کتاب کوچک فلسفه
«فلسفه» به ما یاد میدهد که
چگونه فکر کنیم. فیلسوفان نه تنها
به ما میگویند که به چه چیزی فکر
کنیم، بلکه به ما یاد میدهند که چگونه بیندیشیم. مطالعۀ تاریخ فلسفه، فقط
مطالعۀ تاریخ اندیشهها نیست بلکه تا
حدی هم مطالعۀ تاریخ معرفت ما و
مطالعۀ شیوۀ تفکر ماست.
«کتاب کوچک فلسفه» تألیف
گریگوری برگن و ترجمۀ کیوان قبادیان
از جمله کتابهایی است که به طور
مفید و مختصر به بیان مسائلی دربارۀ چیستی و چرایی فلسفه و اندیشهها و نظرات فیلسوفان پیش از میلاد تا دورۀ معاصر میپردازد.
نثر این کتاب بسیار ساده و روان
است و اگر نوجوانانی هستند که به این حوزۀ فکری علاقهمندند، میتوانند هم
به معلومات و دانستههای خود بیفزایند
و هم از نثر آن لذت ببرند. این کتاب
را نشر اختران منتشر کرده است. در
بین اسامی فلاسفهای که در کتاب به توضیح نظریاتشان پرداخته شده، این
نامها را میتوان دید: سقراط، افلاطون، ارسطو، دکارت، هگل، نیچه، سارتر و...
با هم چند جمله از این کتاب را مرور
میکنیم:
* انسان درستکار تقریباً همیشه از
روی انصاف فکر میکند.
* آنکه دیرتر از همه عهد میبندد،
در برآوردن پیمانش از همه وفادارتر
است.
* نادرستی و کذب، شکلهای
بیشماری دارد اما حقیقت فقط به یک صورت است.
* انسان، آزاد زاده شده و همه جا
در بند است.
* طبیعت هیچ وقت فریبمان
نمیدهد، این ما هستیم که خود را
فریب میدهیم.
*آن که بیش از همه زیسته، آن
کس نیست که از همه بیشتر عمر
کرده بلکه کسی است که تجربیاتش
غنیتر است.
* کدام خرد بالاتر از مهربانی
است؟
* نه سرزمینی بدون آزادی باقی
میماند، نه آزادی بدون نیکی دوام
میآورد.
* ای مردم آزاده، به یاد داشته
باشید میتوان آزادی را به دست آورد
اما اگر از دستش دادید، دیگر هرگز به دست نمیآید.
ژان ژاک رسو
* هر چه هست، در خداست. بی
خدا هیچ چیز نمیتواند باشد یا به ذهن متبادر شود.
* ذهن آدمیان را نمیتوان با
سلاح فتح کرد بلکه راهش عشق و بخشندگی است. سودمندترین چیز
برای انسانها این است که اجتماعات
را تشکیل دهند و با رشتههایی خود
را به یکدیگر بپیوندند که این میتواند
همۀ آنها را یکی کند و بی شک برای
آنها سودمند است که هر کاری را که میتواند به استحکام دوستیشان منجر
شود، انجام دهند.
* صلح، غیاب جنگ نیست بلکه
فضیلت است. حالتی ذهنی، گرایش به
نیکی و اعتماد و عدالت است.
اسپینوزا
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 199صفحه 15