مجله نوجوان 95 صفحه 18

فیبر نوری پس از اختراع لیزر در سال 1960 میلادی ، ایده به کارگیری فیبر نوری برای انتقال اطلاعات شکل گرفت . خبر ساخت اولین فیبر نوری برای انتقال اطلاعات شکل گرفت . خبر ساخت اولین فیبر نوری در سال 1966 هم زمان در انگلیس و فرانسه اعلام شد که عملا در انتقال اطلاعات مخابراتی قابل استفاده نبود تا اینکه در سال 1976 با کوشش فراوان پژوهندگان ، تلفات فیبر نوری تولیدی شدیداً کاهش داده شده و به مقداری رسید که قابل مقایسه با سیم های هم محور به کار رفته در شبکه مخابرات بود . فیبر نوری از پالس های نور برای انتقال داده ها از طریق تار های سیلکون بهره می گیرد . یک کابل فیبر نوری که کمتر از یک اینچ قطر دارد ، می تواند صدها هزار مکالمه صوتی را حمل کند . فیبر نوری از چندین لایه ساخته می شود . درونی ترین لایه را هسته می نامند . هسته شامل یک تار کاملاً بازتاب کننده و معمولاً از جنس شیشه خالص است . هسته در بعضی از کابلها از پلاستیک کاملاً بازتابنده ساخته می شود که هزینه ساخت را پایین می آورد . با این حال ، یک هسته پلاستیکی معمولاً کیفیت شیشه را ندارد و بیشتر برای حمل داده ها در فواصل کوتاه به کار می رود . حول هسته بخش پوسته قرار دارد که از شیشه یا پلاستیک ساخته می شود . هسته و پوسته به همراه هم یک رابطه بازتابنده را تشکیل می دهند که باعث می شود که نور در هسته تابیده شود تا از سطحی به طرف مرکز هسته باز تابیده شود که در آن ، دو ماده به هم می رسند . این عمل بازتاب نور به مرکز هسته را (بازتاب داخلی کلی) می نامند . قطر هسته و پوسته با هم حدود 125 میکرون است (هر میکرون معادل یک میلیونیم متر است) که در حدود اندازه یک تار موی انسان است . بسته به سازنده ، حول پوسته چند لایه محافظ ، شامل یک پوشش قرار می گیرد . یک پوشش محافظ پلاستیکی سخت ، لایه بیرونی را تشکیل می دهد . این لایه کل کابل را در خود نگه می دارد که می تواند صدها فیبر نوری مختلف را در بر بگیرد . قطر یک کابل نمونه کمتر از یک اینچ است . از لحاظ کلی ، دو نوع فیبر وجود دارد : تک حالتی و چند حالتی . فیبر تک حالتی یک سیگنال نوری را در هر زمان انتشار می دهد ، در حالی که فیبر چند حالتی می تواند صدها حالت نور را به طور هم زمان انتقال بدهد . فیبر نوری در ایران در ایران در اوایل دهه 60 ، فعالیت های پژوهشی در زمینه فیبر نوری در پژوهشگاه ، برپایی مجتمع تولید فیبر نوری در پونک تهران را در پی داشت و عملا در سال 1373 تولید فیبر نوری با ظرفیت 50000 کیلومتر در سال در ایران آغاز شد . فعالیت استفاده از کابل های نوری در دیگر شهر های بزرگ ایران آغاز شد تا در آینده نزدیک از طریق یک شبکه ملی ، مخابرات نوری به هم بپیوندد . کاربرد های فیبر نوری کاربرد در حسگرها : استفاده از حسگرهای فیبر نوری برای اندازه گیری کمیت های فیزیکی مانند جریان الکتریکی ، میدان مغناطیسی ، فشار ، حرارت ، جابجایی ، آلودگی آب های دریا ، سطح مایعات ، تشعشعات پرتو های گاما و ایکس در سال های اخیر شروع شده است . در این نوع حسگرها ، از فیبر نوری به عنوان عنصر اصلی حسگر استفاده می شود بدین ترتیب که ویژگی های فیبر ، تحت میدان کمیت مورد اندازه گیری تغییر یافته و با اندازة شدت ، کمیت تأثیرپذیر می شود . کاربرد های نظامی : فیبر نوری کاربرد های بی شماری در صنایع دفاعی دارد که از آن جمله می توان برقراری ارتباط و کنترل با آنتن رادار ، کنترل و هدایت موشکها و ارتباط زیردریاییها (هیدروفون) را نام برد . کاربردهای پزشکی : فیبر نوری در تشخیص بیماریها و آزمایشهیا گوناگون در پزشکی کاربرد فراوانی دارد که از آن جمله می توان چنده سنجی (دُزیمتری) غدد سرطانی ، شناسایی نارسایی های داخلی بدن ، جراحی لیزری ، استفاده در دندانپزشکی و اندازه گیری مایعات و خون را نام برد .