مصاحبه
زمان: 15 آذر 1357 / 5 محرّم 1399
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: اقامت در فرانسه ـ ضرورت کناره گیری شاه
مصاحبه کننده: خبرنگار انگلیسی روزنامۀ دیلی تلگراف
سؤال: [حضرت آیت الله ، به نظر شما در قدم بعدی چه اتفاقی در ایران رخ خواهد داد؟]
جواب: نمی توانم پیش بینی کنم. اما نهضت اسلامی ما، رو به اوج است. گروههایی هم از خود ارتش و دولتیها به نهضت مردم ملحق شده اند. ولی به طور جزم چیزی نمی توانم بگویم.
ــ [آقای شیخ ابوتراب عاشوری در بوشهر کشته شده است. در این باره شما چه فکر می کنید؟]
ــ این هم یکی از کسانی است که فدای اسلام شدند و ما از این فداییها داشته ایم و خواهیم داشت. این امور کار را بر شاه بدتر خواهد کرد.
ــ [آیا حضرت آیت الله تصور می فرمایید همان طور که دیروز در مطبوعات پیش بینی شده، شاه داوطلبانه کناره گیری کند و سلطنت را ترک کند؟]
ــ چاره ای جز این ندارد. اگر عقل داشته باشد، باید این کار را بکند.
ــ [دلیل اینکه حضرت آیت الله به ایران باز نمی گردید چیست؟ آیا تصور نمی فرمایید که از داخل بهتر بتوانید جنبش را هدایت بفرمایید؟]
ــ مردم توجه به این موضوع دارند که هرچه من بگویم به صلاحشان است. حال چه از اینجا باشد، چه از ایران، به آن عمل می کنند. من هر وقت صلاح دیدم به ایران می روم.
ــ [اگر حضرت آیت الله تا سوم ماه ژانویه که ویزای شما در فرانسه تمام می شود، در فرانسه باقی بمانید، تا آن زمان چه برنامه ای برای ادامۀ اقامت خودتان خواهید داشت؟]
ــ الان پیش بینی نکرده ام.
ــ [آیا پس از ملاقات آقای «شایتز» نمایندۀ وزارت خارجۀ فرانسه با شما در چند روز قبل، تغییری در
بیانیه های شما دربارۀ اوضاع و احوال رخ خواهد داد؟]
ــ خیر، من هرگز حتی برای یک لحظه هم موضع خود را تغییر نمی دهم. این تکلیف الهی است و در صورت سکوت، مسئول خدا خواهم بود.
ــ [حضرت آیت الله ، عکس العمل شما در مقابل رژیم فرانسه مبنی بر محدود کردن فعالیتهای حضرتعالی و پیامهای شما به مردم ایران چگونه خواهد بود؟]
ــ اگر محدود بکنند ما در فرانسه نمی مانیم و به جای دیگر خواهیم رفت. لکن برای فرانسه صورت خوشی نخواهد داشت.
ــ [حضرت آیت الله ، نظر شما دربارۀ وقایع چند روزۀ اخیر چگونه است؟]
ــ وقایع اخیر ایران را می گویید، همین دو ـ سه روزۀ تظاهرات و کشتار؟ بله، وقایعی است که دنبال این حکومت نظامی و دولت نظامی و ظلمهای شاه پشت سر هم واقع می شود و مردم از هر فرصتی برای اظهار حق خود استفاده می کنند. مطلب همان است که تا شاه هست این وقایع هست.