مجله نوجوان 50 صفحه 32

حیوانات عارفه عنایتی آیا این چشمهای توست؟ بعضی از حیوانات چشمانی دارند که مانند شیئی نورانی بر روی سرشان دیده می شود اما می توانند به راحتی آن را استتار کنند، در عین حال چشمان جعلی و کاذب را نیز در برخی حیوانات می بینیم که نقش آنها به اشتباه انداختن دشمنان است. چشمان کاذب که معمولا در جایی غیر از سر حیوان قرار دارند دشمنان او را به این فکر می اندازد که سر حیوان در آن جا است و نتیجه معلوم است؛ عدم موفقیت شکارچی. چشمان کاذب چشمان جعلی یا علاماتی که شبیه به چشم هستند، در انواع حیوانات دیده می شود. گاهی می توان چشم کرم حشرات (لارو) مشاهده کرد. همچنین آنها را می توان بر بدن ماهیها و پرندگان مثلا بر روی پرهای درازی که در قسمت دم طاووس وجود دارد نیز دید. این چشمان کاذب به چشمان واقعی شباهت عجیبی دارند. نقطه های گرد سیاه رنگ، هر کس را به اشتباه می اندازد که آنها چشم حیوان هستند. چشم مهره داران مانند چشم انسان از یک عدسی شکل گرفته است. اما چشم بند پایان ترکیبی است و از تعداد زیادی چشم کوچک شکل می گیرد که به همین دلیل کمتر قابل رویت است. چشم کاذب به دلیل آن است که حیوان مهاجم موقع شکار متوجه نشود کدام یک از دو چشم، واقعی است و طعمه فرصت می یابد که فرار کند. بعضی از حیوانات مهاجم ترجیح می دهند قبل از اینکه طعمه خود را از پای در آورند چشم حقیقی او را از کاسه در آورند. بعضی نیز که قصد حمله به طعمه خود را دارند در چشم او خیره می شوند. اکثر مهره داران وقتی مدت زمانی با نگاه انسانها رو به رو می شوند سر خود را بر می گردانند. اکنون می توان درک کرد که چرا می ترسند. زیرا این چشمها ساعتها می توانند به حیوان مهاجم خیره شوند و آنها را از فکر شکار کردن منصرف کنند. "یدها" اغلب چشمان کاذب بزرگی دارند که بر روی بالهای عقبی آنها دیده می شود اما معمولا به هنگام استراحت بالهای جلویی روی آن را می پوشاند ولی به محض این که بید با خطری مواجه شود بال جلویی را کمی بالا نگه می دارد تا چشمهای کاذب او ظاهر شود این حیوان حتی با باز و بسته کردن بال جلویی می تواند حالت چشمک زدن را برای مهاجمین خود تداعی کند. سرهای کاذب چشمان کاذب وقتی در پشت و انتهای بدن حیوان قرار بگیرند یک سر کاذب برای او به وجود می آورند زیرا چشم معمولا بر روی سر قرار دارد. بعضی از حیوانات واقعا یک سر کاملا جعلی دارند که در انتهای پشت آنها قرار دارد. بر روی نوک بال بعضی از پروانه ها یک زائده پهن وجود دارد که ادامه آن به شاخک باریکی ختم می شود. این شاخکها سر کاذبی برای او می سازند. نوعی ملخ نیز وجود دارد که انتهای دمش به شکل سر است و دو شاخک نیز در دو طرف دم او قرار دارد. حتی دو چشم کاذب نیز بر سر کرمهای ابریشم و بعضی کرمهای درشت درخت مو، که حتما آنها را دیده اید وجود دارد. این جانور در انتهای دم متورم خود دو تکه چشم مانند دارد که دشمنان خود را با آنها به اشتباه می اندازد.