آن صدق کند.
امام خمینی(ره) در کتاب تحریر الوسیلة؛ ج 1، ص: 270، قی کردن را به عنوان دهمین مبطل روزه ذکر کرده اند که متن آن به قرار ذیل است:
العاشر: تعمد القی ء و إن کان للضرورة دون ما کان منه بلا عمد، و المدار صدق مسماه، ...
در ماه مبارک رمضان روزه داران به حکم خدای متعال از خوردن و آشامیدن در طول روز امتناع می نمایند و تنها در شب فرصت و حق خوردن و نوشیدن دارند.
معمولا زمان شب کوتاه تر از روز است و عمده آن را نیز بیشتر مردم به خواب و استراحت شبانه و رفع خستگی ناشی از کار و فعالیت روزانه اختصاص می دهند، از این روی عمده زمانی که معمولا به تناول اختصاص پیدا می کند اول شب به وقت افطار است و آخر شب به وقت سحر، عواملی مانند گرسنگی و تشنگی به وقت افطار و کمی فرصت و نگرانی از ضعف در طول فردا به وقت سحر مزید بر علت می گردد تا معده های بسیاری از خوردنی های متنوع و مایعات زیاد پر شود.
در چنین شرایطی آروغ زدن و بازگشت مقداری آب و غذا از معده به فضای دهان امری طبیعی است و بسیار اتفاق می افتد.
وقتی چنین چیزی به دنبال سحری خوردن و بعد از اذان صبح و در حال روزه پیش آمده باشد در فقه از حیث مضر صحت روزه بودن و نبودن، محل بحث ...
پنجشنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۰:۴۸
هرگاه بیدار نکردن اعضای خانواده سهل انگاری و سبک شمردن نماز را به دنبال داشته باشد بیدار کردن آنان لازم است، تا استخفاف نماز پیش نیاید؛ اما اگر عضو خانواده فردی است مقید به نماز و مراقب آن، به گونه ای که بیدار نکردن وی موجب استخفاف نماز نمی گردد در این صورت بیدار کردن وی برای نماز لازم نمی باشد. ...
دوشنبه, ۰۵ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۴:۴۰
این که در بیان احکام قرائت نماز فرموده اند: در رکعت اول و دوم فرایض، و بعد از خواندن سوره حمد، واجب است که یک سوره کامل خوانده شود، مربوط به همه احوال و شرایط نمازگزار نیست؛ بلکه گاه اکتفا به حمد و نخواندن سوره جایز است و گاهی نیز واجب؛ پس هر یک از احکام سه گانه آن یعنی وجوب قرائت سوره، جایز بودن آن و نیز وجوب نخواندن سوره و لزوم ترک آن، تابع وضعیت و شرایط نمازگزار می باشد. ...
دوشنبه, ۰۵ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۰
آسم عبارت است از بیماری مزمن التهاب راه های تنفس. که به آن تنگی نفس و نفس تنگی نیز اطلاق می گردد. مبتلایان به این بیماری ناچار هستند که به هنگام حمله ی آسم از داروهایی مثل اسپری سالبوتامول مصرف نمایند تا به وسیله آن برونش به سرعت باز شود.
سؤال مطرح، این است که: اگر شخص مبتلا به آسم با این فرض که روزه برای او ضرر ندارد روزه بگیرد آیا در حال روزه برای باز کردن مجاری تنفسی مجاز به استفاده از اسپری می باشد یا خیر؟
در واقع پرسش اصلی این است که: آیا به استفاده از اسپری تنفسی عنوان "خوردن یا آشامیدن" که مبطل روزه می باشد، صدق می کند یا خیر؟ زیرا همان گونه که هم در کتاب تحریر الوسیله و هم در کتاب العروة الوثقی آمده است صرف رسانیدن چیزی به درون شکم مادام که صدق اکل و شرب نکند مبطل روزه نیست. ...
دوشنبه, ۰۱ تیر ۱۳۹۴ - ۱:۳۵
خداوند حکیم و مهربان در قرآن شریف، آن گاه که به روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان فرمان می دهد، در آیه 185 سوره بقره، در بیان بعض احکام و جزئیات آن می فرماید:
«و من کان مریضا او علی سفر فعدة من ایام آخر» هر که در ماه رمضان بیمار یا در سفر باشد روزه شماری از روزهای دیگر بر عهده اوست. و در ادامه آیه کریمه، مطلبی را گوشزد می فرماید که فلسفه ی چنین دستوری را به دست می دهد؛ می فرماید: «یرید الله بکم الیسر و لایرید بکم العسر» خداوند برای شما آسانی را می خواهد و دشواری برای شما نمی خواهد لذا برای بر بیماران و مسافران شما روزه را واجب نکرد. «و لتکملوا العدة» و قضای روزه را از آن روی بر شما واجب نمود تا که تعداد روزهای ماه رمضان را کامل کنید.
پرسشی که در این خصوص مطرح بوده و فقهای عظام آن را در فقه مورد توجه و مداقه قرار داده و در باره آن اظهار نظر می فرمایند، این است که بسیارند کسانی که در ماه رمضان نه بیمارند و نه مسافر، لیکن به جهات و دلایل گوناگون روزه گرفتن برایشان با دشواری و مشقتی همراه است که برای نوع آدم ها قابل تحمل نیست.
عواملی نظیر گرمای شدید، طولانی بودن روز، ناچار بودن از کار و فعالیت روزانه آن هم در معرض آفتاب و حرارت کارگاه و کنار تنور و اجاق، نه یک روز و دو روز بلکه به مدت یک ماه، وضعیت را برای بعض افراد و اقشار به گونه ای سخت و طاقت فرسا می کند، که بسیاری خود را بین ...
پنجشنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۵۹
چنین نیست که اسلام تنها و فقط به طهارت روح و پاکی جان توجه کرده و اهمیت داده باشد، بلکه نظافت و پاکی در همه ابعاد وجودی و شؤون زندگی انسان مورد تأکید بوده و در سخنان اولیای الهی و منابع اسلامی بدان توصیه و سفارش زیادی شده است. جمله معروف "النظافة من الایمان" عمق و ابعاد اهمیت آن را به خوبی روشن می سازد.
در این جهت از نقش حمام کردن و زدودن چرک و آلودگی از بدن در بهداشت جسم و روان، حفظ سلامتی و شادابی انسان و ارتقای کمی و کیفی کار و فعالیت روزانه نمی توان چشم پوشی کرد.
چه بسا که آداب معاشرت و اصول اخلاقی اقتضا می کند انسان در طول روز اقدام به دوش گرفتن نماید تا که در محیط خانه و عرصه اجتماع دیگران از بوی ناخوشایند بدن وی آزار نبینند.
با این وصف در احکام روزه آمده است که "زیر آب فرو بردن تمام سر در یک لحظه" روزه را باطل می کند. این مسأله موجب پیدایش سؤالاتی است؛ مانند:
اگر چنین است پس حمام کردن در حال روزه چه می شود و چه حکمی دارد؟
آیا زیر آب دوش قرار دادن سر نیز همین حکم را دارد و مبطل روزه است؟
برای روشن شدن مسأله باید ببینیم از دید فقها این ها در واقع یک موضوع واحد هستند یا دو موضوع متفاوت؟ ...
پنجشنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۳:۳۰
تنقیه یا با چیزهای روان صورت می گیرد و یا با جامد. و نیز ممکن است برای درمان و مداوا و تسکین درد انجام گیرد و یا به اغراض دیگر.
به فتوای امام خمینی(س) اماله کردن با چیزهای روان و مایعات از کارهایی است که روزه را باطل می کند. هر چند از سر ناچاری و به خاطر مرض و مانند آن باشد.
لیکن استعمال جامد، مانند شیاف در صورتی ...
پنجشنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۲
روح و حقیقت آن همواره برای انسان مورد سؤال بوده است تا آنجا که نبی مکرم اسلام نیز به حکایت قرآن کریم در این باره مورد پرسش بوده اند: وَ یَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ مَا أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِیلاً ﴿الاسراء 85 ﴾؛ همچنین به بیان قرآن مجید که می فرماید: فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ ﴿الحجر 29﴾، برخورداری از همین امر موجب سجده بر آدم گشته است.
از مسائل مورد بحث در باره روح مسأله احضار ارواح است که به تلاش و کوشش برای ارتباط برقرار کردن با روح شخص مرده گفته می شود.
در خصوص امکان و عدم امکان احضار ارواح نظرات مختلفی ابراز شده است، و بر فرض ممکن بودن آن، درستی و نادرستی برخورداری و توانایی اشخاصی که مدعی آن هستند نیز امر مجزایی است که اهمیت خود را دارد و نمی توان از آن غفلت ورزید.
در فقه با قطع نظر از چنین اموری که در جای خود قابل بحث است و پیچیدگی ها و مباحث گسترده ی خاص خود را نیز دارد، صرفا نسبت به حرمت و عدم حرمت آن اظهار نظر می شود. ...
شنبه, ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۰
علائم بلوغ در بحث مستقل و با عنوان: انسان چه زمانی به حد بلوغ می رسد؛ و آیا از نظر شرعی نشانه های آن برای دختر و پسر یکسان است؟ قبلاً ارائه و در آن علائم مشترک در بلوغ دختر و پسر بیان شده است.
در خصوص بلوغ دختران، علاوه بر علائم مشترک، بحث دیگری نیز در فقه مطرح است. و آن این است که اگر دختری خونی ببیند که صفات حیض دارد، شرعاً بالغ محسوب می شود یا نه؟
این مسأله از نظر امام خمینی ره بستگی دارد به معلوم و یا مشکوک بودن سن دختر؛ هر دو فرض مسأله نیز، هم در عروه و هم در تحریر ذکر شده است. ...
چهارشنبه, ۰۹ بهمن ۱۳۹۲ - ۹:۰
غسل یا واجب است و یا مستحب؛ و واجب آن شش تا است: جنابت، حیض، نفاس، استحاضه، مس میت، و غسل اموات؛ امام ره در تحریر الوسیلة؛ بعد از ذکر این ها به ترتیبی که گذشت می فرماید: «و الأقوى عدم الوجوب الشرعی فی غیر الأخیر» (ج 1، کتاب الطهارة، فصل فی الاغسال)؛ و در حاشیه بر عروه نیز همین مطلب را به شکل جامع تری بیان داشته و فرموده اند:
«غیر غسل الأموات لایجب شی ء منها وجوباً شرعیّاً، نعم ما عدا الواجب بالنذر ونحوه واجب شرطاً، و أمّا فی المنذور فالواجب- کما مرّ- هو عنوان الوفاء بالنذر لا عنوان الغسل أو الزیارة، ویکون إتیان الغسل واجباً عقلیّاً.» (العروة الوثقى مع تعالیق الإمام الخمینی؛ ص: 135)
بنابر این ایشان از نظر فنی تنها در غسل اموات قائل به وجوب شرعی است و پنج غسل دیگر را واجب شرطی می دانند. در باره غسلی که نذر شده است نیز اساسا متعلق وجوب به نظر ایشان وفا به نذر است نه غسل.
به هر حال با قطع نظر از نگاه علمی، در فقه هر گاه سخن از غسل واجب می شود هر شش مورد ممکن است مد نظر باشد چه واجب شرعی باشد یا شرطی. ...
دوشنبه, ۰۷ بهمن ۱۳۹۲ - ۹:۰
نماز و روزه از عبادت های مهم و بزرگ الهی است. و اگر در وقت مقرر انجام نشوند بجا آورن قضای آن ها لازم و واجب است مگر در بعض موارد مثل نمازهای دوره ماهانه زنان و روزه کسی که در ماه رمضان مریض بوده و بیماری او تا ماه رمضان بعد ادامه پیدا کرده است.
ابهام و تردید انسان گاه در اصل وجود نماز و روزه قضا است و گاه در تعداد و مقدار آن. در صورت اول اصل تکلیف مورد شک می باشد در حالی که در حالت دوم اصل وجوب قضا مورد تردید نیست. ...
پنجشنبه, ۰۳ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۰:۰
در احکام ازدواج چنین آمده است که در ازدواج دختر باکره اذن ولی (پدر یا جد پدری) لازم است.
همچنین گفته شده است که مرد مسلمان با زن اهل کتاب تنها به صورت موقت می تواند ازدواج کند و با غیر مسلمانی که اهل کتاب هم نیست، به هیچ وجه نمی تواند ازدواج کند.
با توجه به جواز و امکان ازدواج موقت مرد مسلمان با دختر اهل کتاب، این سؤال جای طرح دارد که آیا در ولایت ولی، اسلام شرط است و بر اساس آن صرفا ازدواج دختر مسلمان مشروط به اذن پدر یا جد پدری است؟ یا این که اسلام داشتن شرط نیست و ازدواج دختر اهل کتاب نیز باید به اذن ولی باشد.
جنبه اجرایی این مسأله منحصر به ازدواج مرد مسلمان با دختر اهل کتاب نیست بلکه به دلیل وجود اهل ذمه در بین ملل مسلمان، این موضوع در تدوین قوانین و نسبت به ازدواج دختر و پسر اهل کتاب و ثبت آن نیز می تواند اهمیت یافته و در قالب مقررات عمومی اجرایی شود؛ هرچند آنان از نظر فردی خود را ملزم به آن ندانند.
علی ایّ حال، امام خمینی (س) در کتاب تحریر الوسیلة؛ در این خصوص چنین فرموده است: ...
چهارشنبه, ۰۲ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۱:۰
عده گرفتن از واجبات الهی و اقسام آن عبارت است از:
1- عده وفات
2- عده فراق (جدایی) به سبب طلاق، سپری شدن مدت عقد موقت یا بذل مدت آن، فسخ عقد به واسطه عیب و انفساخ عقد به دلیل ارتداد، اسلام آوردن، شیردادن
3- عده وطی شبهه با عقد و بدون عقد
در زمان عده ممنوعیت هایی در زمینه ازدواج با مردان دیگر؛ یا مقاربت با شوهر و زینت کردن وجود دارد.
به عنوان مثال وقتی زنی از مردی جدا شده و در عده او است، مردان دیگر حق ازدواج با آن زن را ندارند؛ یا زن شوهرداری که مبتلا به وطی شبهه شده و در عده آن است نباید در این مدت با شوهر خود مقاربت نماید؛ و زنی که در عده وفات است علاوه بر اجتناب از ازدواج، باید از زینت کردن و پوشیدن لباس های الوان و مجلسی نیز خودداری کند که به آن حداد گفته می شود.
خداوند بزرگ در قرآن کریم، خطاب به نبی اعظم صلی الله علیه و آله به عده فرمان داده و فرموده است:
یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ (سوره مبارکه طلاق، قسمتی از آیه1)
ای پیامبر هرگاه زناه را طلاق می دهید پس به وقت عده آنان طلاق دهید و مدت عده را بشمارید.
و در سوره أحزاب، آیة: 49 نیز خطاب به مومنین فرموده است:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ ...
سه شنبه, ۰۱ بهمن ۱۳۹۲ - ۹:۳۰
واجبات، شرایط صحت و مبطلات روزه مانند هر عبادت دیگر در فقه بیان و احصا شده است.
نیت در روزه شرط است و به حسب نوع روزه، وقت به خصوصی دارد نظر امام خمینی ره در باره وقت نیت در هر یک از اقسام روزه آن است که:
1- بنا بر اقوا در واجب معیّن چه روزه ماه رمضان باشد یا غیر آن، وقت مخصوصى براى نیّت نیست و ملاک تحقق روزه است از روى تصمیم و قصدى که در نفس باقى بماند، اگر چه انسان به سبب خواب یا غیر آن، از روزه غافل شود. فرقى هم نمی کند که مقارن طلوع فجر تصمیم بر روزه گرفته شود یا قبل از آن. همچنین فرقى نیست که این تصمیم در شبى که در فرداى آن قصد روزه دارد حادث شود و یا قبل از آن شب. پس اگر کسی امروز مصمم شود بر روزه گرفتن در فردا و با این تصمیم تا آخر روز بعد بخوابد، بنابر اصحّ روزه اش صحیح است. ...
دوشنبه, ۳۰ دی ۱۳۹۲ - ۱۱:۰
خواهر و برادر بودن حاصل نمی شود جز به نسب و رضاع؛ نسبی آن است که زن و مردی از یک پدر و مادر، یا از یک پدر و یا از یک مادر متولد شده باشند؛ و رضاعی در صورتی است که یکی از آن دو شیر مادر دیگری را با شرایطی که گفته شده است، خورده باشد. در این فرض به آن دو خواهر و برادر رضاعی گفته می شود. تحقق عنوان خواهر و برادر منحصر به همین دو راهی است که بیان شد و هیچ یک نیز اختیاری خود انسان نیست. نه تولد به انتخاب مولود است و نه شیر خوردن به تصمیم طفل شیرخوار؛
راه سومی نیز وجود دارد که صرفا موجب محرمیت می شود، و عنوان خواهر و برادر به واسطه آن محقق نمی شود؛ ...
شنبه, ۲۸ دی ۱۳۹۲ - ۱۲:۰
شارع مقدس برای زن در دوره یائسگی، نسبت به برخی از عبادات بزرگ و موضوعات بسیار مهم احکامی متفاوت با دوره قبل از آن وضع نموده است.
به فتوای امام خمینی (ره ) خونی که زن در این دوره می بیند حیض نیست و محکوم به استحاضه است. (رجوع شود به تحریرالوسیله؛ ج 1، کتاب تاطهارة، فصل فی غسل الحیض )؛ به همین جهت محرمات حیض از قبیل حرام بودن نماز و روزه، ورود به مسجدالحرام و مسجد النبی صلی الله علیه و آله، توقف در سایر مساجد، خواندن سور عزائم و مقاربت با شوهر، بر زن یائسه حرام نمی باشد. گرچه انجام بعض آن ها مشروط به غسل استحاضه و داشتن وضو است که در باب طهارت به تفصیل بیان شده است.
همچنین زنی که به سن یائسگی رسیده است اگرچه نگه داشتن عِدِّه وفات بر او واجب است اما در این دوره به غیر از عده وفات عِدِّه های دیگر مانند عِدِّه طلاق، عِدِّه وَطئ شُبهه و عِدِّه عقد موقت ندارد. ...
چهارشنبه, ۲۵ دی ۱۳۹۲ - ۹:۳۰
دُنبَلان اسمی است فارسی که در اصطلاح عامیانه به بیضه حیواناتی مثل گاو و گوسفند و مانند آن گفته می شود، و غده ای است سفید و پر چربی.
فرهنگ دهخدا، در توصیف آن می گوید: «(اصطلاح عامیانه ) تخم گوسپند. خایه ٔ گوسپند و بز و غیره. بیضه ٔ غنم. خصی المواشی. بیضه ٔ گوسپند که کباب کرده خورند.
و در معنی بیضه نیز گفته است: [ ب َ / ب ِ ض َ / ض ِ ] (از ع ، اِ) مأخوذ از بیضة تازی بمعنی خاگ و خایه ٔ حیوانات. (ناظم الاطباء )»؛
و نوعی از قارچ یا سماروغ که در جاهای مرطوب می روید (فرهنگ فارسی عمید ). در لغت نامه دهخدا آمده است: «دنبلان ها معمولاً دسته دسته در عمق 30 سانتیمتری در خاک و نزدیک به ریشه های گیاهان و درختها می رویند. کاشت آنها نتیجه ٔ مفید نداده است، ولی به حالت طبیعی در بسیاری از زمینهای معتدل دیده می شوند و آنها را به وسیله ٔ سگ یا خوک پیدا می کنند. (از دایرةالمعارف فارسی )».
جواز و حرمت خوردن دنبلان حیوانات حلال گوشت مانند گاو و گوسفند و بز، در کتب فقهی و فتوایی، در احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها آمده است.
شیخ طوسی درکتاب " الخلاف" در حکم "الخصیتان" می گوید: «عندنا یحرم»
در ادامه می نویسد: و قال الشافعی: هو مباح، و هو قول باقی الفقهاء. دلیلنا: إجماع الفرقة، و أخبارهم، و طریقة الاحتیاط. (رجوع شود، ج 6، مسألة 30، محرمات الذبیحة).
گرچه اهل تسنن همان گونه که شیخ تصریح ...
سه شنبه, ۲۴ دی ۱۳۹۲ - ۷:۵۰
گرچه برای زن و مرد پوشاندن بدن هم در حال نماز و هم از نگاه نامحرم واجب است، لیکن در جزئیات و مقدار پوشش بین زن و مرد از یک طرف، و بین حال نماز و نگاه نامحرم از طرف دیگر تفاوت هایی وجود دارد.
یکی از این تفاوت ها همین مطلبی است که سؤال فوق به دنبال روشن شدن آن است؛ یعنی موضوع عدم وجوب پوشاندن پا برای زن در نماز و وجوب حفظ آن از نگاه نامحرم.
این نکته را نیز باید توجه داشت که مراد از پا، همه انگشتان، کف، رو و پشت پا تا ساق است نه بالاتر از آن. ...
دوشنبه, ۲۳ دی ۱۳۹۲ - ۱۱:۰
... حج یکی از ارکان دین و از اوکد فرائض مسلمین می باشد. خدای تعالىٰ فرموده است: «وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا». و بر هر ناقد و سخن سنج بینا پوشیده نیست، فنون تأکید و انواع تشویق و ترغیبی که در آن بکار رفته است، خصوصا با آن تعریضی که در این کلام او عز شأنه «و من کفر فإنّ اللّٰه غنیّ عن العالمین» به تارک آن و لزوم کفرش آمده است. و از حضرت صادق علیه السلام است در باره این قول خدای عزیز از هر گوینده : «من کان فی هذه أعمىٰ فهو فی الآخرة أعمىٰ و أضلّ سبیلًا» آن کسی است که حج را به امروز و فردا می اندازد؛ یعنی حجة الاسلام را تا مرگش فرا رسد. و از آن حضرت علیه السلام است: «من مات و هو صحیح موسر لم یحجّ، فهو ممّن قال اللّٰه تعالىٰ: «و نحشره یوم القیامة أعمىٰ»، ... سخن صاحب عروه ادامه دارد تا آنجا که در اواسط کلام، می گوید: ...
یکشنبه, ۲۲ دی ۱۳۹۲ - ۷:۵۵
در باره دختری که با اجازه پدر ازدواج شرعی کرده، و در حالی که هم بستر نشده است، مطلقه می شود، صرفا مسأله در حکم باکره بودن و نبودن و ضرورت و عدم ضرورت اذن ولی شرعی در ازدواج بعدی مورد بحث نیست، بلکه موضوع تدلیس نیز بسیار مهم و پر مخاطره است و نسبت به آن بسیار باید مراقبت نمود. زیرا چنین کسی نباید خود را در ازدواج مجدد باکره (ازدواج نکرده ) معرفی نماید؛ و الا در صورت تدلیس، شوهر از حق فسخ برخوردار بوده و می تواند نکاح را فسخ نماید.
فرع مذکور شامل حال هر دختری است که به عقد شرعی اقدام کرده باشد، چه دختری که به عقد دایم شخصی درآمده، و پس از آن و بدون مقاربت طلاق گرفته است؛ و چه دختری که قبل از ازدواج دایم، آن گونه که در حال حاضر متداول شده است، به عقد موقت خواستگار خویش در آمده و متاسفانه کارشان فرجام شیرین نیافته است. لذا خانواده ها باید به آثار شرعی و حقوقی عقد موقت هایی که امروزه قبل از عقد دایم واقع می شود، توجه کافی مبذول داشته و از ساده اندیشی و سهل انگاری خودداری نموده و بدانند که در امور مهم و سرنوشت ساز، دور از ذهن و ضعیف بودن احتمالات، از اهمیت و ضرورت احتیاط و رعایت جوانب نمی کاهد.
مسأله مورد بحث را صاحب عروه چنین تبیین و تقریر فرموده است: ...
چهارشنبه, ۱۸ دی ۱۳۹۲ - ۱۲:۰