مصاحبه
ویژگی های جنبش مردم ایران ـ دلایل مخالفت با شاه
مصاحبه با مجله فردای افریقا درباره انقلاب مردمی
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: صحیفه امام

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 14 آذر ‭1357

زمان (قمری) : 4 م‍ح‍رم‌ ‭1399

مکان: ‫پاریس - نوفل لوشاتو

شماره صفحه : 172

موضوع : ویژگی های جنبش مردم ایران ـ دلایل مخالفت با شاه

زبان اثر : فارسی

مصاحبه کننده : خبرنگار مجلۀ فردای افریقا

مصاحبه با مجله فردای افریقا درباره انقلاب مردمی

مصاحبه

‏زمان: 14 آذر 1357 / 4 محرّم 1399‏

‏مکان: پاریس، نوفل لوشاتو‏

‏موضوع: ویژگیهای جنبش مردم ایران ـ دلایل مخالفت با شاه‏

‏مصاحبه کننده: خبرنگار مجلۀ فردای افریقا‏

سؤال: ‏[‏‏خصایص جنبش مردم ایران را علیه شاه چه می دانید؟‏‏]‏

جواب: ‏اولین و مهمترین خصیصۀ این نهضت، اینکه اسلامی است و با شعارها و اهداف‏‎ ‎‏اسلامی ای که مبین خواسته های مستضعفین است همراه است. دومین خصیصۀ آن این‏‎ ‎‏است که نهضتی است بدون هیچ گونه وابستگی به خارج. اصولاً نهضت ما نهضتی است‏‎ ‎‏مردمی و همۀ اقشار تحت ستم را دربرگرفته است. امروز هیچ کس جز شاه و طرفداران او‏‎ ‎‏مخالف نهضت و قیام اسلامی نیستند. یکی دیگر از خصایص این نهضت این است که‏‎ ‎‏خواستار تغییراتی اساسی در همۀ ابعاد جامعۀ ایرانی است که عبارت است از سقوط شاه،‏‎ ‎‏برچیده شدن نظام شاهنشاهی و استقرار حکومت اسلامی.‏

ــ     ‏[‏‏آیا دلایل تبعید خودتان را می توانید تشریح کنید؟‏‏]‏

ــ     ‏پانزده سال قبل که شاه قصد داشت، به دستور امریکا، لایحۀ مصونیت مستشاران‏‎ ‎‏امریکایی‏‎[1]‎‏ را به تصویب مجلسیْن برساند، من این خیانت شاه را نسبت به ملت ایران در‏‎ ‎‏طی یک سخنرانی و صدور یک اعلامیه، محکوم نمودم و ملت ایران را از این سیاست‏‎ ‎‏استعماری امریکا مطلع ساختم، که پس از چند روز مرا از ایران، پس از آنکه شبانه به‏‎ ‎‏منزلم در قم حمله کردند، دستگیر و سپس به ترکیه تبعید نمودند. و در آنجا هم دولت‏‎ ‎‏ترکیه تحت فشار افکار عمومی از دولت ایران خواست که محل تبعید مرا کشوری غیر از‏‎ ‎‏ترکیه قرار دهد، که سرانجام به عراق تبعید شدم. و در آنجا پس از حدود پانزده سال،‏‎ ‎‏دولت عراق تحت فشار شاه، مخالفت خود را با فعالیتهای اسلامی من علیه رژیم سلطنتی‏

‏و شاهنشاهی ابراز کرد. و از این جهت تصمیم گرفتم که به کویت که یک کشور اسلامی‏‎ ‎‏است بروم تا در آنجا، در مورد محل اقامتم، تصمیم بگیرم، و با داشتن ویزای آن کشور،‏‎ ‎‏دولت کویت از ورود من به آن کشور جلوگیری نمود و به ناچار به فرانسه آمدم و اقامت‏‎ ‎‏من در اینجا نیز موقتی است.‏

ــ     ‏[‏‏به چه دلیل شما مخالف سلطنت مشروطه و شاه هستید؟‏‏]‏

ــ     ‏مخالف باقی ماندن شخص شاه در مقام سلطنت هستم، به دلیل اینکه اولاً سرکار آمدن او‏‎ ‎‏و پدرش به وسیلۀ کودتا و با زور سرنیزه بوده است، و خود شاه نیز اعتراف کرده که‏‎ ‎‏متفقین در ایران صلاح دیدند که من بر سر کار باشم. یعنی ارادۀ ملت، نقشی در روی کار‏‎ ‎‏آمدن شاه نداشته است. بنابراین سلطنت وی از اساس، غیرقانونی است و از مشروعیت‏‎ ‎‏برخوردار نیست. و دیگر اینکه شاه در تمام دوران سلطنتش، مستمراً قوانین اسلام را‏‎ ‎‏نقض کرده و حقوق کل جامعۀ ایرانی را پایمال نموده است. و در حال حاضر نیز اکثریت‏‎ ‎‏قاطع ملت ایران علیه او بپاخاسته است و خواستۀ آنان این است که شاه باید کنار برود، و‏‎ ‎‏دهها دلیل دیگر که من کراراً در اعلامیه ها و سخنرانیهای خود تذکر و توضیح داده ام. و‏‎ ‎‏اما من مخالف اصل سلطنت و رژیم شاهنشاهی ایران هستم، به دلیل اینکه اساساً سلطنت‏‎ ‎‏نوع حکومتی است که متکی به آرای ملت نیست، بلکه شخصی به زور سرنیزه بر سر کار‏‎ ‎‏می آید و سپس با همین سرنیزه، مقام زمامداری را در خاندان خود به صورت یک حق‏‎ ‎‏قانونی بر مبنای توارث، بر مردم تحمیل می کند. طبیعی است زمامداری که با سرنیزه یا‏‎ ‎‏توارث روی کار آمده و متکی به آرای ملت نیست، هرگز خود را موظف به وضع و یا‏‎ ‎‏اجرای قوانینی که به نفع مردم باشد، نمی داند. طومار سلطنت در طول تاریخ چیزی غیر از‏‎ ‎‏این نبوده است.‏

ــ     ‏[‏‏شما امریکا را به دلیل نقشی که در ایران از لحاظ اعمال اخیر آنها و همچنین به دلیل عملیاتشان، از زمان‏‎ ‎‏برکناری مصدق تاکنون بازی می کند، متهم می کنید. دلیل این کار را بیان کنید.‏‏]‏

ــ     ‏سالیان دراز است که امریکا برخلاف همۀ موازین بین المللی و انسانی در امور داخلی‏‎ ‎‏کشور ایران، دخالت مستقیم دارد. به طوری که امروز می بینیم وقتی شاه در پرتگاه سقوط‏

‏قرار گرفته و ملت ایران برای به دست گرفتن سرنوشت خود بپاخاسته است، مستقیماً‏‎ ‎‏رئیس جمهوری امریکا و نیز بعضی از سایر مقامات عالیرتبۀ امریکایی رسماً دخالت‏‎ ‎‏می کنند و علی_' رغم ارادۀ قاطع ملت ایران، اعلام می کنند که «ما از شاه حمایت می کنیم و‏‎ ‎‏باید حمایت بکنیم چون بهترین دوست و حافظ منافع ما در منطقه است».‏

‏     در سالیان دراز می بینیم که اکثر و بلکه تمامی سیاستهای شاه در زمینه های مختلف، در‏‎ ‎‏جهت تأمین هرچه بیشتر منافع امریکا و همدستان امریکا بوده است. کشاورزی ایران را به‏‎ ‎‏نفع امریکا نابود کرده است. مخازن زیرزمینی و مخصوصاً نفت را به غارت امریکا داده‏‎ ‎‏است و ایران را با پول نفت انبار اسلحۀ ساخت امریکا و همدستانش قرار داده است که‏‎ ‎‏گذشته از اینکه این سلاحها، به هیچ کاری جز کشتن فرزندان ملت در شهرها و دهات‏‎ ‎‏نمی خورد، بیش از چهل هزار مستشار نظامی امریکایی را بر ما تحمیل کرده است، که‏‎ ‎‏علاوه بر اینکه در هر سال بابت حقوق آنان، هزینۀ کمرشکنی بر ما تحمیل می شود،‏‎ ‎‏اصولاً همین مستشاران زیر نظر سفارت امریکا، تمامی اوضاع کشور را برای حفظ منافع‏‎ ‎‏امریکا کنترل می کنند و قدرت هرگونه آزادی عمل را از ارتش ایران سلب کرده اند. و‏‎ ‎‏ارتش را علی_' رغم خواست آنان در جهت حفظ شاه بسیج نموده اند. امریکا به دست شاه،‏‎ ‎‏ایران را به یک پایگاه نظامی در برابر ابرقدرتهای رقیب خود درآورده است. شاه با زور‏‎ ‎‏سرنیزه، حق کارگران و زحمتکشان شریف و محروم ایران را بر باد داده است.‏‎ ‎‏سرمایه داران امریکایی، ایران را بهترین نقطه برای استثمار می دانند و سرمایه های خود را‏‎ ‎‏به اشکال مختلف به ایران سرازیر کرده اند. و باید بگویم که ابعاد دخالت امریکا در ایران‏‎ ‎‏به قدری وسیع است که در این فرصت امکان شمردن آنها نیست.‏

ــ     ‏[‏‏راه حلهایی که شما برای حل سیاسی بحران کنونی و آینده در ایران پیشنهاد می کنید کدامند؟‏‏]‏

ــ     ‏ما همیشه گفته ایم که، اولین شرط حل بحران کنونی در ایران برکناری شاه است و دیگر‏‎ ‎‏اینکه امریکا و نیز سایر دولتهای بیگانه باید از دخالت در امور داخلی ما خودداری کنند.‏‎ ‎‏و بارها گفته ام که با بودن شاه هیچ راه حلی وجود ندارد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا جریانهای فکری دیگری بجز آنچه شما دارید، می توانند در پیشبرد این مبارزه شرکت داشته‏

‏باشند؟‏‏]‏

ــ     ‏در ایران آنچه به صورت یک جریان فکری وجود دارد همان آرمانها و خواسته های‏‎ ‎‏اصیل اسلامی است. اگر مردم ایران خواستار برچیده شدن رژیم سلطنتی هستند و یا‏‎ ‎‏خواستار برقراری حکومت اسلامی و یا قطع سلطۀ اجانب از کشور اسلامی و یا مجازات‏‎ ‎‏همۀ آنها که به ثروتهای ملت تجاوز کرده اند و یا نظایر آنها، همه و همه از اصول و مبانی‏‎ ‎‏مترقی اسلامی ناشی می شود. و تمامی شعارها در تظاهرات شهرها و دهات ایران شاهد‏‎ ‎‏این واقعیت است، و آنچه را جز اسلام و آرمانهای اسلامی و نهضت اسلامی است،‏‎ ‎‏مطالبی است که نمی شود آن را یک جریان نامید، زیرا در میان مردم این مطالب هیچ گونه‏‎ ‎‏کاربردی ندارد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا جبهۀ ملی را با کلیۀ اجزای متشکله اش حفظ خواهید کرد؟‏‏]‏

ــ     ‏هر فرد یا گروه و دسته ای که بتواند خود را با خواسته های نهضت اسلامی موجود در‏‎ ‎‏ایران که عموم ملت در آن شرکت دارند هماهنگ سازد، می تواند در ادامۀ کار، وظیفۀ‏‎ ‎‏خود را انجام دهد. در غیر این صورت، در میان مردم جایی ندارد و ملت ایران هوشیارانه‏‎ ‎‏این مسائل را تعقیب می کنند.‏

ــ     ‏[‏‏آیا در نظر دارید به منظور تسریع سرنگونی شاه، حرکتهای اعتصابی را بخصوص در صنعت نفت‏‎ ‎‏توسعه دهید؟‏‏]‏

ــ     ‏من از عموم کارکنان و کارمندان مؤسسات و شرکتهای دولتی و خصوصی و مخصوصاً‏‎ ‎‏شرکت نفت خواسته ام که هرچه وسیعتر به اعتصابات خود ادامه دهند.‏

ــ     ‏[‏‏چه اقداماتی علیه شرکتهای چند ملیتی که در ایران در اوج قدرت هستند و مخصوصاً شرکتهای نفتی،‏‎ ‎‏معمول خواهید داشت؟‏‏]‏

ــ     ‏یکی از وظایف دولت آینده این است که به تجاوزهای این یاغیان بین المللی که برای‏‎ ‎‏منافع نامشروع خود، ملتها را به خاک و خون می کشند، در ایران پایان دهد و این شرکتها‏‎ ‎‏در ایران با توافق دولتهای غیر قانونی سرمایه گذاری کرده اند، از این جهت نیز حق ادامۀ‏‎ ‎‏کار ندارند.‏


ــ     ‏[‏‏روابط ایران و فرانسه پس از برکناری شاه چگونه خواهد بود؟‏‏]‏

ــ     ‏فرانسه و یا هر کشور دیگر که به آزادی و استقلال ما احترام بگذارد و در صدد تجاوز به‏‎ ‎‏منافع ملت ما و غارت مخازن نباشد، ما بر اساس حفظ آرمانها و مصالح و منافع خودمان با‏‎ ‎‏آنان بر مبنای احترام متقابل رفتار خواهیم کرد.‏

ــ     ‏[‏‏نظرتان راجع به قرارداد «کمپ دیوید»‏‎[2]‎‏ چیست؟ و حل مسئلۀ فلسطین را چگونه می بینید؟‏‏]‏

ــ     ‏«کمپ دیوید» چیزی جز یک فریب و بازی سیاسی، برای ادامۀ تجاوز اسرائیل به مسلمین‏‎ ‎‏نیست. من بیش از پانزده سال است که در اعلامیه ها و سخنرانیهای خود اسرائیل را‏‎ ‎‏محکوم کرده و از ملت فلسطین و سرزمین آنان دفاع کرده ام. اسرائیل غاصب است و‏‎ ‎‏هرچه زودتر باید فلسطین را ترک کند. و تنها راه حل این است که برادران فلسطینی هرچه‏‎ ‎‏زودتر این مادۀ فساد را نابود گردانند و ریشۀ استعمار را در منطقه قطع کنند، تا آرامش به‏‎ ‎‏منطقه بازگردد.‏

‎ ‎

  • ـ لایحۀ کاپیتولاسیون است که در مجلسیْن سنا و شورای ملی به تصویب رسید.
  • ـ قرارداد کمپ دیوید با حضور جیمی کارتر بین انور سادات و مناخیم بگین به امضا رسید و بر اساس آن بین مصر و اسرائیل صلح برقرار شد.