مجله نوجوان 07 صفحه 22

رنگ و موسیقی در تعزیه خوانی رنگ در تعزیه تابع قراردادهای بسیار مشخصی است. لباس اشقیاء از انبیاء به طور مشخص و قابل شناخت برای عموم طرح ریزی می­شود. رنگ سرخ برای اشقیاء و سبر برای اولیاء. موسیقی نیز در تعزیه از موقعیت استثنایی برخوردار است. بهترین موسیقی کلاسیک ایران، در تعزیه به کار گرفته می­شود و به اعتباری آنچه که به عنوان موسیقی سنتی ایران به جای مانده از تعزیه نشأت گرفته و همچنین صدای تعزیه خوانها نیز قرار داد خاصی دارد که در راستای همین موسیقی است و در آن نقش اولیاء از لحن آواز و گروه اشقیاء از فرم دکلمه بهره می­گیرند. نسخه­های معتبر تعزیه به جز این سه مجموعه که مهمترین و پر نسخه­ترین مجموعه­های تعزیه­اند مجموعه­های دیگری نیز وجود دارند که از اهمیّت کمتری برخوردارند. مهمترینشان عبارتند از : 1-مجموعۀ خوچکو. شامل 33 نسخه است که حوالی سالهای 1833 تا 1840 خریداری شده و در سال 1878 میلادی پنج مجلس از آن را خوچکو به فرانسه ترجمه کرده و به چاپ رسانده است. این مجموعه در کتابخانۀ ملّی پاریس نگهداری می­شود. 2-مجموعۀ پُلی. دارای 37 مجلس تعزیه که سرلوئیس پلی در سال 1879 بعضی از نسخه­های آن را به انگلیسی ترجمه و چاپ کرده است. 3-مجموعۀ لیتن که دارای پانزده مجلس تعزیه است. این مجموعه درسال 1929 در آلمان چاپ شده است. به جز نسخه­هایی که نزد اشخاص وجود دارد و شمار آنها روشن نیست سه مجموعۀ معتبر از نسخه­های تعزیه در دسترس است که عبارتند از : 1-مجموعۀ «چرولّی» کتابخانه واتیکان: که دارای 1055 نسخۀ خطی تعزیه است و طی سالهای 1945 تا 1950 توسط انریکو چرولّی ، سفیر ایتالیا فهرست شده و در کتابی با عنوان فهرست نمایشهای مذهبی ایرانی در کتابخانۀ واتیکان درسال 1961 به چاپ رسیده است. 2- مجموعۀ تعزیه نامه­های کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی؛ که 260 نسخۀ دستنویس تعزیه را شامل می­شود. 3-مجموعۀ کتابخانۀ حاج حسین آقا ملک: این مجموعه که به نظر با ارزش­ترین و پاکیزه­ترین مجموعۀ نسخه­های تعزیه است، دارای 103 نسخه خطی است احیای تعزیه نمایش تعزیه تا کمی پیش از چهاردهۀ پیش همچنان در فراموشی بود و اگر چه عبدلله مستوفی، دوستعلی­خان معیدالملک و روح الله خالقی از آن سخن گفته بودند، امّا در واقع با انتشار کتاب نمایش در ایران بهرام بیضایی بود که به عنوان نمایشی ارزشمند دوباره مطرح شد و پاره­ای از نظرها را به خود فرا خواند. با به اجرا در آمدن مجلس تعزیه عبدالله عفیف در سال 1344 شمسی بر صحنۀ رسمی تئاتر (تالار سنگلج) و مجلس تعزیه حُر در سال 1346 و تعزیۀ مسلم بن عقیل در ساال 1349 اوّلین گامها در جهت اجرای دوبارۀ تعزیه برداشته شد.