مجله نوجوان 177 صفحه 17

(علیرضاحیدری-16ساله ازتهران) فیزیکدانی که سوزانده شد آلبرت انیشتین در14مارس1879 دراولم، جایی نزدیک مرزآلمان و فرانسه، به دنیا آمد و بعد با به مونیخ کوچ کردند.آلبرت مانند بچه­های عادی اهل شیطنت نبود. پنج شش ساله که بود به سختی حرف می­زد و از مدرسه بدش می­آمد. او فقط کتاب می­خواند. بعد از مدتی به کتاب­های فیزیک و نجوم روی آورد. سه سال بعد پدرش ورشکست شد و تصمیم گرفت با خانواده به میلان برود اما آلبرت برای گرفتن دیپلم مجبور بود در مونیخ بماند. او همچنان حوصله کلاس­ها را نداشت. برای همین یک گواهی پزشکی گرفت که اعصابش ناراحت است و مدرسه را ترک کرد. دوسال بعد وارد مدرسه فنی زوریخ شدوتحصیل در رشتۀ فیزیک را آغاز کرد. اول تابستان 1905سیزده صفحه از مقالاتش را به مجلّۀ آنالن دو فیزیک داد و ازآن به بعد به طور جدّی شروع به تحقیق درباره مسائل فیزیک کرد. سال1914، کمی بعد از اقامت او در برلین، جنگ جهانی اول شروع شد. بین سال های 1915تا 1918در حدود سی مقاله نوشت. در سال 1916 مقالۀ «تئوری نسیبیت عام» خود را منتشرکرد. در سال 1921آلبرت، جایزه نوبل آکادمی سلطنتی سوئد را به خاطر مطالعاتش در زمینه «فتو الکترونیک» برد. بعد ازآن به سراغ مکانیک کوانتومی رفت. سال 1930وقتی نازی­ها به سراغش آمدندکسی دردنیا به اندازه او مشهور نبود اما آنها شهرت و تئوری نسبیت سرشان نمی­شد. در پائیز1932برای چند ماه به آمریکا رفت ولی وقتی شش ماه بعد به قصد برلین وارد اروپا شد با خبر شد که گشتاپو پس ازتفتیش خانه­اش، مقالاتش را سوزانده است به همین دلیل در اواخرتابستان 1933به آمریکا برگشت. جنگ شروع شده بود و کسی نمی­توانست با هیتلر مقابله کند. دو استاد فیزیک نامه­ای برای روزولت نوشتند و او را از وجود چیزی به عنوان انرژی هسته­ای که یک سلاح استراتژیک و تعیین کننده بود مطللع کردند. آنهامی دانستندکه رئیس جمهوردرباره فیزیک هسته­ای نمی­داند اما در پرینستون کسی زندگی می کرد که هم از فیزیک سر درمی­آورد و هم مورد قبول رئیس جمهور بود. برای انیشتین سخت بود بعد از یک عمرطرف­داری از صلح، پای چنین چیزی را امضا کند. او این کار را کرد و به این خاطرسالها ملامت شد. او سال­های پس از جنگ را در پرینستون و در انزوا زندگی کرد و می­گفت همۀ ملت­ها باید در برپایی حکومت جهانی که برمبنای صلح است سهیم باشند. صبح 18آوریل 1955وقتی به دلیل حمله قلبی دیگر از خواب بیدار نشد، کنارتختش یادداشت­های شب قبل افتاده بود؛ چیزهایی درباره نظریۀ «وحدت میدان­ها». در وصیت نامه­اش نوشته بود دوست ندارد استخوانهایش را عبادت کنند وخواسته بود جز مغزش-که آن را وقف علم کرده بود-بقیه جسدش را بسوزانند. بازماندگانش هم همین کار را کردند و خاکسترآلبرت را به اقیانوس سپردند. آدم­های زیادی این پیرمرد را در ماجرای انفجار بمب اتم مقصّر می­دیدند اما کسی نفهمید که آلبرت بعد از شنیدن خبر، هشت روزخود را حبس کرد و فقط به یک چیز فکر می­کرد؛ اگردوباره متولد شود، دیگر نظریه و فرمول نمی­ساخت، می­رفت وکفاش می­شد!