سبد نوشته : آدام شایر ترجمه : محسن رخش خورشید
می خواهیم یک کتاب را گزارش نویسی کنیم ؟
اشاره :
گزارش نویسی از یک کتاب و شرح دادن آن ، روش خوبی است برای نشان دادن اینکه چقدر آن کتاب را درک کرده اید و نظرتان راجع به آن چیست ؟
بعض از معلّمها از شاگردانشان می خواهند کتابی را مطالعه کنند و از آن گزارش بنویسند . معمولاً هر معلمی نکات خاصی از کتاب را در ذهن دارد که دوست دارد شاگردانش در گزارشهایشان به آن ها اشاره کنند ، بنابراین قبل از نوشتن گزارش ، در مورد این نکات با معلمتان صحبت کنید .
در زیر ، برای شما که قصد دارید کتابی را گزارش نویسی کنید ، توصیه هایی داریم که می خوانید .
مقدمه
گزارش شما با مقدمه آغاز می شود . مقدمه وظیفه دارد توجه خوانندگان گزارش را جلب کند و آن ها را به دام بیندازد که تا پایان گزارش را بخوانند . هر مقدمه ای باید این موارد را در خود داشته باشد :
- عنوان کتاب و نام نویسنده
- اطلاعات مختصری راجع به کتاب (البته نباید تمام کتاب را تعریف کنید و همه چیز را لو بدهید . )
- داستان این کتاب چه نوع داستانی است : حادثه ای ، تخلیلی ، غیر داستانی ، زندگینامه و . . . ؟
بدنه
در این بخش ابتدا قسمت های اصلی داستان را شرح بدهید و بعد به بیان نظرات خودتان بپردازید . قسمت های اصلی داستان از این قرارند : مضمون - طرح - فضا و شخصیتها
مضمون :
همان مهمترین پیامی است که داستان دارد . مثلاً مهمترین پیام یک داستان می تواند اهمیت دوستی و تفاهم باشد . بگویید که به نظر شما مهمترین پیام این کتاب چیست و دلایلش را هم توضیح بدهید . درس هایی که شخصیت های داستان در پایان داستان می گیرند ، بهترین سر نخ برای رسیدن به پیام اصلی است .
طرح :
اتفاقاتی است که در داستان می افتد . شما در گزارشتان باید حوادث اصلی و کشمکش هایی را که در داستان وجود دارد ، تشریح کنید و بگویید که چه چیز باعث شده این اتفاقات بیفتد و نتیجه اش چه بود .
حواستان باشد که در این بخش همۀ داستان را تعریف نکنید . چون در گزارشتان باید به چیز های دیگر هم بپردازید . فقط به اندازه ای داستان را تعریف کنید که گزارشتان معنی پیدا کند و کسی که کتاب را نخوانده ، بتواند از آن سر در بیاورد . اگر در طرح داستان یک موضوع شگفت انگیز و مرموز وجود دارد ، نباید پایان داستان را افشا کنید .
فضا
زمان و مکان وقوع داستان است . این داستان در چه زمانی روی داده گذشته ، حال و یا آینده ؟ مکانش کجا است . در کشور شما و یا در کشوری دیگر ؟ شاید هم در یک مکان خیالی ؟
شخصیتها :
انسانها ، حیوانات و موجوداتی هستند که در کتاب حضور دارند . مهمترین شخصیت داستان ، « شخص اول » یا « قهرمان داستان » نامیده می شود . شخصیت های داستان را تشریح کنید . آن ها با شخصیت اول چه برخوردی دارند ؟ به او کمک می کنند یا مانعش می شوند .
قسمت اول « بدنه » در این مرحله به پایان می رسد . در مرحلۀ بعد که یکی از مهمترین بخش های گزارشتان هم هست ، باید نظر خودتان را در مورد کتاب بگویید .
معمولاً در این مرحله باید به این سؤالها جواب بدهید :
- آیا از داستان خوشتان آمد ؟ چرا بله و چرا نه ؟
- بهترین قسمت داستان کجا است ؟ چرا ؟
- خواندن این داستان به شما چه احساسی بخشید ؟ آیا در قسمت های مختلف داستان ، احساس های متفاوتی داشتید ؟
- آیا خواندن این کتاب را به دوستانتان توصیه می کنید ؟
- آیا میل دارید بقیّۀ کتاب های این نویسنده را هم بخوانید ؟
- از این کتاب چه چیز هایی آموخته اید ؟
نتیجه گیری
در بخش نتیجه گیری باید گزارشتان را جمع بندی کنید . در این بخش باید به نظر کلی ای که در مورد داستان دارید ، اشاره کنید ، و مهمترین چیزی را که می خواهید خوانندگان گزارشتان در رابطه با داستان بدانند ، بگویید .
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 67صفحه 6