مجله نوجوان 67 صفحه 21

پیشنهاد سرآشپز : میکروب * میکروب ها غذای حیوانات خیلی کوچکند . حیوانات کوچک ، خود غذای حیوانات بزرگترند . و این روند ادامه دارد . بنابراین میکروب ها یک حلقۀ مهم در زنجیرۀ غذایی هستند . موجودات میکروسکوپی اقیانوسها را پلانکتون می گویند که نقطۀ شروع بسیاری از زنجیره های غذایی اند . بعضی از میکروب ها در روده های جانوران زندگی می کنند و هدف آن ها هضم غذا و در بعضی مواقع ، تولید مواد مهمی برای موجود میزبان است . مثلاً Ecodi در رودۀ انسان ، ویتامین های K و B تولید می کند و انسان آن ها را مصرف می کند یا مثلاً موریانه ها که چوب می خورند خودشان نمی توانند آن را هضم کنند بلکه میکروب های داخل رودۀ آن ها سلولز چوب را می شکنند تا موریانه بتواند آن را کوچکتر و هضم کند . بعضی میکروب ها در صنعت غذاسازی و بعضی برای تولید آنزیمها و مواد شیمیایی خاص کاربرد دارند . * باکتریها و قارچ های خاصی هستند که آنتی بیوتیک تولید می کنند . آنتی بیوتیک مادّه ای است که توسط میکروب ها تولید می شود و در کشتن یا جلوگیری از رشد میکروب های دیگر مؤثر است . این هم مثال دیگری از بیوتکنولوژی است . به استفاده از میکروب ها در صنعت ، بیوتکنولوژی می گویند . میکروب های مهندس ! * میکروب ها در مهندسی ژنتیک هم کاربرد دارند ، یک ژن را که پروتئین می سازد به داخل میکروب وارد می کنند وقتی میکروب رشد می کند محصول آن ژن را هم می سازد (به مقدار زیاد) با این روش می توان مثلاً انسولین ، هورمون رشد یا واکسن ساخت . * تا مدتی پیش ، هر چه ما در مورد سلول می دانستیم از میکروب ها به ویژه میکروب Ecodi به دست آمده بود . چون میکروب ها « الگوی سلول » بودند . بیماری عفونی و مسمومیّت * و سرانجام به بیماریها می رسیم . میکروب ها دو دسته از بیماریها را ایجاد می کنند ، بیماری های عفونی و مسمومیت های میکروبی ، بیماری عفونی وقتی به وجود می آید که میکروبی بیماری زا وارد بدن می شود و بعد از گذشت مدتی باعث بیماری می شود امّا مسمومیت میکروبی وقتی ایجاد می شود که شخصی سمّ میکروب را همراه غذا بخورد . بیماری های عفونی بیشتر از مسمومیت های میکروبی هستند و حتّی سبب مرگ می شوند . بیماری های عفونی اوّلین علّت مرگ و میر در جهان و در کشوری مثل آمریکا سومین علّت مرگ و میر بعد از بیماری های قلبی و سرطان هستند . هر روزه حدود 50 هزار نفر در جهان به علت یکی از بیماری های عفونی می میرند . هر کس سلامتی اش را دوست دارد باید نسبت به این بیماری های عفونی مراقب باشد ، این میکروب ها را بشناسد ، منبع آن ها را بداند ، را ه انتقالشان را بلد باشد و روش حفاظت از خود را بیاموزد . باید همۀ کادر پزشکی و خود بیمار از شیوع بیماری جلوگیری کنند . میکروب ها می توانند از شخص بیمار یا از سنگ آلوده و . . . منتقل شوند ، روش های ضدعفونی کردن در چند سال اخیر ، رشد کرده اند و به ما می آموزند چگونه در برابر عوامل بیماری زا مقاومت کنیم .