مجله نوجوان 23 صفحه 19

سوژه طلایی چوبهای شمال ایران استان مازندران به سبب مجاورت با دریاچه خزر و برخورداری از بارندگی به میزان کافی ، از جمله مناطق سرسبز کشورمان است و جنگلهای وسیع و انبوهی دارد. فراوانی چوب در این منطقه باعث شده تا از گذشته های دور ، روستانشینان و سکنه مناطق حاشیه جنگلها قسمت اعظم نیازهای خود را از چوب تهیه کنند و در این رابطه به مهارت فوق العاده و قابل تحسینی دست یابند. در حال حاضر نیز استان مازندران و به ویژه روستاهای ورا زده علیا ، جوربند ، انگتارود و ... (از توابع شهرستان نور) جزو مناطق معروف تولید مصنوعات چوبی محسوب می شود و صنعتگران هنرمندی که به کار در این رشته اشتغال دارند با استفاده از تنه یکپارچه درختان و بدون بهره گیری از ابزار کار مدرن ، مصنوعات هنری و مصرفی متعددی تولید می کنند که از بین آنها جوله ، کلر ، لاک ، عصا ، تخته سبزی خردکنی ، قاشق و قندانهای تزیین شده با مجسمه حیوانات قابل اشاره است. این صنعت توانسته در بازارهای محلی و هم چنین بازار سایر شهرهای ایران جای شایسته ای را به خود اختصاص دهد. چوبی که از جنگلهای استان مازندران به دست می آید به دو دسته بزرگ تقسیم می شود. نخست چوب گیاهان تیزبرگ (نظیر انواع کاج و سرو) که به رنگ های زرد یا سفید متمایل به قرمز دیده می شود و بسیار نرم و سبک است ، قدرت تحمل فشار زیادی را دارد و در مقابل رطوبت و سایر عوامل جوی بسیار مقاوم است. این چوب به دشواری تاب می خورد و ترک برمی دارد. دسته دوم چوبهایی که از جنگلهای استان مازندران به دست می آید چوب درختان پهن برگ نظیر راش ، بلوط ، گرد ، زبان گنجشک ، نارون ، چنار ، ملج ، افرا و ... است که اگرچه ویژگی های چوب درختان تیزبرگ را ندارند ، اما کار کردن با آنها بسیار ساده است. صنعتگران شمالی با بهره گیری از این خاصیت درختان پهن برگ خصوصا ویژگی های درختان ملج و افرا که کار کردن با آن آسان است و در مقابل خشکی یا رطوبت عکس العمل چندانی از خود نشان نمی دهند و در برابر پیچیدگی ، کج شدن و ترک خوردن مقاوم هستند ، محصولاتی تولید می کنند ، که هریک در حد خود زیبا و قابل تامل است و دارای کاربردهای مختلف هنری و مصرفی است. ابزار کار سازندگان مصنوعات چوبی استان مازندران از وسایلی ساده و ابتدایی تجاوز نمی کند و در مجموع عبارت است ا ز: تبر ، تبشه ، اره ، سوهان چوب ، ساب و مغار که در اصطلاح محلی رخ نامیده می شود و با کمک همین ابزار مختصر است که صنعتگران به چوب بی شکل هویت می بخشند و تنه های قطور درختان را به صورت محصولاتی با شکلهای متنوع در می آورند. نحوه و مراحل کار سازندگان مصنوعات چوبی استان مازندران به این صورت است که بعد از قطع تنه درختان ، آنها را به اندازه تقریبی محصولی که قصد ساخت آن را دارند بریده و سپس با کمک تیشه ، شکل اولیه ای را که باید داشته باشد می تراشند. سپس محصولی را که به صورت ابتدایی تراشیده شده مدتی در جایی گرم و خشک و در جریان هوای آزاد قرار می دهند تا رطوبت گیری یا به اصطلاح معروف خشک شود و در آخرین مرحله ، چوبها را مجددا به کارگاه برگردانده ، به تکمیل و پرداخت آن می پردازند. این پرداخت ، شکل دادن نهایی به فرآورده و پرداخت آن با کمک چوب ساب و سمباده است و در نهایت قسمتهای درونی و برونی مصنوع را با ماده ای شیمیایی می پوشانند تا کلیه روزنه های چوب مسدود گردد و در مقابل عوامل جوی استقامت پیدا کند. قسمت اعظم مصنوعات چوبی مناطق روستایی استان مازندران دارای مصارف محلی برای مشتریان محلی است و بخشی از آن نیز از سوی فروشگاههای وابسته به سازمان صنایع دستی ایران در نقاط مختلف کشور عرضه می شود که خوشبختانه با استقبال خوب هموطنان عزیز مواجه شده است.