مجله نوجوان 92 صفحه 17

پشم ریسی در ایل قشقایی فرش های قشقایی زمانی ظرافت ، جلوه و اصالت خود را حفظ می کنند که کلیه کار های مقدماتی از قبیل ریسندگی ، رنگ آمیزی ، نخ تابی و بافندگی را مشخصاً انجام دهند . برای رشتن پشم ، زنان و دختران ایل با ساده ترین وسیله یعنی « پره » پشم ریسی می کنند که این وسیله عبارت است از یک میله فلزی ساده که چهار تیره باریک از جنس شاخ گوسفند دارد و زنان و دختران با حرکت و چرخاندن این دستگاه ساده ، پشم های کلاف شده را باریک می کنند و در مدت یکی دو روز ، « پره » را پر می کنند یعنی حدوداً ربع کیلو پشم را تبدیل به نخ کرده و مجدداً کار خود را شروع می کنند و به گونه ای است که در هنگام راه رفتن ، نشستن و حتی سوار بر چهارپایان در هنگام کوچ ، این کار را انجام می دهند . رنگرزی و رنگ آمیزی در ایل قشقایی زنان خبره و ماهر ایل که سالها عمر خود را در کار بافندگی گذرانده اند ، با گیاهان مختلف طبیعت که برای رنگ آمیزی مصرف دارد به خوبی آشنا هستند . گیاهانی نظیر خوشک ، روناس ، حنا ، پوست بلوط ، پوست لیمو ، پوست گردو ، نیل ، پوست انار ، گندل و موادی که باعث ثابت ماندن رنگ می شوند مانند قراقوروت ، زاج لیمو و آب لیمو که در فصول معین سال جمع آوری کرده و در مواقع لزوم از آنها استفاده می کنند . زنان ایل می دانند که چه مقدار از هر گیاه و مواد را باید مخلوط کنند و چند ساعت بجوشانند و بعد چه مدت در آب رودخانه شستشو دهند تا رنگ مورد نظر به دست بیاید و این رنگ به گونه ای است که هر چه زمان از آن بگذرد بر جذابیت و گیرایی آن افزوده می شود . مسکن و محل زندگی چادرنشینان ایل چون اساس زندگی مردم ایل بر حرکت و آمادگی هر چه بیشتر برای جا به جا شدن است . به ناچار مسکن مردم ایل می بایست متحرک ، سبک ، محکم و ارزان قیمت باشد که مناسبترین و بهترین مسکن ، همان چادر های ایلی ، چادر سیاه و چادر ها ی رنگین است . چادر سیاه از موی « بز » تهیه می شود و تنها عنصر خارجی که در آن استعمال می شود چوب است . چادر سیاه مسکن اصلی مردم ایل از فقیر و غنی چه در تابستان و چه در زمستان است که به دست زنان و دختران ایل بافته و تهیه می شود و تنها تفاوتی که در چادر سیاه خانها با چادر بقیه مردم دیده می شود ، اندازه و زیبایی طنابها و ارتفاع تیرک های آن است . تعدادی از قالیچه ها ی ایل قشقایی که در موزه ها ی ایران و جهان وجود دارند . 1- قالیچۀ بافت کشکولی در موزۀ « مترو پولتین » نیویورک مربوط به قرن 12 2- قالیچۀ بافت کشکولی در موزۀ « آرت انستیتو » شیکاگو مربوط به قرن 12 3- قالیچۀ بافت کشکولی در موزۀ « سانفرانسیسکو » مربوط به قرن 13 4- قالیچۀ بافت کشکولی در موزۀ « ویکتوریا » لندن مربوط به قرن 13 5- قالیچۀ بافت دو قزلو در موزۀ « ویکتوریا » و « آلبرت » لندن مربوط به قرن 14 6- قالیچۀ بافت شکرلو در موزۀ « فرش ایران » از قرن 13 7- قالیچۀ عرب چرپانلو در موزۀ « فرش ایران » از قرن 13 8- قالیچۀ رحیم لو از موزۀ فرش ایران مربوط به قرن 14 9- قالیچۀ ایگدر در موزۀ فرش ایران مربوط به قرن 19 10- قالیچۀ آردکپان در موزۀ فرش ایران مربوط به قرن 14 11 - قالیچۀ خنگشت در موزۀ فرش ایران مربوط به قرن13 12- قالیچۀ صفی خانی در موزۀ فرش ایران مربوط به قرن 12