مصاحبه
دارایی های خصوصی شاه ـ سیاست های حکومت اسلامی ایران
مصاحبه با روزنامه «اکونومیست» درباره دارایی های خصوصی شاه
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: صحیفه امام

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 18 دی‌ ‭1357

زمان (قمری) : 9 ص‍ف‍ر ‭1399

مکان: ‫پاریس - نوفل لوشاتو

شماره صفحه : 382

موضوع : دارایی های خصوصی شاه ـ سیاست های حکومت اسلامی ایران

زبان اثر : فارسی

مصاحبه کننده : خبرنگار انگلیسی روزنامۀ اکونومیست

مصاحبه با روزنامه «اکونومیست» درباره دارایی های خصوصی شاه

مصاحبه

‏زمان: 18 دی 1357 / 9 صفر 1399‏

‏مکان: پاریس، نوفل لوشاتو‏

‏موضوع: داراییهای خصوصی شاه ـ سیاستهای حکومت اسلامی ایران‏

‏مصاحبه کننده: خبرنگار انگلیسی روزنامۀ اکونومیست‏

سؤال: ‏[‏‏در رأس دولت ایران، برای شما چه کسی یا چه حزبی قابل قبول خواهد بود؟‏‏]‏

جواب: ‏آنچه مهم است باید رئیس حکومت و همۀ آنها که زمام امور را در دست دارند مورد‏‎ ‎‏قبول ملت باشند و عمیقاً معتقد به اسلام و متعهد به اجرای آن؛ و من مانند یک فرد رأی‏‎ ‎‏خود را به افراد مورد اعتماد خواهم داد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما انتظار انتخابات عمومی پس از سقوط یا خروج شاه را دارید؟‏‏]‏

ــ     ‏یکی از مهمترین وظایف اولیۀ جمعی که پس از سقوط شاه مسئولیت امور را به دست‏‎ ‎‏می گیرند، فراهم کردن شرایط انتخابات آزاد است که به هیچ وجه اِعمال قدرت و نفوذ از‏‎ ‎‏هیچ طبقه و گروهی در انتخابات نباشد.‏

ــ     ‏[‏‏شما دربارۀ اصلاحات ارضی، داراییهای خصوصی شاه چه احساس می کنید؟ آیا شما سیاست توزیع‏‎ ‎‏املاک را ادامه می دهید؟ آیا شما طرفدار دارایی خصوصی هستید؟‏‏]‏

ــ     ‏اصلاحات ارضی شاه، همچنان که از اول معلوم بود و بعداً هم عملاً برای همه روشن‏‎ ‎‏شد، چیزی جز نابودی کشاورزی نبود؛ که در نتیجۀ آن سالیانه قسمت مهمی از پول نفت‏‎ ‎‏صرف خرید مواد غذایی از خارج و عمدتاً از امریکا شد. ولی ما هرگز این اراضی را به‏‎ ‎‏مالکین برنمی گردانیم؛ زیرا آنها نه در تصاحب زمینها و نه در مورد منافع آنها رعایت‏‎ ‎‏ضوابط اسلامی را نکرده اند؛ ولی این اراضی را بایر هم نمی گذاریم و با تأمین بهترین‏‎ ‎‏وسایل کشاورزی و سایر هزینه های آن، کشاورزان را حمایت می کنیم. و اما در مورد‏‎ ‎‏داراییهای خصوصی؛ این مسلّم است که مورد قبول اسلام است ولیکن مجموعۀ قواعد‏‎ ‎‏اسلامی در مسائل اقتصادی، هنگامی که در کل پیکرۀ اسلام به صورت یک مکتب‏

‏منسجم ملاحظه شود و همه جانبه پیاده شود، بهترین شکل ممکن خواهد بود؛ هم مشکل‏‎ ‎‏فقر را از میان می برد و هم از فاسد شدن یک عده به وسیلۀ تصاحب ثروت جلوگیری‏‎ ‎‏می کند و در نتیجه کل جامعه را از فساد حفظ می کند و هم مانع رشد استعدادها و‏‎ ‎‏شکوفایی قدرت ابتکار و خلاقیت انسانها نمی شود. و جامعیت و همه جانبه بودن قوانین‏‎ ‎‏اسلام آنچنان است که اگر کسی آن را بشناسد، معترف خواهد شد که از حد و مرز فکر‏‎ ‎‏بشر بیرون است و ممکن نیست زاییدۀ قدرت علمی و تفکر انسان باشد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما قراردادهایی را که با کشورهای خارجی امضا شده حفظ خواهید کرد یا تضمین خواهید کرد؟‏‎ ‎‏قراردادهای دفاعی و قراردادهای مربوط به نیروگاهها، ساختن راه و راه آهن؟‏‏]‏

ــ     ‏اولاً ما از مضمون و مواد مندرج در این قراردادها اطلاعی نداریم. یعنی رژیم شاه هرگز‏‎ ‎‏ملت را از مفاد این قراردادها مطلع نکرده و از مردم ایران مخفی نگاه داشته است؛ ولیکن‏‎ ‎‏حکومت آینده آنها را مجدداً مورد بررسی قرار می دهد و از آنها آنچه را با منافع و‏‎ ‎‏مصالح ملت ما موافق نباشد لغو می کند. ولی ما در نوسازی کشور از همۀ امکاناتی که‏‎ ‎‏دولتهای خارجی مایل باشند در اختیار ما بگذارند، با حفظ آزادی و استقلال کشور بر‏‎ ‎‏اساس احترام متقابل، از آن امکانات استفاده می کنیم و قراردادهایی منعقد می نماییم.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما می خواهید ماندن تکنیسینها و مستشاران را در ایران ببینید؟ مستشارانی از امریکا (45000‏‎ ‎‏نفر)، آلمان غربی (13000 نفر)، بریتانیا (1000 نفر)، فرانسه (7500 نفر) و ژاپن (7000 نفر).‏‏]‏

ــ     ‏در مورد هر یک از این گروهها و نقش آنها در ایران و میزان احتیاج کشور به آنها،‏‎ ‎‏حکومت آینده مطالعه و بررسی می کند و تصمیم می گیرد. حکومت آینده هیچ تعهدی‏‎ ‎‏جز در برابر ملت و حفظ منافع و مصالح آنها ندارد.‏

ــ     ‏[‏‏شما اخیراً (اوایل دسامبر 78) اظهار داشتید که: «تمام قراردادهایی که علیه منفعت ملی باشد به رسمیت‏‎ ‎‏شناخته نخواهد شد»؛ منظورتان کدام قراردادهاست؟ و «منفعت ملی» را چطور تعریف می کنید؟‏‏]‏

ــ     ‏تصور نمی کنم وقتی گفته می شود منافع ملت، ابهامی در آن باشد. مثلاً امروز هیچ ایرانی‏‎ ‎‏تردید ندارد در اینکه قرارداد خرید میلیاردها دلار اسلحه و ساختن پایگاه نظامی برای‏‎ ‎‏امریکا از پول نفت ایران و حضور هزاران مستشار نظامی امریکایی در ایران با هزینه های‏

‏سرسام آور آن، به نفع ملت ایران نیست و اینگونه قراردادها که به دست شاه با دولتهای‏‎ ‎‏خارجی منعقد شده است کم نیست.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما ترتیبات یا قراردادهای بازرگانی، تجارتی و داد و ستد فعلی را با غرب ادامه خواهید داد؟‏‎ ‎‏سیاست تجارتی شما چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏ما همان طور که از تولیدات داخلی کشور به هر دولتی که مشتری آن باشد می فروشیم و‏‎ ‎‏صادر می کنیم، همان طور هم هرچه را که در داخل به آن نیاز داشته باشیم از خارج‏‎ ‎‏می خریم. ولی در همۀ این تجارتها بر مبنای دو طرف مساوی عمل خواهیم کرد و حاضر‏‎ ‎‏نیستیم که دولتی بخواهد مبادلات اقتصادی را اهرمی برای نفوذ سیاسی و تحمیل اغراض‏‎ ‎‏استعمارگرانۀ خود قرار دهد.‏

ــ     ‏[‏‏چرا شما از روابط شاه با امریکا و غرب انتقاد می کنید؟‏‏]‏

ــ     ‏ما با مأموریت شاه از طرف قدرتهای استعمارگر ـ برای تأمین منافع آنها و نابودی کشور به‏‎ ‎‏قیمت حفظ تاج و تخت لرزان و حکومت غیر متکی به ملت ـ مخالف هستیم. ما با روابط‏‎ ‎‏شاه با خارج، که به قیمت از بین رفتن استقلال کشور و آزادی ملت ما شده است،‏‎ ‎‏مخالفیم.‏

ــ     ‏[‏‏نقش ارتش را در جمهوری اسلامی چگونه می بینید؟‏‏]‏

ــ     ‏هیچ کشورْ بی نیاز از نیروی نظامی و ارتش نیست ولی ارتش باید پاسدار استقلال و امنیت‏‎ ‎‏کشور باشد نه حافظ یک دیکتاتوری مستبد، و مطرود تمامی ملت و مأمور قتل عام‏‎ ‎‏فرزندان کشور.‏

ــ     ‏[‏‏نظر شما دربارۀ رهبری ارتش در حال حاضر چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏امروز ارتش از خود استقلالی ندارد. رهبری ارتش ایران امروز به دست چند‏‎ ‎‏صاحب منصب و مأمور شاه زیر نظر مستشاران خارجی است.‏

ــ     ‏[‏‏نظر شما دربارۀ دکتر شاپور بختیار چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏دولت او، مانند دولتهای گذشتۀ شاه، غیر قانونی است و از طرف ملت محکوم است.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما قصد دارید که «حزب توده» را پیش یا پس از برقراری یک جمهوری اسلامی، قانونی‏

‏سازید؟‏‏]‏

ــ     ‏امروز هیچ دسته ای در ایران به اندازۀ «حزب توده» منفور نیست؛ سوابق بسیار بدی در‏‎ ‎‏ایران دارد.‏

ــ     ‏[‏‏چگونه شما قصد دارید تشکیل این جمهوری را با رفراندم به انجام رسانید؟‏‏]‏

ــ     ‏اصل لزوم تشکیل جمهوری اسلامی را ملت ایران در رفراندم تاسوعا و عاشورا در‏‎ ‎‏سراسر کشور اعلام کرده اند و پس از سقوط شاه، نمایندگان ملت در مجلسْ مراحل‏‎ ‎‏قانونی آن را انجام خواهند داد و قانون اساسی این جمهوری را تدوین و تکمیل خواهند‏‎ ‎‏کرد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما قصد دارید که آزادی سخن، آزادی اجتماعات و آزادی مطبوعات و آزادی عبادات را‏‎ ‎‏تضمین کنید؟‏‏]‏

ــ     ‏ما به خواست خدای تعالی در اولین زمان ممکن و لازم برنامه های خود را اعلام خواهیم‏‎ ‎‏نمود. ولی این بدان معنی نیست که من زمام امور کشور را به دست بگیرم و هر روز نظیر‏‎ ‎‏دوران دیکتاتوری شاه، اصلی بسازم و علی رغم خواست ملت به آنها تحمیل کنم. به‏‎ ‎‏عهدۀ دولت و نمایندگان ملت است که در این امور تصمیم بگیرند؛ ولی من همیشه به‏‎ ‎‏وظیفۀ ارشاد و هدایتم عمل خواهم کرد.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما آمادگی دارید که یک کمونیست یا وزیری با گرایشات کمونیستی را در یکی از مقامات، دفاع‏‎ ‎‏ملی، امور داخلی یا روابط خارجی ببینید؟‏‏]‏

ــ     ‏اگر ملت به جمهوری اسلامی رأی داده اند دیگر وزیر غیر مسلمان را نخواهند پذیرفت.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما قصد تحریم نفت برای امریکا و متحدانش را دارید؟ و اگر چنین است کجاها را برای صدور‏‎ ‎‏نفت ایران در نظر خواهید گرفت؟‏‏]‏

ــ     ‏ما تا رفتن شاه از صدور نفت به خارج جلوگیری می نماییم. بعد از رفتن شاه به هر کشوری‏‎ ‎‏که مایل باشیم نفت را می فروشیم و در مقابل، پول می گیریم نه اسلحه.‏

ــ     ‏[‏‏نقش روحانیت و رهبران مذهبی را در دولت آینده چگونه می بینید؟ و روابط شما با قدرتهای عادی‏‎ ‎‏غیر نظامی چگونه خواهد بود؟‏‏]‏


ــ     ‏روحانیون در حکومت آینده نقش ارشاد و هدایت دولت را دارا خواهند بود.‏

ــ     ‏[‏‏آیا کسانی از اطرافیان شما هستند که همدردی و علاقه به کمونیسم و سوسیالیسم مارکسیستی داشته‏‎ ‎‏باشند؟‏‏]‏

ــ     ‏خیر! ابداً! هرگز!‏

ــ     ‏[‏‏نظر شما دربارۀ اتحاد جماهیر شوروی و اقلیتهای مسلمان در آسیای مرکزی چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏اتحاد جماهیر شوروی هم یکی از کشورهایی است که منابع کشور ما را به تاراج می برد؛‏‎ ‎‏او گاز ایران را می برد، او همیشه طرفدار شاه بوده است. ما به تمام اقلیتهای مذهبی احترام‏‎ ‎‏می گذاریم، در هر کجا که باشند.‏

ــ     ‏[‏‏سیاست شما نسبت به روسیه چیست؟ احساسات شما دربارۀ مارکسیسم روسی چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏سیاست ما نسبت به روسیه مثل سیاست ما نسبت به امریکا و سایر کشورهاست. ما‏‎ ‎‏براساس احترام متقابل به تمام کشورها احترام می گذاریم.‏

ــ     ‏[‏‏احساسات شما دربارۀ برقراری دولت انقلابی در افغانستان چیست؟ همچنین ارتباطش با ایران؟‏‏]‏

ــ     ‏افغانستان کشوری است که در همسایگی ما واقع است و مسلمان است. ما با ملت افغانستان‏‎ ‎‏روابط دوستانه داریم. آنان برادران ما هستند.‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما اسلام و مارکسیسمِ منکر خدا را سازگار می بینید؟‏‏]‏

ــ     ‏خیر! به هیچ وجه!‏

ــ     ‏[‏‏آیا شما مشتاق پستی برای خودتان در دولت آینده هستید؟‏‏]‏

ــ     ‏خیر.‏

‎ ‎