مجله نوجوان 135 صفحه 7

صندوقچه قدیمی مادربزرگ وقتی هم سن و سال شما بودم، بعد از ظهرهای گرم تابستان که همه در خواب خوش فرو می­رفتند یواشکی سراغ صندوقچۀ قدیمی مادربزرگ می­رفتم وخیلی یواشکی چیزهای مهم توی آن را تماشا می­کردم. شاید عقدنامۀ مادربزرگ و ورقۀ پایان خدمت سربازی پدر بزرگ در زمان احمد شاه را هزاران بار دیده بودم امّا باز هم از دیدن دوبارۀ آنها لذت می­بردم؛ دیدن آنها باعث می­شد که خودم را در زمانهای دور فرض کنم و از سفر به گذشته لذّت ببرم. الان هم یکی از بزرگترین تفریحات من تماشای عکسهای تهران قدیم است. تاریخ شفاهی این نکته را داخل پرانتز به یاد داتشه باشید که در ثبت جریانات تاریخی، تنها نوشتهها نیستند که به درد می­خورند. گاهی وقتها خیلی از اتفاقات تاریخی در ذهن مردم هر دوره باقی می­ماند که مکتوب کردن آنها می­تواند به ماندگاری بیشتر آن کمک کند. مرکز اسناد ملی برای ثبت تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران تا به حال بیش از 1400 ساعت مصاحبه از 400 نفر ضبط و پیاده کرده است. نکته جالب توجه اینجاست که این مصاحبهها در مورد جریانات فرهنگی و هنری نیز انجام شده است، مثلاً تا به حال در مورد شعر کودک یا تصویر گری کتاب کودک، مصاحبههای بسیاری با پیشکسوتان این رشتهها انجام شده است. تصمیم قدیمی کبری زمانی که ما مدرسه می­رفتیم یک داستان توی کتابهای درسی بود به اسم تصمیم کبری و ما از آن داستان نتیجه می­گرفتیم که از کتابهایمان به خوبی مراقبت کنیم. کتابها، اسناد و دست نوشتههای قدیمی در حقیقت چیزهایی است که حقایق قرون گذشته را همراه با هزار رمز و راز تاریخی به روزگار ما می­آورد و حفظ این اسناد، حفظ تاریخ وهوّیت ایرانی است. اسناد قدیمی و تاریخی در گاو­صندوقهایی بزرگ در مرکز اسناد ملّی نگهداری می­شوند. این گاو صندوقها، چند طبقه در زیر­زمین قرار دارد. در آن طبقات، لوله کشی آب وجود ندارد و با سیستمهای پیشرفتۀ الکترونیکی، برق کشیها به شکلی است که احتمال جرقه زدن سیمها و آتش سوزی به صفر می رسد و سیستمهای دقیق ضدّ حریق کتابها را از خطر آتش سوزی حفظ می کند. ساختمان مرکز اسناد ملّی در برابر زلزله، انفجار و حتّی بمباران مقاوم است و هیچ راه نفودی برای سرقت از این گاو صندوقها وجود ندارد. اسناد قدیمی، گنجینههای ارزشمندی هستند که در این گاوصندوقها نگهداری می­شوند و با شرایط خاصّ دراختیار محققین قرار می­گیرند.