اسدالله تجریشی
حادثه 30 تیر
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) - گروه تاریخ (تدوینگر)

محل نشر : تهران

زمان (شمسی) : 1387

زبان اثر : فارسی

حادثه 30 تیر

حادثه 30 تیر[1]

‏ثقل تظاهرات 30 تیر میدان بهارستان‏‏ بود و این تظاهرات از آنجا شروع‏‎ ‎‏شد. اگرچه در آن تجمع ملیگراها نقش داشتند ولی غیرمذهبی ها،‏‎ ‎‏مارکسیستها و توده ای ها هم دیده می شدند.‏

‏مردم هم شعارشان «یا مرگ، یا مصدق‏‏» بود. تظاهرات گسترده شد،‏‎ ‎‏اما سرانجام عوامل رژیم شاه با ماشینهای آب پاش مردم را متفرق کردند.‏‎ ‎‏خیلی از مردم عادی هم زیرِ دست و پا کشته شدند. خیلی ها هم فرار‏‎ ‎

کتابخاطرات اسدالله تجریشیصفحه 12

‏کردند. از جمله خود من که از کوچه پس کوچه ها به سمت توپخانه فرار‏‎ ‎‏کردم. سربازها هم به دنبال مردم سعی می کردند به پای مردم تیر بزنند.‏‎ ‎‏خیلی ها هم بر اثر اصابت گلوله شهید شدند.‏

‏چون من خودم حضور داشتم قضایا در ذهنم همچنان باقی است.‏‎ ‎‏مردم به خاطر طرفداری از حکومت مصدق‏‏ قیام کردند و علت استقبال‏‎ ‎‏مردم هم اطلاعیه هایی بود که آقای کاشانی برای تقویت حکومت مصدق‏‎ ‎‏می داد.‏

‏من و چند نفر از رفقا به سمت مجلس حرکت کردیم. در آنجا‏‎ ‎‏نفربرها و تانک های قوام السلطنه‏‏ آمدند. اول با آب جوش و سرد مردم را‏‎ ‎‏ترساندند، بعد شروع به تیراندازی کردند و عده ای را به خاک و خون‏‎ ‎‏کشیدند. خیابان اکباتان، میدان توپخانه‏‏ و... مراکز عمده درگیری بود. ما‏‎ ‎‏می دیدیم که مردم به خاک و خون می غلطیدند. بعد از قضایای 30 تیر‏‎ ‎‏دیگر حرکتهای چشمگیر به وقوع پیوست و تمام نیروهای انقلابی به‏‎ ‎‏حالت خمودی و سکون بودند و دیگر از هیچ کجا صدایی در نمی آمد و سرکوبی شدید همه را زمینگیر کرد.‏

 

کتابخاطرات اسدالله تجریشیصفحه 13

  • . روز 30 تیر 1331 از طرف جبهه ملی و بازاریان روز تعطیل عمومی اعلام شد و از بامداد آن روز درگیری بین مأموران پلیس و حکومت نظامی و مردم آغاز گردید و تهران  مخصوصاً نقاط مرکزی و اطراف مجلس به میدان جنگ تبدیل گردید. اواسط روز محرز شد که نیروی دولتی قادر به فرو نشاندن نهضت مردم نخواهد بود. عده ای از نمایندگان به ملا قات شاه رفتند و کاشانی تهدید کرد که لبه تیز حملات را متوجه دربار خواهم کرد. سرانجام شاه تسلیم شد و فرمان برکناری قوام را صادر کرد و رسانه های گروهی این خبر مهم و سرنوشت ساز را به اطلاع مردم رسانیدند و نیروی انتظامی و پلیس از خیابانها جمع آوری شد. آیت الله کاشانی و دکتر مصدق  اعلامیه هایی بر حرمت نظامی صادر کردند.غروب سی تیر نمایندگان در بهارستان  گرد هم آمدند و در اجرای تقاضای حسین علا ء وزیر دربار معینی بر ابراز تمایل به نخست وزیر تازه از 64 نماینده مجلس 61 نفر به دکتر مصدق  ابزار تمایل نمودند. پس از ابراز تمایل مجلس به مصدق در جمعی از مردم که در اطراف منزل وی گرد آمده بودند سخن گفت و اظهار نمود : استقلا ل ایران از دست رفته بود. ولی شما با رشادت خود آن را گرفتید.(شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج 3، دکتر باقر عاقلی، ص 1476 و 1477)