... بنا بر این بر ولی کودکی که دو صفت بلوغ و رشد را ندارد لازم است که در حفظ و استیفای اموال و حقوق مالی کودک تحت ولایت خویش از بین راههای شرعی و عقلایی مناسب ترین و مطمئن ترین و کم هزینه ترین راه ها را در پیش گرفته و از هیچ کوششی دریغ ننماید. و در مواردی که استیفای تمام حق کودک ممکن نیست از در مصالحه در آمده و لااقل قسمتی از آن را وصول کند هر چند که بقیه مال بر ذمه بدهکار می ماند و ولی بچه نیز حق اسقاط آن را ندارد.
به همین دلیل است که اگر کودکی به سبب حادثه و سانحه عمدی یا غیر عمدی آسیب دیده و مستحق دریافت دیه و یا ارش شده باشد و یا از ناحیه کسی ضرری به مال کودک وارد گردیده باشد، پدر و یا جد پدری او حق ندارند به استناد ولایت بر او بدون وصول حق کودک از پی گیری قضایی خودداری کرده و یا گذشت و اعلام رضایت نمایند. و اگر به هر دلیل چنین کنند ضامن و ملزم به جبران هستند.
دوشنبه, ۰۳ تیر ۱۳۹۲ - ۲:۲۰
مالکیت انسان بر اموال و دارایی های خویش حق مشروع و غیر قابل انکار اوست؛ و در بهره مندی از آن فرقی بین زن و مرد نیست. زنان نیز در استفاده از حق مالکیت خود و دخل و تصرف ناشی از آن همانند هر عاقل و بالغ دیگر؛ و در حدود موازین شرعی و اغراض عقلایی نیاز به اجازه و تصویب دیگری ندارند.
زنان حتی حق دارند که اطلاعات مربوط به اموال، حساب بانکی و گردش مالی خود را از دسترس دیگران حتی شوهر، پدر، مادر، فرزند و برادر دور داشته و محفوظ دارند. و بدون اجازه و حتی بی اطلاع هر یک از آنان به دیگری و یا هر کسی که صلاح می دانند کمک نمایند.
در کتاب استفتاءات امام خمینى؛ ج 3، ص: 553 در این خصوص چنین آمده است: ...
پنجشنبه, ۱۶ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۸:۳۵
رقص از موضوعاتی که پیرامون آن اتفاق نظر وجود داشته باشد، نیست.
رقصیدن در مجلس عروسی، رقص زن برای شوهر و رقص مرد در برابر زن خویش، از فروعات این موضوع است که همواره محل بحث و اختلاف نظر فقها بوده است.
نظر شرعی امام خمینی (س) در باره دو موضوع نخست در گذشته و در پاسخ به پرسش های مطرح شده بررسی و بیان گردید که رقصیدن در مجالس عروسی و نیز رقصیدن زوجه برای زوج به فتوای ایشان جایز است.
در فرع پیش رو یعنی رقصیدن مرد در مقابل همسر و به قصد التذاذ و خوشایند وی، نیز فتوای امام خمینی (س) مبنی بر ...
دوشنبه, ۱۳ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۰
صحیح بودن روزه شرایطی دارد. معنای این سخن آن است که روزه گرفتن در هر موقعیت و وضعیتی مطلوب و مشروع نمی باشد.
از جمله شرایط صحیح بودن روزه برای شخص عالم به حکم، آن است که در سفرى که موجب شکسته شدن نماز است، نباشد. بر این اساس روزه مسافر اگر چه مستحبى باشد بنابر اقوا صحیح نیست.
«... و من شرائط الصحة أن لا یکون مسافرا سفرا یوجب قصر الصلاة، فلایصح منه الصوم حتى المندوب على الأقوى، ...» (تحریر الوسیلة؛ ج 1، ص: 277).
البته روزه واجب یا مستحب در سفر، به طور مطلق باطل نیست، بلکه استثنائاتی هم دارد.
نظیر روزه مسافر در مدینه که مستحب است برای طلب حاجت سه روز را روزه بگیرد. مطابق متن عروه، افضل آن است که سه روز روزه در روزهای چهار شنبه، پنج شنبه و جمعه باشد
«بل الأقوىٰ عدم جواز الصوم المندوب فی السفر أیضاً، إلّا ثلاثة أیّام للحاجة فی المدینة، و الأفضل إتیانها فی الأربعاء والخمیس والجمعة،...»
لیکن امام خمینی در حاشیه بر آن (ذیل کلمه"الافضل") می فرماید:
«بل المتعیّن على الأحوط، لو لم یکن أقوىٰ.»
از عدم صحت روزه واجب در سفر نیز سه مورد استثناء شده است. که در تحریر الوسیله، ج1، ص 277؛ بدین شرح آمده است: ...
پنجشنبه, ۰۹ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۷:۴۱
از آن جا که غنا و گوش دادن به آن و نیز کسب کردن با آن حرام است، پرسش فوق به دنبال آن است که معلوم نماید آیا از نظر امام خمینی (س) این حکم استثناء دارد یا خیر؟
قبل از پرداختن به این موضوع بی مناسبت نیست که معنای اصطلاحی غنا و توضیحاتی در باره حکم آن یادآوری گردد.
امام در جلد اول تحریرالوسیله، کتاب المکاسب و المتاجر، در تعریف غنا می فرماید:
غنا تنها تحسین صوت یعنی زیبا کردن صدا، نیست، بلکه عبارت است از کشیدن صدا و برگرداندن آن به کیفیّت خاصی که طرب انگیز بوده و با مجالس لهو و محافل طرب و آلات لهو و ادوات موسیقی تناسب داشته باشد.
در حرمت غنا بین استعمال آن در کلام حق مانند قرائت قرآن و دعا و مرثیه، و بین غیر آن از شعر یا نثر، فرقی نیست. بلکه اگر کسی آن را در چیزی که خداوند متعال به آن اطاعت می شود بکار ببرد عقاب و مجازاتش مضاعف می گردد.
مسألة 13 - الغناء حرام فعله و سماعه و التکسب به، و لیس هو مجرد تحسین الصوت، بل هو مدّه و ترجیعه بکیفیة خاصة مطربة تناسب مجالس اللهو و محافل الطرب و آلات اللهو و الملاهی، و لا فرق بین استعماله فی کلام حق من قراءة القرآن و الدعاء و المرثیة و غیره من شعر أو نثر، بل یتضاعف عقابه لو استعمله فیما یطاع به اللّٰه تعالی، ... (تحریرالوسیله، جلد 1، صفحه473)...
سه شنبه, ۰۷ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۱:۰
برای به دست آوردن فتوای مرجع تقلید و اطلاع از آن روش های متعدّد و معیّنی وجود دارد که در رساله های عملیّه احصاء شده است. در این باره امام خمینی س در تحریرالوسیله، ج1، ص 12 فرموده است:
مسألة 21 - کیفیة أخذ المسائل من المجتهد على أنحاء ثلاثة: أحدها- السماع منه، الثانی- نقل العدلین أو عدل واحد عنه أو عن رسالته المأمونة من الغلط، بل الظاهر کفایة نقل شخص واحد إذا کان ثقة یطمأن بقوله، الثالث- الرجوع إلى رسالته إذا کانت مأمونة من الغلط
ترجمه: نظر مجتهد را از سه راه مى توان بدست آورد:
اول - شنیدن از شخص مجتهد
دوم - نقل دو یا یک نفر عادل از خود مجتهد و یا رساله وی که درستى و بدون غلط بودن آن مورد اطمینان باشد. بلکه ظاهرا شنیدن از یک نفر موثق که به گفته اش اطمینان است نیز کفایت مى کند.
سوم - رجوع کردن به رسالۀ مجتهد در صورتی که به درستى و بى غلط بودن آن اطمینان وجود داشته باشد.
مقصود از بیان مسأله فوق که به ظاهر غیر مرتبط با سؤال مورد بحث مینماید، توجه دادن به برخوردار بودن از اعتبار هم وزن، فتاوای شفاهی و مکتوب مرجع تقلید، می باشد. به همین جهت فتوای شرعی مجتهد در باره یک موضوع را منحصرا در مکتوبات وی نباید جستجو نمود. چه بسا که یک موضوع و حکم آن نه در یک سؤال و جواب مکتوب بلکه در یک استفتاء و افتاء شفاهی بیان شده باشد. کما این که بخش اعظم احادیث منقول از معصومین علیهم الصلوة و ...
دوشنبه, ۰۶ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۷:۳۱
زمان روزه و امساک از مفطرات آن ابتدای طلوع فجر است تا مغرب شرعی؛ روزه دار در تمام این مدت باید از هر کاری که مبطل روزه است خوداری کند. خوردن و آشامیدن هر چیزی یکی از کارهایی است که روزه را باطل می کند؛ کم باشد یا زیاد، خوردن آن معمول باشد یا نباشد. بطلان روزه در صورتی که خوردن و آشامیدن از روی عمد و اختیار باشد قطعی و مسلّم است.
پرسش پیش رو دو مسأله را مدّ نظر دارد:
1- کسی که در طول روز فراموش می کند روزه دار است و به سبب نسیان و فراموشی چیزی می خورد یا می آشامد آیا روزه اش صحیح است یا خیر؟
...
2- شخصی روزه ای غیر از روزه ماه رمضان گرفته است مثل روزه قضای ماه رمضان یا مستحبی؛ چنین کسی اگر بعد از اذان صبح، به سبب اشتباه در تشخیص وقت چیزی بخورد یا بنوشد، روزه اش چه حکمی دارد؟ صحیح است یا باطل؟
...
یکشنبه, ۰۵ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۷:۴۷
از احکام و شرایط اعتکاف آن است که ماندن شخص معتکف در مسجد استمرار داشته باشد.
براین اساس است که بنا بر فتوای امام خمینی(س)، از روی عمد و با اختیار بیرون رفتن از مسجد برای اعتکاف کننده جز در مواردی که عقلا یا شرعا و یا عرفا ضرورت دارد، جایز نمی باشد و موجب بطلان اعتکاف می باشد اگر چه از روی جهل به حکم باشد.
البته با بیرون رفتن از روى فراموشى یا اکراه اعتکاف باطل نمى شود.
و بیرون رفتن از مسجد در مواردی که به حکم عقل یا شرع و یا به حسب متعارف ضرورت دارد، برای معتکف جایز است، مانند خارج شدن برای قضاى حاجت و یا براى غسل جنابت و مانند این ها.
موارد ذیل و اموری مانند آن ها نیز از ضروریاتی است که بیرون رفتن از مسجد را مباح مى کند اگر چه هیچ کدام از آن ها بر او معین نباشد:
1- اقامۀ شهادت
2- عیادت مریض، در صورتی که ارتباطش با مریض به حدّى باشد که عرفا عیادت وی جزء امورى به شمار آید که عرفا ناچار از آن است.
3- تشییع جنازه
4- بدرقه و استقبال مسافر
ملاک کلّى در جواز خروج معتکف از مسجد آن است که: ...
سه شنبه, ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۹:۱۰
اعتکاف که از کارهای عبادی است، محرّماتی دارد که پرهیز از آن ها بر اعتکاف کننده لازم می باشد. توجه داشته باشیم که بحث از محرمات اعتکاف که موضوع سؤال می باشد، غیر از سخن در باره مبطلات اعتکاف است که احکام وضعی خوانده می شود. زیرا حرمت حکم تکلیفی است نه وضعی.
مطابق فتاوای امام خمینی(س) که در کتاب های فتوایی ایشان از جمله تحریرالوسیله ذکر گردیده است، کارها و اعمال ذیل بر معتکف حرام است. و در تمام آن ها بین شب و روز فرقى نیست مگر در افطار کردن .
1- مباشرت با زن ها به نزدیکی و لمس کردن و بوسیدن از روى شهوت؛ و در این ها بین مردان و زنان فرقى نیست. بنابراین، این کارها بر زنى که اعتکاف کرده نیز حرام است.
و اقوا آن است که بر معتکف نگاه با شهوت به شخصی که چنین نگاهی به او جایز است، حرام نمی باشد؛ هر چند احتیاط مستحب است از آن پرهیز گردد.
2- استمناء و خود ارضایی بنابر احتیاط واجب.
3- بوییدن بوى خوش و ریاحین براى لذّت بردن، پس اگر کسى فاقد حسّ بویایى باشد از این حکم خارج است.
4- خریدوفروش و بنابر احتیاط واجب سایر انواع کسب و تجارت را نیز باید ترک کند، مثل صلح، اجاره و غیر آن ها.
البته اگر معامله اى انجام شود، بنابر اقوا صحیح است و اثر معامله بر آن مترتّب مى شود.
اشتغال به امور دنیوى که براى گذراندن زندگى است حتى خیّاطى ...
سه شنبه, ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۶:۱۸
نظر و فتاوای امام خمینی(س) راجع به تعریف و شرایط اعتکاف در کتاب تحریر الوسیله، جلد 1، صفحه 287 به بعد، به تفصیل آمده است که اهم آن ها ذکر می گردد.
ماندن در مسجد به قصد بندگى خدا را اعتکاف گویند و لازم نیست که نیّت عبادت دیگرى غیر از ماندن در مسجد به آن ضمیمه گردد؛ هرچند که احتیاط مستحب است.
بودن در مسجد به هر شکلی که باشد چه به ایستادن و نشستن و خوابیدن و چه به راه رفتن و مانند این ها، کفایت می کند.
اعتکاف فی نفسه عملی است مستحبّ؛ و گاه انجام آن به خاطر نذر یا عهد یا قسم یا اجاره و مانند آن واجب مى شود.
در هر وقت و زمانى که روزه گرفتن صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است، ولى با فضیلت ترین اوقات آن ماه رمضان است و از بین ایّام ماه رمضان نیز دهه آخر آن افضل می باشد.
شرایط صحّت اعتکاف
براى صحیح بودن اعتکاف امور هفتگانه ای که در ذیل می آید شرط است:
اول: عقل
بنابراین اعتکاف در زمان دیوانگی، و از شخص مست و کسانی مانند او که فاقد عقل مى باشند، صحیح نیست.
بلوغ شرط صحّت اعتکاف نیست . و بنابر اقوا از کودک غیرممیّز هم صحیح است.
دوّم: نیّت
در نیّت اعتکاف جز معیّن کردن آن و قصد قربت و اخلاص، چیز دیگری لازم نیست.
وقت نیّت اعتکاف در شروع آن، اوّل طلوع فجر روز اوّل است؛ به این معنی که تأخیر انداختن نیّت از آن زمان جایز نیست، نه به مفهوم عدم جواز نیّت قبل از آن؛ پس شروع ...
سه شنبه, ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۱۸
خداوند حکیم در قرآن کریم طهارت از جنابت را شرط صحت نماز قرار داده و در آیه 6 سوره مائده خطاب به اهل ایمان فرموده است وَ إِنْ کُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا
جنب شدن انسان، دو عامل دارد:
1- مقاربت کردن
2- بیرون آمدن منى، چه در خواب و چه در بیدارى، چه کم و چه زیاد، با شهوت و چه بى شهوت، با اختیار یا بى اختیار
هر زن و مردی که یقین به خارج شدن منى پیدا کند بدون اشکال جنب است و غسل بر او واجب می باشد و تا یقین پیدا نشود رطوبتى که خارج شده منى است، حکم به جنابت نمى شود و غسل واجب نیست و ناگفته نماند که خواهران کمتر یقین پیدا مى کنند.
انسان وقتى شک داشته باشد و نداند آنچه که بیرون آمده منى است یا نه، معیار شناختن آن در شخص سالم این است که با فشار و شهوت خارج شده و موجب سستى بدن گردد و ظاهر این است که در شخص بیمار و زن تنها شهوت کفایت مى کند.
ضمیمه کردن وضو به غسل مخصوصا براى زن در صورتى که قبل از خروج رطوبت با وضو نباشد احتیاطى است که ترک آن سزاوار نیست. بلکه احتیاط آنست که در صورت جمع نبودن سه حالت فوق اگر قبل از خروج رطوبت بی وضو بوده هم غسل کند و هم وضو بگیرد و اگر مسبوق به طهارت باشد فقط غسل نماید.(رجوع شود به تحریر الوسیلة؛ ج 1، ص:38)
بنا بر این طبق فتوای امام خمینی (س) که در استفتاء ذیل نیز بدان تصریح شده است، غسل جنابت بر زن یا دختری که در خواب یا بیداری ...
پنجشنبه, ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۵:۲
از نظر شرعی در وجوب خمس گذشت سال معتبر و شرط نمی باشد، لیکن برای رعایت حال مؤمنین و آینده نگری و ملاحظه واقعیت های زندگی به آنان فرصت داده شده است که در پایان سال مالی و بعد از قطعی شدن هزینه های زندگی، و تعیین دقیق مازاد درآمد، خمس آن را پرداخت نماید. این نکته را صاحب عروه ره با عبارت «یجوز له تعجیل إخراج خمس الربح إذا حصل فی أثناء السنة، و لایجب التأخیر إلىٰ آخرها، فإنّ التأخیر من باب الإرفاق کما مرّ...» بیان نموده اند. در این باره امام خمینی س نیز، ضمن این که حاشیه بر متن عروه ندارد، در کتاب تحریر الوسیله می فرماید:
«مسألة 24 لا یعتبر الحول فی وجوب الخمس فی الأرباح و غیرها . و إن جاز التأخیر الى آخره فی الأرباح احتیاطا للمکتسب، و لو أراد التعجیل جاز له، ...»
بنا بر این صاحبان کسب و درآمد در پرداخت خمس به یکی از دو روش زیر باید عمل نمایند:
1- به محض حصول درآمد خمس آن را پرداخت نمایند. «و لو أراد التعجیل جاز له». در این روش مؤونه و هزینه های زندگی تخمین زده می شود و مازاد بر آن تخمیس می گردد. علت این که می گوییم هزینه ها باید تخمین زده شود آن است که امکان دارد در عمل هزینه های صورت گرفته، کمتر و یا بیشتر از حدّی شود که به هنگام پرداخت خمس در نظر گرفته شده است. به همین جهت مقدار مازاد درآمد هم کم و یا زیاد شود. و مسایل دیگری پیش آید.از قبیل این که، مبلغی که به عنوان خمس پرداخت
دوشنبه, ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۸:۴۱
... به هر حال، جواز و عدم جواز الزام به پرداخت خسارت دایر مدار ضمان و عدم ضمان عاریه گیرنده می باشد؛ یعنی در مواردی که عاریه گیرنده شرعا ضامن شمرده شده است می توان جبران خسارت را درخواست و او را بدان ملزم کرد و در مواردی که ضامن نیست، الزام به پرداخت خسارت جایز نمی باشد. روشن است که بر خلاف تصور عامه مردم، بحث بر سر جواز و عدم جواز الزام به پرداخت خسارت و جبران است، نه جواز و عدم جواز جبران داوطلبانه و پرداخت از روی میل و رضایت او؛ که امر دیگری است.
و این که عاریه گیرنده در چه مواردی ضامن است و در چه مواردی ضامن نیست، امام خمینی س در تحریرالوسیله، ج 1، ص 546 می فرمایند:
«مسألة 12 العین المستعارة أمانة بید المستعیر لا یضمنها لو تلفت إلا بالتعدی أو التفریط ، نعم لو شرط الضمان ضمنها و إن لم یکن تعد و تفریط، کما أنه لو کان العین ذهبا أو فضة ضمنها مطلقا إلا أنّ یشترط السقوط »
بنا بر این مطابق فتوای امام خمینی س، امر از دو حال خارج نیست.
1- اگر شیء عاریه داده شده ای که تلف شده است طلا و نقره نباشد اصل بر عدم ضمان عاریه گیرنده است جز صورت افراط و تفریط؛ یعنی اگر در نگهداری و یا استفاده از آن کوتاهی و یا زیاده روی نکرده باشد ضامن نیست. البته اگر شرط شده باشد ضامن بودن عاریه گیرنده، وی در هر حال ضامن می باشد.
2- عین عاریه گرفته شده اگر طلا و نقره باشد مستعیر ضامن است مطلقا یعنی چه افرا
یکشنبه, ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۸:۳۱
همان گونه که در کتاب تحریرالوسیله امام خمینی س آمده است، روزه خوردن در ماه رمضان برای اشخاصی جایز شمرده شده است. از جمله برای زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای خود او و یا برای فرزندش ضرر دارد. و نیز زنی که بچّه شیر می دهد و شیر او کم است و روزه گرفتن به او یا بچّه ای که شیر او را می خورد ضرر می رساند. پس این افراد در ماه رمضان روزه نمی گیرند.
...
در زنی که بچه شیر می دهد نیز فرقی نمی کند که بچّه خودش را شیر دهد یا بچه دیگری را؛ و برای شیر دادن بچّه اجیر شده باشد و یا مجاناً شیر دهد. و احتیاط آن است که در روزه خوردن اکتفا شود به موردی که شخص دیگری نباشد که بجای او و به صورت مجانی و یا با گرفتن اجرت از پدر یا مادر بچه و یا شخص متبرّع، بچه را شیر دهد.
...
به هر حال؛ گرچه این دو گروه از زنان در ماه رمضان روزه نمی گیرند امّا بر آنان واجب است که بعد از بر طرف شدن عذر، روزه هایی که خورده اند را قضا کنند. «یجب علی الحامل و المرضعة القضاء بعد ذلک ، ...» (تحریرالوسیله ج 1 ص 270)
علاوه بر لزوم قضا، وجوب و عدم وجوب کفّاره بر آنان، فرع دیگری است که مطرح و مورد بحث و نظر می باشد.
در این باره چند صورت وجود دارد. ...
پنجشنبه, ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۵:۵۲
در کتاب الله الکریم و سنّت حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام، سفر، موضوع احکام متعددی قرار گرفته است.
به عنوان مثال به حکم قرآن مجید در سوره بقره، کسی که در ماه رمضان در سفر است حق روزه گرفتن ندارد بلکه آن روزه ها را در روزهایی غیر از ماه رمضان باید بگیرد.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (183) أَیَّاماً مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ ... (184)
از جمله احکام مسافرت، قصر و کم کردن از نماز است که در سوره نساء تشریع شده است:
وَ إِذَا ضَرَبْتُمْ فِی الْأَرْضِ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ یَفْتِنَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِنَّ الْکَافِرِینَ کَانُوا لَکُمْ عَدُوّاً مُبِیناً (101)
هر چند که مستفاد از کریمه فوق این است که قصر در صلاة ابتداءاً در مورد خوف از فتنه کفار بوده است؛ «إِنْ خِفْتُمْ أَنْ یَفْتِنَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا»، لیکن در دستورات بعدی که روایات مبیّن آن است این حکم به جمیع صور سفر شرعی تعمیم یافته است.
نماز مسافر جزئیات فراوانی دارد که احکام آن ها در سنّت که از منابع احکام به شمار می رود، جستجو می شود؛ ...
چهارشنبه, ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۸:۵۳
...
پاک شدن چیزهایى که با آفتاب پاک می شوند مشروط به شرایطی است که در کتب فتوایی امام امت س، از جمله تحریرالوسیله جلد 1 صفحه 125 بیان شده است، مثلا شرط است که تابش آفتاب بعد از زوال عین نجاست باشد و چیز نجس آن چنان رطوبتى داشته باشد که به دست اثر بگذارد.
یکی از شرایط پاک کننده بودن آفتاب این است که چیزى از تابیدن آن جلوگیرى نکند، پس اگر آفتاب از پشت پرده، ابر و مانند آن بتابد و چیز نجس را خشک کند، آن چیز پاک نمى شود. مگر آن که ابر و پرده آنقدر نازک باشند که مانع تابش آفتاب بر چیز نجس نباشند. بر همین اساس امام خمینی س در پاسخ سؤال مشابه ی در خصوص مانع بودن شیشه چنین فرموده اند:
س 338 - آیا شیشه هاى معمولى درب و پنجره، مانع مطهریّت آفتاب هستند یا نه؟ و اگر پشت خود شیشه نجس باشد، با تابیدن آفتاب بر روى آن پاک مى شود یا خیر؟ ج - اگر مانع تابش آفتاب بر جاى نجس نباشد، مانع مطهر بودن نیست.
(استفتاءات؛ ج 1، ص: 123)
و در صورتی که آفتاب بر آینه بتابد و با انعکاس نور، زمین خشک شود ...
سه شنبه, ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۰
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصَابُ وَ الْأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿90﴾
إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةَ وَ الْبَغْضَاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ ﴿91﴾
خدای سبحان در کریمه 90 و 91 سوره مائده اجتناب از قمار را مایه رستگاری انسان دانسته و بدان فرمان داده است. آن را در ردیف شراب خواری و بت پرستی، پلید و از عمل شیطان معرفی می نماید که قصد دارد به سبب و واسطه آن ها بین مؤمنین عداوت و کینه ایجاد کرده؛ و از ذکر و یاد خدا و نماز باز دارد. ...
چهارشنبه, ۰۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۳۵
با توجه به این که در حال طواف یقین به بطلان وضوء نبوده و با اعتقاد به صحت، اعمال به اتمام رسیده است، حج صحیح می باشد لکن با فرض این که الآن علم و یقین به بطلان وضوء حاصل است طواف و نماز آن را اعاده باید کرد؛ و اگر قدرت بر رفتن نیست برای طواف و نماز آن نایب باید گرفت.
مطلب فوق مستند به دو استفتاء ذیل می باشد که در صفحات 129 و 136 مناسک حج (امام خمینی س) ذکر گردیده است: ...
سه شنبه, ۰۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۳:۳۸
خداوند متعال در آیات متعدد قرآن مجید به ضرورت وصیت و لزوم پایبندی مومنین و پرهیز از دست کاری و ایجاد تغییر در آن تصریح و تاکید فرموده است.
در آیات 180 و 181 سوره مبارکه بقره چنین می فرماید:
کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّةُ لِلْوَالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى الْمُتَّقِینَ ﴿180﴾ فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿181﴾
یعنی: نوشته شده است بر شما که چون یکی از شما را مرگ فرا رسد اگر مالی باز گذاشته است وصیت کند برای پدر و مادر و خویشان به چیزی معروف، این حقی است پر هیزکاران (180) پس هرگاه کسی پس از شنیدن وصیت، آن را تغییر دهد و بر خلاف حقیقت رفتار کند گناه این کار بر آنهایی است که عمل بر خلاف وصیت کنند؛ همانا خداوند شنوا و داناست.
مطابق تحریر الوسیله که متن آن در ذیل می آید، در وصیت، لفظ خاصى معتبر نیست و هر لفظی از هر لغتی که باشد و دلالت بر آن داشته باشد، کفایت مى کند . ...
دوشنبه, ۰۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۶:۱۵
... به بیان دیگر در اسلام چیزی به عنوان صیغه محرمیّت نداریم و آن چه در لسان مردم به اسم صیغه محرمیّت مطرح است مقصود از آن صیغه ازدواج می باشد نه غیر آن.برای ازدواج نیز احکام و شرایطی وجود دارد ... یکی از شرایط مورد بحث مسأله لزوم اجازه گرفتن دختر از پدر و جد پدری است که دارای جزئیات و فروع متعددی است و آراء مختلفی نیز وجود دارد. به هر حال؛ امام خمینی س در خصوص لزوم و عدم لزوم این شرط قائل به تفصیل هستند.بنا بر فتوای ایشان ازدواج دائم یا موقت دختر بالغ و رشیده ای که باکره است ...
جمعه, ۳۰ فروردين ۱۳۹۲ - ۶:۴۸
1- عمل زیبایی بینی فی نفسه اشکال ندارد لکن در صورتی که عمل جرّاحى توسط نامحرم انجام شود جائز نیست و اگر جرّاح نامحرم نباشد و موجب ضرر هم نشود مانع ندارد. ...
چهارشنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۲ - ۱۸:۴۷
... بنا بر این و با توجه به این که در خصوص اطعام مذکور نذر شرعی منعقد نشده است و در اطعام عقیقه نیز کیفیت خاصی شرط نمی باشد، می توان گوسفندی را به قصد عقیقه ذبح کرده و غذای تهیه شده از آن را به حاضرین در مجلس روضه حضرت زهرا سلام الله علیها اطعام نمود.
دوشنبه, ۲۶ فروردين ۱۳۹۲ - ۱۱:۳۴
عقد ازدواج که از سوی شارع مقدس مظهر عفت و ملاک و مبین آن قرار داده شده است باید واجد شرایطی باشد از قبیل: قصد انشاء و قصد مضمون عقد که متوقف است بر فهم هر چند اجمالی معنای الفاظ، و مانند این ها.
یکی از اموری که شرط بودن و نبودن آن بین فقهای عظام محل بحث و نظر می باشد، به زبان عربی خواندن صیغه ازدواج است.
در این باره امام خمینی س در جلد 2 ص 220 کتاب تحریر الوسیله می فرماید:
«و الاحوط لزوما کونه فیهما باللفظ العربی فلا یجزی غیره من سائر اللغات الا مع العجز عنه و لو بتوکیل الغیر و ان کان الاقوی عدم وجوب توکیل الغیر و یجوز بغیر العربی مع العجز عنه و عند ذلک لا باس بایقاعه بغیره لکن یکون مفادها مفاد اللفظ العربی بحیث تعد ترجمته» ...
چهارشنبه, ۲۱ فروردين ۱۳۹۲ - ۱۱:۴۰
منظور از مدت معلوم و مهر معلوم همان زمان و هر چیزی است که طرفین قبل از خواندن عقد بر آن به عنوان مدت ازدواج و مهریه آن توافق می کنند. و اگر بجای مدت معلوم همان زمان مورد توافق را ذکر کنند و بجای مهر معلوم نیز مال مورد توافق را بیان کنند موجب اشکال شرعی نمی شود.
لکن باید دقت داشت که از فواید گفتن «فی المدة المعلومة و علی المهرالمعلوم» این است که کار بر اشخاص ناآشنا به زبان عربی آسان می گردد؛ زیرا در باره مدت و مهریه به زبانی که به آن آشنایی و تکلم دارند، گفتگو کرده و آن ها را تعیین می کنند و با ذکر «فی المدة المعلومة و علی المهرالمعلوم» هر آن چه که توافق نموده اند را قصد می نمایند و به این صورت از زحمت و مشکلات ترجمه آن به زبان عربی که به احتیاط لازم، در صورت امکان انشای صیغه به آن زبان باید باشد، رهایی می یابند. دیگر این که از باب «الکنایةُ ابلغُ من التصریح» سربسته بیان کردن امور معین نزد طرفین، بلاغت و حسن و کرامتی را همراه دارد که در تصریح به آن چنین شأنی نیست.
سه شنبه, ۲۰ فروردين ۱۳۹۲ - ۲۱:۸
یکی از سؤالاتی که با فرض لزوم تقلید از اعلم جای طرح دارد این است که اگر کسی مجتهدی را واجد شرایط تقلید و اعلم از دیگران دانسته و از وی تقلید کند، ولی بعداً برای او ثابت شود که شخص دیگری اعلم بوده است و یا اکنون اعلم شده است، وظیفه اش چیست؟ آیا حق دارد و بر وی لازم است که عدول کند و طبق تشخیص فعلی خویش عمل نماید؟ یا این که چنین اجازه ای را ندارد و تا آخر عمر باید تقلید از مجتهدی که بر تقلید او بوده است را ادامه دهد؟
یکی از مواضعی که حریّت اسلام و تاکید آن بر پرهیز از تعصب نابجا را می شود استنباط کرد پاسخی است که فقهای عظام به این سؤال، و سؤال های مشابه آن داده اند. ...
سه شنبه, ۲۰ فروردين ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۶
مرتب بودن و رعایت نظافت و آراستگی امری است که اسلام بر آن تاکید و سفارش نموده است لکن رعایت آن به مفهوم جواز تراشیدن صورت به شکلی که صدق ریش نکند نمی باشد؛ زیرا که بین این دو تلازم نیست. و بعید به نظر می رسد که مقررات ارتش جمهوری اسلامی مبنی بر لزوم از ته تراشیدن ریش باشد.
به هر حال به نظر حضرت امام خمینی س ...
دوشنبه, ۱۹ فروردين ۱۳۹۲ - ۱۷:۰
امام خمینی س در کتاب تحریر الوسیله در بیان غسل های مستحبی می فرماید:
«و منها یوم النیروز» (ج 1 ص 88)
یعنی نوروز از روزهایی است که غسل کردن در آن مستحب است.
و در کتاب الصوم (تحریر ج 1 ص 276) نیز با تعبیر «و منها یوم النیروز» فتوا به استحباب روزه گرفتن در این روز داده اند. ...
با الهام از احادیث و فتاوایی که نقل گردید می توان گفت:
عید نوروز روز اهل بیت علیهم السلام و روز شیعیان است. یک میراث توحیدی است که جنبه ملی نیز پیدا کرده و اسلام بُعد الهی آن را گوشزد نموده و اذهان را بدان توجه داده است.
روز یکتاپرستان و روز عبادت حق تعالی است که در آن، موحدان نگاه و دست نیاز به سوی رب العالمین دارند و از درگاه بی نیاز آن قادر متعال مسئلت دارند و امیدوارند که سال نو را بر آنان مبارک فرماید و آن را سر آغاز نعمات، برکات، توفیقات و تحول و معنویت و کمال بیشتر برای همه مردم قرار داده و از شر و آفت های زمانه محفوظ دارد و از گرفتاری ها و مشکلات موجود رهایی بخشد. انشاء الله
دوشنبه, ۲۱ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۲:۴۵
تا این جا بنا بر آن چه به عرض رسید و به استناد فتاوای حضرت امام خمینی س که از تحریر و حاشیه بر عروه نقل شد معلوم گردید که:
1- باطن بدن انسان مانند دهان و بینی ... و هر عضوی که در داخل بدن قرار دارد مانند دندان طبیعی به واسطه ملاقات با چیز نجس، متنجس نمی شود؛ چه آن چیز نجس از درون بدن باشد مانند خونی که از لثه آمده و یا از بیرون بدن باشد مانند خون و هر نجس و متنجسی که از بیرون وارد فضای دهان شده است. در هر حال اجتناب از آن لازم نیست. گرچه احتیاط مستحب می باشد.
2- چیزهای پاکی مانند دندان مصنوعی، مسواک، گوش پاک کن و ... به سبب داخل بدن شدن و برخوردی که در باطن بدن با نجس درون بدن مثل خون لثه و ... پیدا می کنند متنجس نمی شوند؛ و اجتناب از آن ها گرچه احتیاط مستحب است لکن لازم نیست.
البته در تحریر الوسیلة؛ ج 1، ص: 116مسأله ای در ارتباط با غذا آمده است که با این مورد و استنتاجی که عرض شد ارتباط دارد و یک دقت نظر و وجه الجمع لازم دارد. ...
شنبه, ۱۹ اسفند ۱۳۹۱ - ۲۱:۲۳
معیاری که از این فتوای امام خمینی س بی تردید به دست می آید آن است که والدین در مقام سرپرستی فرزندان باید سلامت اخلاق و قبل و بیش از آن سلامت عقیده آنان را ملاک تصمیمات و کارهای خویش قرار دهند. و این یک حکم و وجوب شرعی است در عداد سایر واجبات الهی؛ نه یک امر صرفا عاطفی و یا تنها یک توصیه و اندرز اخلاقی. به همین جهت پدر و مادر ها نمی توانند فرزند خود را به قصد آموزش به آموزشگاه و کلاس و استاد و معلمی که مضر به عقیده اوست و یا سبب فساد اخلاق وی می گردد بسپارند و او را به حال خود رها کنند. یا به آموختن دانش و حرفه و کاری بگمارند که نه برای دین او سودمند است و نه برای دنیای او. اسلام که به دنبال آسایش، آرامش و رفاه و پیشرفت مادی و معنوی انسان و جوامع بشری است و سعادت اخروی او را مد نظر دارد، نه تنها چنین اجازه و حقی را به پدر و مادر نداده است بلکه آنان را به تلاش در ایجاد و تقویت باورها و عقاید درست و اخلاق شایسته در کودکان و فرزندان موظف کرده است و در این جهت مسؤول شناخته است. ...
سه شنبه, ۱۵ اسفند ۱۳۹۱ - ۶:۳۰
آن چه که تأکید بر آن مهم و ضروری به نظر می رسد این است که:
اولاً بر خلاف تصور بسیاری، به سن و سال خاص رسیدن یکی از معیارهای بلوغ انسان است نه، تنها ملاک آن.
ثانیاً در این جهت فرقی بین دختر و پسر نیست؛ یعنی همان گونه که در بلوغ پسر نشانه هایی به غیر از سن و سال وجود دارد، همان علایم برای دختر نیز مطرح است و معتبر.
ثالثاً بین نشانه های بلوغ ترتیب معین وجود ندارد؛ لذا در هر وقت و سالی که یکی از نشانه ها پیدا شود دختر و پسر بالغ شده است، گرچه نشانه های دیگر هنوز اتفاق نیفتاده باشد. از این رو ممکن است یک پسر قبل از پانزده سالگی و یا دختری قبل از نه سالگی بالغ گردد. ...
چهارشنبه, ۰۴ بهمن ۱۳۹۱ - ۱۲:۲۵